Στην πρόβλεψή του ότι ο Bλαντιμίρ Πούτιν θα είναι ο νικητής και των εκλογών της 18ης Μαρτίου δεν διαφοροποιείται από την πλειοψηφία. Δεν διστάζει, όμως, να δηλώσει –εμμέσως πλην σαφώς– ότι αυτό που χρειάζεται η Ρωσία δεν είναι ένας άνθρωπος που θα παίρνει όλες τις αποφάσεις, αλλά «μια ισχυρή νέα γενιά, μορφωμένη και αφοσιωμένη». Χαρακτηρίζει τον Ντόναλντ Τραμπ «γεγονός», συστήνει στην Ελλάδα «να πάρει τη μοίρα της στα χέρια της» στις σχέσεις με τους γείτονές της και υποστηρίζει ότι οι σημερινές προκλήσεις, όπως η τρομοκρατία, απαιτούν μια νέα αρχιτεκτονική ασφαλείας, στην οποία θα μετέχουν οι ΗΠΑ, η Ρωσία και η Κίνα.
Η φιγούρα του Βλαντιμίρ Γιακούνιν είναι γνώριμη από την εποχή που ως πρόεδρος των Ρωσικών Σιδηροδρόμων έμπαινε στο Μέγαρο Μαξίμου για να συναντήσει τον Αντώνη Σαμαρά – έχει γνωρίσει και τον Αλέξη Τσίπρα. Από τότε φαίνεται να άλλαξαν πολλά. Ο Γιακούνιν δεν έχει πλέον αυτή τη θέση στους διαδρόμους εξουσίας του Κρεμλίνου: Είναι ιδρυτής και πρόεδρος του Ινστιτούτου Ερευνών του Φόρουμ για τον Διάλογο τον Πολιτισμών και επικεφαλής του Τμήματος Πολιτικής Διακυβέρνησης στο Πανεπιστήμιο Λομονόσοφ της Μόσχας. Η «Κ» τον συνάντησε στο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών. Εξάλλου, στις 22 Μαρτίου θα κυκλοφορήσει στα αγγλικά το βιβλίο του «The Treacherous Path: An Insider’s account of Modern Russia», μια προσωπική ματιά της σύγχρονης Ρωσίας – ο απολογισμός ενός ανθρώπου που έχει διατελέσει διπλωμάτης, στέλεχος της KGB, υπουργός και ένας από τους στενότερους συνεργάτες του Πούτιν, καθώς για δέκα χρόνια βρισκόταν στο τιμόνι της μεγαλύτερης ρωσικής εταιρείας.
«Κρίση πολιτισμών»
«Για μένα η σύμπτωση ήταν ότι βρέθηκα εκεί», απαντά, ερωτηθείς για τη μετάβαση σε ένα Φόρουμ προώθησης του διαλόγου των πολιτισμών, το οποίο ίδρυσε το 2005. Σημειώνει δε ότι δεν πρόκειται για «μετάλλαξη», αλλά για «ανάπτυξη» της προσωπικότητάς του. Επιμένει ότι η ανάπτυξη μιας κοινωνίας «δεν μπορεί να μετρηθεί μόνο με βάση το ΑΕΠ» και πιστεύει ότι ζούμε μια «κρίση πολιτισμών» και όχι μια κατά Χάντινγκτον σύγκρουσή τους.
Ασπάζεται ο Γιακούνιν την άποψη του Σεργκέι Λαβρόφ ότι ο κόσμος έχει εισέλθει στη μεταδυτική εποχή; «Η Δύση βρίσκεται σε αποδιοργάνωση, αλλά όχι μόνο αυτή. Είναι η πορεία μετασχηματισμού στη μετανεωτερικότητα. Κάποιος προσπαθεί να μας πείσει ότι αν θέλουμε να είμαστε μοντέρνοι, πρέπει να ξεχάσουμε τις παραδόσεις, την ιστορία. Αυτό δεν γίνεται. Τα ανθρώπινα όντα διαφέρουν όχι μόνο λόγω της σκέψης, αλλά και της ικανότητας της συμπόνοιας. Είναι θετικό να δημιουργείς μια πολιτική δομή προστασίας των ατομικών δικαιωμάτων. Αλλά όταν οι νέοι δεν νοιάζονται για τίποτα άλλο πέρα απ’ τον εαυτό τους, κάτι δεν πάει καλά. Αυτή είναι μια ιδεολογία. Αλλά η ιδεολογία δεν έχει συμβιβασμούς με άλλες ιδεολογίες. Πιθανόν σήμερα βλέπουμε τη δημιουργία μιας νέας ιδεολογίας και το όνομά της είναι νεοφιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση».
