Μολονότι απέσπασε τη στήριξη της Κομισιόν ο Μαριάνο Ραχόι, κάποιες ενστάσεις θα τις άκουσε. Δεν μπορεί, κάποια στελέχη του κόμματός του, ακόμα κι αν δεν τον έψεξαν, τουλάχιστον θα τον ρώτησαν με ποια κριτήρια ανέθεσε στους αστυνομικούς τη φύλαξη της συνταγματικής νομιμότητας που επικαλείται. Και μάλιστα σε αστυνομικούς που, όπως μαρτυρούν τα βιντεοσκοπημένα έργα τους, πρέπει να είχαν λάβει εντολή να φερθούν σαν να ’χουν απέναντί τους άλλον λαό, ξένο, όχι της ίδιας οικογένειας, κι άλλο έθνος, αντίπαλο. Αποτέλεσμα, ένα θυμωμένο 90% υπέρ της αυτονόμησης, στη δημιουργία του οποίου συνέβαλαν σίγουρα και Καταλανοί που ουδέποτε ονειρεύτηκαν την ανεξαρτησία. Και του Νικολάς Μαδούρο η αντιδημοψηφισματική βαναυσότητα, στη Βενεζουέλα, την ίδια αντίδραση προκαλεί: τη συσπείρωση των προσβαλλομένων. Αλλά η εξουσία θέλει την επιβεβαίωσή της ανά πάσα στιγμή. Την έχει απόλυτη ανάγκη. Θα μπορούσε ο Ισπανός πρωθυπουργός ν’ αφήσει να γίνει το δημοψήφισμα, ξεκαθαρίζοντας εξαρχής ότι θεωρεί το αποτέλεσμά του αδιάφορο. Και ότι θα το θεωρούσε άκυρο ακόμα κι αν ο Σαν Τζόρντι πλάνευε το μυαλό των προστατευομένων του Καταλανών και τους οδηγούσε μαζικά στο «Οχι». Ούτε μαζικό ξύλο, ούτε ντροπιαστική αντιμετώπιση γερόντων, ούτε σαδιστικώς σπασμένα δάχτυλα κοριτσιών. Θα πήγαιναν στην κάλπη ίσως όσοι και στις οιονεί δημοψηφισματικές εκλογές του προπέρσινου Σεπτεμβρίου (περί το 75% η συμμετοχή), εκτός εάν τα κόμματα που τάσσονται κατά της ανεξαρτησίας επέμεναν σε γραμμή αποχής. Αν θα επαναλαμβάνονταν τα αποτελέσματα του 2015 δεν το ξέρουμε, πάντως το αθροιστικό 47,8% υπέρ της απόσχισης που κατεγράφη τότε, πολύ δύσκολα θα διογκωνόταν σε 90%.
Σε κανονικές συνθήκες, η διχασμένη στα δύο καταλανική κοινωνία ήταν αδύνατο να στραφεί ομοθυμαδόν σε μία κατεύθυνση, του «Ναι» ή του «Οχι». Την έστρεψε, όμως, ο μοχλός-Ραχόι, αν και βέβαια αυτό το 90% ελέγχεται ποικιλότροπα. Και την έστρεψε προστάζοντας τους Ισπανούς αστυνομικούς να φερθούν πάνω-κάτω όπως οι Καταλανοί τον 14ο αιώνα στην Ελλάδα. Ηταν τέτοια η ωμότητά τους, που οι Ελληνες την απαθανάτισαν στις παροιμίες και στα τραγούδια τους. «Από τον Τούρκο έφυγα, σε Καταλάνο έπεσα» έλεγαν οι Ρουμελιώτες. Κι η λυγερή καταριόταν τον καλό της: «Αν βουληθείς να μ’ αρνηθείς και να μ’ αλησμονήσεις, / εις την Τουρκιά, στα σίδερα πολλά ν’ αγανακτήσεις, / σε τούρκικα σπαθιά βρεθείς, σε Κατελάνου χέρια». Η ιστορία στα πάνω και στα κάτω της.