Παντελής Μπουκάλας

Πάνε τριάντα χρόνια αφότου κυκλοφόρησε στις εκδόσεις Επίκεντρο το βιβλίο του Ουμπέρτο Εκο «Τον Αύγουστο δεν υπάρχουν ειδήσεις», μεταφρασμένο από τον εκ Φλωρίνης συνάδελφο και αγαπημένο φίλο Θεόδωρο Ιωαννίδη.

Στα νησιά, η ολονέν επιδεινούμενη λειψυδρία πιστοποιεί ότι ο υπερτουρισμός δεν είναι ούτε μαγική λύση ούτε «ψευδοπρόβλημα» αλλά δράμα, στους δε κάμπους ότι το αμέριμνο τυχοδιωκτικό καλλιεργητικό μοντέλο δεκαετιών εξάντλησε τα όριά του και μαζί τον υδροφόρο ορίζοντα. Στο Παρίσι, οι αθλήτριες και οι αθλητές μας δίνουν μαθήματα με τις καθαυτό αγωνιστικές προσπάθειές τους και […]

Από τον Ιούλιο του 1974 και έπειτα ο όρος «αποκατάσταση της δημοκρατίας» κυκλοφορεί στον δημόσιο λόγο ως ένα από τα κύρια ονόματα της ριζικής πολιτειακής μεταβολής που συντελέστηκε μετά τον αποσιωπημένο εμφύλιο στην Κύπρο μεταξύ «γριβικών» και «μακαριακών», τη βαριά πλην νομοτελειακή ήττα της Ελλάδας στον πόλεμο με τον τουρκικό «Αττίλα» και την πτώση της χούντας.

Τι βλέπουμε άραγε όταν παρατηρούμε κάτι, και μάλιστα δημιουργημένο από νου και χέρια ανθρώπου και όχι από τη φύση; Κάτι πολύπλοκο και ιδεολογικό, κι ας ορκίζεται ο δημιουργός του ότι τιθάσεψε τα ιδεολογήματά του; Βλέπουμε, πρώτον, ό,τι επιλέγει να μας δείξει ο εικονοποιός, ενσωματώνοντας –με άλλοτε άλλη καλλιτεχνική πανουργία– το μήνυμα στις εικόνες, το σύνθεμα […]

«Αν δεν στοιχειώσετε άνθρωπο, γιοφύρι δεν στεριώνει». Δογματικός ακούγεται ο πασίγνωστος στίχος, πλην όμως η πίστη στο υπερφυσικό δεν λογοδοτεί στον ορθό λόγο ή στην «κοινή λογική». «Παρά πλείστοις λαοίς», γράφει ο Ν. Γ. Πολίτης στις «Εκλογές από τα τραγούδια του ελληνικού λαού», του 1914 […]

Αν ρωτούσαμε τον Οβελίξ, ίσως μας απαντούσε με το κλισέ του: «Είναι τρελοί αυτοί οι Ισπανοί». Για να μη θέλουν τα ωραία ευρώ, δολάρια, γιεν, γουάν κ.ο.κ., τρελοί θα είναι. Οπισθοδρομικοί. Μανιακοί της αυτοκαταστροφής. Με τον Γαλάτη μενιροποιό θα συμφωνούσαν σίγουρα οι κάθε εθνικότητας και ειδικότητας επαγγελματίες του τουρισμού, καθώς και όσες κυβερνήσεις τον λατρεύουν […]

Οι πόλεις που διεκδικούσαν στην αρχαιότητα τον επίζηλο τίτλο της γενέτειρας του Ομήρου δεν ήταν ούτε εφτά ούτε εννιά. Καμιά εικοσαριά ήταν. Αυτό προκύπτει αν αθροίσουμε όσες διεκδικήτριες της ύψιστης τιμής αναφέρονται στους αρχαίους «Βίους» του γενάρχη της ποίησης και σε επιγράμματα της «Παλατινής Ανθολογίας». Και η εθνικότητά του επίσης, «αμφίβολη» παραδίδεται από ορισμένες πηγές.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες, χώρα όπου η λατρεία των όπλων υπερτερεί της λατρείας οποιασδήποτε παραδοσιακής θεότητας, και η οποία βαρύνεται από μακρότατη παράδοση στις δολοφονίες ή στις απόπειρες δολοφονίας προέδρων, υποψηφίων προέδρων και αιρετών κάθε βαθμίδας, δεν παύουν ποτέ να εκπλήσσουν και να τρομάζουν τον ίδιο τους τον εαυτό. Και συγχρόνως να εκπλήσσουν και να τρομάζουν […]

«Mια μέρα που κατέβαινα στην οδόν των Φιλελλήνων, μαλάκωνε η άσφαλτος κάτω απ’ τα πόδια και από τα δένδρα της πλατείας ηκούοντο τζιτζίκια, μέσ’ στην καρδιά των Aθηνών, μέσ’ στην καρδιά του θέρους. […] Hτο Ιούλιος. […] Tο θερμόμετρον ανήρχετο συνεχώς. Δεν ήτο θάλπος, αλλά ζέστη – η ζέστη που την γεννά το κάθετο λιοπύρι».

Εν αντιθέσει με την ποδοσφαιρική Εθνική Γαλλίας, που, παρά τους παιχταράδες της, δεν καταπλήσσει με τις εμφανίσεις της στα γερμανικά γήπεδα και έφτασε στα ημιτελικά χάρη και στα αυτογκόλ των αντιπάλων της, η ψηφοφόρος Γαλλία πέτυχε ένα καταπληκτικό αποτέλεσμα στον δεύτερο γύρο των βουλευτικών εκλογών. Με τρόπο θεαματικό απέφυγε το αυτογκόλ, στο οποίο φάνηκε ότι […]

Το ερώτημα είναι παλιό, της περασμένης χιλιετίας. Ας υποθέσουμε ότι κάποια στιγμή προσεδαφίζεται στον πλανήτη μας ένα μικρούλικο σκάφος που κουβαλάει έναν φιλέρευνο εξωγήινο. Ας τον φανταστούμε ανθρωπόμορφο, προερχόμενο από τη γειτονιά του Σείριου, που έχει ερεθίσει τη φαντασία πολλών ανθρώπων στο πέρασμα του χρόνου.

Εχουν περάσει είκοσι δύο χρόνια αφότου πρωτοακούστηκε στη Γαλλία, ανάμεσα στους γύρους των προεδρικών εκλογών, η εναγώνια κραυγή «λύκος στα πρόβατα!», προσαρμοσμένη και στις μορφές «σώστε τη δημοκρατία» και «όχι δα ακροδεξιά προεδρία στη χώρα-μήτρα των επαναστάσεων». Και μάλιστα, η νεοφασιστική Ακροδεξιά του Ζαν Μαρί Λεπέν, χυδαίου αρνητή του Ολοκαυτώματος. Ηταν τόσο αυθόρμητη και ανυπόκριτη […]