«Δεν διαλέγουμε γονείς, ούτε γείτονες», σχολιάζει για το γεωπολιτικό περιβάλλον της Ελλάδας και μάλιστα σε μια κρίσιμη συγκυρία. Θυμίζει ιστορικά ότι τα Βαλκάνια ήταν πάντα το «hotspot» της Ευρώπης: «Ηταν το πεδίο μάχης εθνών. Τώρα η κατάσταση έχει αλλάξει, αλλά όχι δραματικά, μιλάμε πάλι για Αμερικανούς, Ρώσους, Γερμανούς». Και προσθέτει: «Παρόλο που δεν θαυμάζω την πολιτική της Γερμανίας, θα σας θυμίσω μια δήλωση μετά τις δηλώσεις Τραμπ ότι οι ΗΠΑ δεν θα ξοδεύουν πλέον τεράστια ποσά για να προστατεύσουν τους Ευρωπαίους, όταν η Μέρκελ είπε ότι οι Ευρωπαίοι πρέπει να πάρουν τη μοίρα στα χέρια τους. Το ίδιο φαντάζομαι ισχύει και για την κατάσταση στην περιοχή. Οσο περισσότερο η Ελλάδα δει τον εαυτό της ως υποκείμενο και όχι ως αντικείμενο των εξελίξεων, τόσο περισσότερο θα επηρεάσει τις εξελίξεις. Αναπόφευκτα πρέπει να βρει λύσεις με τους γείτονές της και να πάρει τη μοίρα στα χέρια της. Αυτό ισχύει και για το ζήτημα της ονομασίας. Το να εμπλέκεις περισσότερο εξωτερικές δυνάμεις –τον αμερικανικό, τον ρωσικό ή τον ευρωπαϊκό παράγοντα– δεν είναι ο τρόπος για να λύσεις το ζήτημα».
Ο Γιακούνιν θεωρεί ότι οι παγκόσμιες προκλήσεις, όπως η τρομοκρατία, απαιτούν συνένωση δυνάμεων. Και θυμίζει ότι «ο αντισοβιετικός Τσώρτσιλ καθόταν δίπλα στον Στάλιν σχεδιάζοντας επιχειρήσεις εναντίον του μεγάλου εχθρού».
«Κοινή ασφάλεια»
«Hρθε η ώρα να ξεχάσουμε τις ιδεολογίες και να αντιμετωπίσουμε από κοινού τις προκλήσεις. Πρέπει να εισαχθεί μια νέα αρχιτεκτονική κοινής ασφάλειας με τη συμμετοχή της Ρωσίας, των ΗΠΑ, της Κίνας. Οι προηγούμενοι αρχιτέκτονες ήταν ο Στάλιν, ο Ρούζβελτ, ο Τσώρτσιλ, ο Ντε Γκωλ. Αυτός ο κόσμος έπαψε να ισχύει με την κατάρρευση της Σοβιετικής Ενωσης. Πρέπει να εισάγουμε κάτι άλλο, να υπάρξει αμοιβαία αποδοχή των κινδύνων που αντιμετωπίζει ο κόσμος».
Για τον Ντόναλντ Τραμπ σχολιάζει ότι «δεν είναι απλά ο Τραμπ, είναι ένα γεγονός που πρέπει να λάβουμε σοβαρά υπ’ όψιν». Και παραπέμπει στη δομή του σύγχρονου κόσμου, καθώς «όταν το διπολικό σύστημα που χωριζόταν στην ΕΣΣΔ και την Αμερική, έπαψε να υπάρχει, προκλήθηκε αναστάτωση». Οσο για το σήμερα, «αν όλοι είναι τόσο εθνικιστές και εγωιστές και λένε America First ή Europe first, δεν υπάρχει περιθώριο συνεργασίας». Και ο Πούτιν; «Δεν διστάζω να πω ότι θα κερδίσει τις εκλογές. Ομως, πιο σημαντικό είναι τι θα γίνει μετά. Διαβάζω ότι ο Πούτιν κάνει τα πάντα, σκέφτεται τα πάντα, ότι όλες οι ιδέες είναι δικές του, ότι μόνο αυτός παίρνει αποφάσεις. Αυτό δεν είναι δυνατόν. Για να προωθηθούν οι ιδέες που χρειάζεται η Ρωσία, χρειαζόμαστε μια ισχυρή νέα γενιά, μορφωμένη, αφοσιωμένη. Αυτό είναι το πιο σημαντικό».
Ο σεβασμός για την Τουρκία
«Σήμερα, η Ρωσία που όλοι θεωρούσαν ότι είναι μια εκδιωγμένη περιφερειακή δύναμη, δείχνει ότι είναι γεωπολιτική μορφή. Το Ιράν, η Τουρκία, εμφανίζονται ως περιφερειακές δυνάμεις, αλλά δεν περιορίζονται σε αυτόν τον ρόλο. Οταν η Τουρκία έκανε αίτηση ένταξης στην Ε.Ε., πίστευα ότι θα υπερβεί την περιφερειακή της θέση για να γίνει αν όχι παγκόσμια δύναμη, διεθνώς αποδεκτή. Το θέμα είναι πώς το πετυχαίνεις. Η Τουρκία το έκανε μέσω της ανάπτυξης και των επενδύσεων σε υποδομές και τεχνολογία. Ηταν σωστές κινήσεις. Τους παραδέχομαι αν όχι με θαυμασμό, με σεβασμό».