Τα μυστικά της Τεχεράνης ***½
ANIMATION (2017)
Σκηνοθεσία: Αλί Σουζαντέ
Ερμηνείες: Φαράντ Αμπαντινεζάντ,Τόμας Νας, Αρας Μαραντί, Σιίρ Ελόγλου
Πριν από μία δεκαετία το κινηματογραφικό «Persepolis» της Μαρζάν Σατραπί, βασισμένο στο ομώνυμο graphic novel της ιδίας, αποτέλεσε αναμφίβολα μία από τις κορυφαίες ταινίες της σεζόν. Ηταν υποψήφιο για το ξενόγλωσσο Οσκαρ, το οποίο έχασε για άγνωστο λόγο, όμως έμεινε στη συνείδηση κοινού και ειδικών ως ένα υπέροχο φιλμ που αφηγούνταν τη σύγχρονη ιστορία του Ιράν μέσα από τα μάτια μιας νεαρής κοπέλας. Αυτή την εβδομάδα στις αίθουσες καταφθάνουν «Τα μυστικά της Τεχεράνης», ένα ακόμη ενήλικο animation, δημιουργημένο στη Γερμανία, από τον Αλί Σουζαντέ. Ο καρτουνίστας, ο οποίος έζησε στην Περσία μέχρι τα 25 του, κοιτάζει από την κλειδαρότρυπα τη σύγχρονη καθημερινότητα μιας χώρας που υποφέρει τόσο από γραπτούς όσο και από άγραφους νόμους και περιορισμούς. Ο πρωτότυπος τίτλος της ταινίας («Tehran Taboo») εκφράζει ακριβέστερα και το περιεχόμενό της. Και αυτό γιατί πολλά από εκείνα που αλλού θεωρούνται φυσιολογικά, εδώ αποτελούν κανονικό ταμπού· δεν απαγορεύονται απλώς από τον νόμο, είναι «απαράδεκτη» και μόνον η συζήτησή τους. Πρωταγωνίστρια της ταινίας είναι μια δυναμική χωρισμένη μητέρα, η οποία εκδίδεται προκειμένου να ζήσει τον μικρό γιο της. Η ιστορία της σταδιακά θα μπλεχθεί με εκείνες δύο ακόμη νεαρών γυναικών κι ενός φοιτητή, οι οποίοι έρχονται αντιμέτωποι με τον άτεγκτο θρησκευτικό νόμο. Μπορεί η δίψα για ζωή και ελευθερία να αποδειχθεί ισχυρότερη;
Το φιλμ του Σουζαντέ, το οποίο μοιάζει περισσότερο με τους κοινωνικούς καμβάδες του Ασγκάρ Φαραντί παρά με το πιο βιογραφικό «Persepolis», διαλέγει για θέμα του το μεγαλύτερο σκάνδαλο από όλα: τη γυναίκα και συγκεκριμένα τα «προβλήματα» που αυτή δημιουργεί με την σεξουαλικότητα ή την επιθυμία της για ανεξαρτησία. Εδώ υπάρχει η πόρνη που φέρνει μαζί στη «δουλειά» το παιδί της. Κάποια άλλη, παντρεμένη, πλέκει ολόκληρη συνωμοσία προκειμένου να καταφέρει να εργαστεί χωρίς την άδεια του συζύγου της, ενώ μια τρίτη προσπαθεί απεγνωσμένα να ξαναγίνει παρθένα (μέσω εγχείρησης) για να πάρει και πάλι τη θέση της στο νυφικό παζάρι.
Το πραγματικά ενδιαφέρον στοιχείο της ταινίας δεν είναι η έκθεση των, ούτως ή άλλως, γνωστών δημόσιων περιορισμών που ισχύουν στην ιρανική κοινωνία. Αντιθέτως, είναι εκείνος ο άλλος, παράλληλος και φυσικά μυστικός κόσμος που παρουσιάζεται, τον οποίο οι άνθρωποι –σχεδόν οι πάντες– αναγκάζονται να κατασκευάσουν προκειμένου να ζήσουν μια πιο φυσιολογική ζωή. Το σεξ, τα ναρκωτικά και το αλκοόλ είναι μέρος αυτού του κόσμου, μαζί με τον μόνιμο κίνδυνο των ανελέητων τιμωριών που επιφυλάσσονται στους παραβάτες. Από την άλλη, αυτό το διαρκές καθεστώς ημιπαρανομίας γεννάει διάφορα ευτράπελα και καταστάσεις απολαυστικά κωμικές.
«Τα μυστικά της Τεχεράνης», όμως, αποδεικνύουν και κάτι άλλο: πως το animation –και ειδικά η τεχνική του rotoscoping που χρησιμοποιείται εδώ– αποτελεί εξαιρετική εναλλακτική για την ανάπτυξη κοινωνικών καθώς και άλλων κινηματογραφικών θεμάτων, στις περιπτώσεις μάλιστα που η παραγωγή αδυνατεί να διαθέσει μεγάλους οικονομικούς πόρους.
