Στην προχθεσινή της ομιλία στην εκδήλωση για την εθνική στρατηγική για τη διοικητική μεταρρύθμιση 2017-9, η υπουργός Διοικητικής Ανασυγκρότησης Ολγα Γεροβασίλη μίλησε για «μείωση της γραφειοκρατίας» και «πραγματική εξοικονόμηση πόρων» μέσω της χρήσης νέων τεχνολογιών. Επιπλέον, είπε ότι προωθείται δέσμη δράσεων που αφορούν την εσωτερική λειτουργία του δημοσίου τομέα –κινητικότητα, αξιολόγηση, μητρώο επιτελικών στελεχών, επιλογή προϊσταμένων, περιγράμματα θέσεων, στοχοθεσία. Σύμφωνα με τον στρατηγικό σχεδιασμό της κυβέρνησης, η κατάρτιση των περιγραμμάτων θέσεων και η ένταξή τους στο ψηφιακό οργανόγραμμα, που ψηφίστηκε πέρυσι (ν.4440/ 2016), θα ολοκληρωθεί ώς το τέλος του έτους. Ωστόσο, θεσμικοί παράγοντες και ειδικοί των ανοικτών δεδομένων εκφράζουν τις αμφιβολίες τους για το κατά πόσον οι φιλόδοξες κυβερνητικές διακηρύξεις θα μεταφραστούν σε πραγματικές μεταρρυθμίσεις.
Πρόκληση η υλοποίηση
«Δύσκολα μπορεί να διαφωνήσει κανείς με τους στόχους που παρουσιάστηκαν προχθές για την αναδιοργάνωση του κράτους», δηλώνει στην «Κ» ο πρόεδρος του ΣΕΒ, Θεόδωρος Φέσσας. «Αυτό στο οποίο πρέπει τάχιστα να εστιάσει τώρα η κυβέρνηση, πέρα από την παρουσίαση καλών προθέσεων, είναι η εκπόνηση ενός σχεδίου υλοποίησης, η εξεύρεση των αναγκαίων πόρων που απαιτούνται, η ιεράρχηση προτεραιοτήτων και ο σαφέστερος προσδιορισμός των αποτελεσμάτων αλλά και των εξοικονομήσεων που θα φέρει η προσδοκώμενη αλλαγή. Αυτή είναι η μεγαλύτερη πρόκληση: η υλοποίηση».
Ο Διονύσης Ρηγόπουλος, επιθεωρητής-ελεγκτής δημόσιας διοίκησης που έχει ασχοληθεί εκτεταμένα τα τελευταία πέντε χρόνια με την ψηφιακή αναβάθμιση της δημόσιας διοίκησης, υπενθυμίζει στην «Κ» τι είχε δηλώσει πριν αποχωρήσει πέρυσι από τη θέση του ως γενικός επιθεωρητής Δημόσιας Διοίκησης ο Λέανδρος Ρακιντζής: «Υπάρχουν ακόμα δημόσιες υπηρεσίες-φαντάσματα, χωρίς ρόλο και σκοπό, που δεν τις ξέρουμε καν, επειδή δεν μετέβησαν στη δημόσια αρχή πληρωμής, ακριβώς για να μην απογραφούν».
Η ίδια η κ. Γεροβασίλη, μιλώντας πέρυσι στη Βουλή στη συζήτηση για το ν. 4440, είχε παραδεχθεί το ίδιο πρόβλημα: «Σήμερα υπάρχουν πάρα πολλοί υπάλληλοι που κανείς δεν μπορεί να δει πού βρίσκονται πραγματικά και πού υπηρετούν». Ωστόσο, το οργανόγραμμα, όπως θεσμοθετήθηκε, δεν επιτυγχάνει την πλήρη αποτύπωση με ενημέρωση σε πραγματικό χρόνο του Δημοσίου, αλλά τον πολύ πιο στενό στόχο της στήριξης της κινητικότητας.
Για τον κ. Ρηγόπουλο, μια απλή απόφαση θα αρκούσε για να αλλάξει τα δεδομένα: «Να θεσπιστεί ότι όποιος εργαζόμενος μισθοδοτείται και όποια υπηρεσία χρηματοδοτείται από δημόσιους πόρους, πρέπει να είναι καταγεγραμμένοι στο ψηφιακό οργανόγραμμα. Αν δεν είναι, πολύ απλά, θα σταματούν οι αντίστοιχες δαπάνες». Γράφοντας πρόσφατα στο νομικό περιοδικό «Συνήγορος», ανέπτυσσε την πρότασή του. Οπως έγραφε, η πλήρης αποτύπωση «μπορεί να ολοκληρωθεί σε ελάχιστες εβδομάδες […] Θα αποτελεί μάλιστα θεμέλιο και εργαλείο για μεταρρυθμίσεις, για εκτιμήσεις λειτουργικής ικανότητας φορέων και για τον εντοπισμό εστιών διαφθοράς», με την προϋπόθεση ότι «θα είναι πλήρης, αξιόπιστη (δηλαδή διαρκώς ενημερωνόμενη ώστε να αποδίδει ανά πάσα στιγμή την πραγματικότητα) και υποχρεωτική για τους πάντες».
Σημειώνεται ότι σύμφωνα με τον δείκτη InCiSE, που συγκρίνει την αποδοτικότητα της δημόσιας διοίκησης σε 31 ανεπτυγμένες χώρες, η Ελλάδα βρίσκεται στην 29η θέση, μπροστά μόνο από την Ουγγαρία και τη Σλοβακία. Στην ίδια θέση βρίσκεται και στην υποκατηγορία των ψηφιακών υπηρεσιών.