Θαύμα **½
Σκηνοθεσία: Στέφεν Τσόμπσκι
Ερμηνείες: Τζέικομπ Τρεμπλέι, Τζούλια Ρόμπερτς
Στο σχολείο με το κράνος
Βασισμένο στο ομώνυμο λογοτεχνικό μπεστ σέλερ του Ρ. Τζ. Παλάσιο, το «Θαύμα» αφηγείται την ιστορία του Ογκι (Τζέικομπ Τρεμπλέι), ενός δεκάχρονου ο οποίος έχει γεννηθεί με δυσπλασία στο πρόσωπο και προτιμά να αντικρίζει τον κόσμο πίσω από την «ασφάλεια» ενός διαστημικού κράνους. Οταν θα φτάσει η ώρα να πάει σχολείο, όπως είναι λογικό, τα πράγματα θα δυσκολέψουν, καθώς η αμείλικτη ματιά και τα σχόλια των παιδιών μπορούν να πληγώσουν τον καθένα. Η ταινία του ανερχόμενου Στέφεν Τσόμπσκι είναι πολύ συγκινητική και βαθιά ανθρώπινη, όμως δυστυχώς δεν αποφεύγει τα κλισέ και τους μελοδραματισμούς. Με τους Οουεν Γουίλσον και Τζούλια Ρόμπερτς.
The Greatest Showman **
Σκηνοθεσία: Μάικλ Γκρέισι
Ερμηνείες: Χιου Τζάκμαν, Μισέλ Γουίλιαμς, Ζακ Εφρον
Ενα πολύχρωμο μιούζικαλ
Ο θρυλικός Αμερικανός σόουμαν Φινέας Τ. Μπάρνουμ βιογραφείται μέσα από ένα πολύχρωμο μιούζικαλ, με τον Χιου Τζάκμαν στον πρωταγωνιστικό ρόλο, ενώ δίπλα του βρίσκονται η Μισέλ Γουίλιαμς και ο Ζακ Εφρον. Η πορεία του Μπάρνουμ στον χώρο του θεάματος, από τα freak show μέχρι τις μεγάλες κλασικές σκηνές, παρουσιάζεται πασπαλισμένη με μπόλικη politically correct χρυσόσκονη, η οποία προφανώς ελάχιστη σχέση έχει με την πραγματικότητα. Τα κλισέ υπηρετούνται ώς το τέλος ευλαβικά, διότι το σόου πρέπει, φυσικά, να… συνεχισθεί (και στα επερχόμενα Οσκαρ).
The Party **½
Σκηνοθεσία: Σάλι Πότερ
Ερμηνείες: Κριστίν Σκοτ Τόμας, Τίμοθι Σπολ, Κίλιαν Μέρφι
Αποκαλύψεις στο πάρτι
H πολιτικός Τζάνετ προάγεται σε υπουργό Υγείας και καλεί στο σπίτι μερικούς εκλεκτούς φίλους για να το γιορτάσουν. Τα πράγματα, ωστόσο, θα πάρουν απροσδόκητη τροπή όταν διάφορες αποκαλύψεις ταράζουν τις φαινομενικά τακτοποιημένες ζωές των πρωταγωνιστών. Η Βρετανίδα σκηνοθέτις Σάλι Πότερ συγκεντρώνει ένα διαλεκτό καστ συμπατριωτών της ηθοποιών (Κριστίν Σκοτ Τόμας, Πατρίσια Κλάρκσον, Κίλιαν Μέρφι, Εμιλι Μόρτιμερ, Τίμοθι Σπολ) σε μια μαύρη κωμωδία με έντονα θεατρικά στοιχεία. Προσωπικές σχέσεις και κοινωνικά φαινόμενα μπαίνουν εδώ στο στόχαστρο και πυροβολούνται ανελέητα, με την κριτική πάντως να είναι κάπως επιφανειακή και φευγαλέα.
Εμείς…
Τελευταίο σημείωμα του έτους και αν ρίξουμε μια ματιά στις ελληνικές ταινίες της χρονιάς που πέρασε, θα βρούμε την παραγωγή μάλλον φτωχή ποιοτικά. Παλιοί γνώριμοι όπως ο Παντελής Βούλγαρης, ο Νίκος Περάκης και ο Γιάννης Σμαραγδής επανήλθαν με νέες δουλειές, όμως περισσότερο ενδιαφέρον είχε η συμβολή της νέας γενιάς. Ο Στέργιος Πάσχος με το εκρηκτικό «Αφτερλωβ», ο Γιάννης Κορρές του «Οντως φιλιούνται;» και ο The Boy με το απολαυστικά παράξενο «Νήμα» μάς έδειξαν ότι το ελληνικό σινεμά έχει λόγους να αισιοδοξεί.
…και οι αλλοι
Οσο περιμένουμε υπομονετικά για την «Αόρατη κλωστή» του Πολ Τόμας Αντερσον (στην Ελλάδα κυκλοφορεί 1η Φεβρουαρίου), μαθαίνουμε ειδήσεις από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Συγκεκριμένα από τον ίδιο τον δημιουργό της ταινίας, ο οποίος αποκάλυψε στο περιοδικό Rolling Stone διάφορες πτυχές της συνεργασίας του με τον σπουδαίο πρωταγωνιστή του, Ντάνιελ Ντέι Λιούις. Ο βραβευμένος με 3 Οσκαρ ηθοποιός έχει ανακοινώσει πως η συγκεκριμένη ταινία θα είναι και η τελευταία της καριέρας του, ωστόσο ο Αντερσον δηλώνει αποφασισμένος να μην τον αφήσει να πραγματοποιήσει την… απειλή του.