Οταν χαλάει ένα φανάρι στο Αίγιο, στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας το αντιλαμβάνονται με μεγάλη καθυστέρηση, καθώς, εν έτει 2018, δεν υπάρχει σύγχρονο σύστημα «αποστολής» των βλαβών, και το παλιό είναι στο… «κόκκινο». Το ίδιο πρόβλημα παρουσιάζεται και σε άλλες πόλεις της Δυτικής Ελλάδας, όπως για παράδειγμα στη Βόνιτσα. Η καθυστέρηση αυτή μπορεί, όπως λένε ειδικοί, να γίνει αιτία πρόκλησης ατυχημάτων.
Δυο-τρεις μεγάλοι ξένοι οίκοι μοιράζονταν την αγορά των σηματοδοτών και τη συντήρησή τους στην Ελλάδα.
H Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας προκήρυξε την άνοιξη έργο ύψους 1,5 εκατ. ευρώ για την εγκατάσταση 120 σηματοδοτών νέας τεχνολογίας και τον εκσυγχρονισμό άλλων 80 σε πόλεις όπως η Πάτρα, το Αγρίνιο, ο Πύργος, το Αίγιο αλλά και άλλες μικρότερες της Δυτικής Ελλάδας.
Ομως, ο διαγωνισμός καρκινοβατεί. Αρχικά, η Περιφέρεια δεν ήταν σε θέση να περιγράψει τις τεχνικές προδιαγραφές για την αναβάθμιση των παλιών ρυθμιστών κυκλοφορίας και στη συνέχεια επέβαλε σε όσους συμμετέχουν να εγγυηθούν ότι «για τους ρυθμιστές που θα αναβαθμιστούν, οι οποίοι και είναι πλήρως προσδιορισμένοι, απαιτείται ο προσφέρων, με την υποβολή των δικαιολογητικών του, να υποβάλει και υπεύθυνες δηλώσεις από τις κατασκευάστριες εταιρείες των ρυθμιστών αυτών στις οποίες θα αναγράφεται ότι οι εταιρείες συναινούν, συνδράμουν και εγγυώνται την αξιοπιστία της όποιας λύσης κριθεί τεχνικά ορθή». Μια λεπτομέρεια; Αυτές οι εταιρείες συμμετέχουν στον διαγωνισμό και τέτοιες βεβαιώσεις δεν δίνουν…
Η προσφυγή
Σχετική προσφυγή επ’ αυτών είχε γίνει από ξένο οίκο που ζητούσε να περιγραφεί σε ποιες ακριβώς πόλεις θα γινόταν η αναβάθμιση παλιών φαναριών που θα παρέμεναν εν λειτουργία και θα συνδέονταν ωστόσο με ένα νέο κέντρο καταγραφής βλαβών στην Πάτρα. Για να μην επαναπροκηρυχθεί ο διαγωνισμός κάλεσε την αναθέτουσα αρχή να εξειδικεύσει τους όρους του διαγωνισμού.
Πρόκειται για την Αρχή που επιλύει εξωδικαστικά παρόμοια ζητήματα και που τον Μάιο κάλεσε την Περιφέρεια να συμπληρώσει την προκήρυξή της. Σημείωσε, όμως, στην απόφασή της και κάτι ακόμα:
«…Οι τεχνικές προδιαγραφές, εκτός εάν δικαιολογείται από το αντικείμενο της σύμβασης, δεν περιέχουν μνεία συγκεκριμένης κατασκευής ή προέλευσης ή ιδιαίτερης μεθόδου κατασκευής που να χαρακτηρίζει τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες που παρέχονται από έναν συγκεκριμένο οικονομικό φορέα, ούτε εμπορικού σήματος, διπλώματος ευρεσιτεχνίας, τύπων ή συγκεκριμένης καταγωγής ή παραγωγής που θα είχε ως αποτέλεσμα να ευνοούνται ή να αποκλείονται ορισμένες επιχειρήσεις ή ορισμένα προϊόντα. Η εν λόγω μνεία επιτρέπεται, κατ’ εξαίρεση, όταν δεν είναι δυνατόν να γίνει επαρκώς προσδιορισμένη και κατανοητή περιγραφή του αντικειμένου της σύμβασης κατ’ εφαρμογή της παρ. 3».
Ωστόσο, στη διευκρίνισή της η Περιφέρεια περιορίστηκε σε μια γενικόλογη διατύπωση:
«…Ο τρόπος αυτός αναβάθμισης που θα επιλεγεί εξαρτάται από την τεχνική ικανότητα, την τεχνογνωσία και την εμπειρία του οικονομικού φορέα και θα είναι σε συνεννόηση και με την αναθέτουσα αρχή».
Λίγες ημέρες πριν από τη λήξη της προθεσμίας των προσφορών, στις αρχές Σεπτεμβρίου, η Περιφέρεια Πελοποννήσου διευκρίνισε στις τέσσερις εταιρείες που συμμετέχουν στον διαγωνισμό ότι:
«Για τους ρυθμιστές που θα αναβαθμιστούν, οι οποίοι και είναι πλήρως προσδιορισμένοι, απαιτείται ο προσφέρων με την υποβολή των δικαιολογητικών του να υποβάλει και υπεύθυνες δηλώσεις από τις κατασκευάστριες εταιρείες των ρυθμιστών αυτών, στις οποίες θα αναγράφεται ότι οι εταιρείες συναινούν, συνδράμουν και εγγυώνται την αξιοπιστία της όποιας λύσης κριθεί τεχνικά ορθή…».
Πρακτικά αυτό, όπως παραδέχονται πηγές της Περιφέρειας, θα μπορούσε να δημιουργήσει πρόβλημα ανταγωνισμού, καθώς οι ελληνικές εταιρείες θα έπρεπε να απευθυνθούν στους τρεις ξένους οίκους που «μοιράζονται» την αγορά προκειμένου να διασφαλίσουν ότι οι ρυθμιστές τους (σ.σ.: αυτοί κυρίως είναι εγκατεστημένοι στις ελληνικές πόλεις) θα μπορούσαν να «εξυπηρετηθούν» από την τεχνική λύση που προέκριναν άλλοι συμμετέχοντες στον διαγωνισμό…
Παλιά διαμάχη
Η αναβάθμιση των ρυθμιστών για τα παλιά φανάρια είναι της τάξεως των 100.000 ευρώ, δηλαδή το 1/15 του έργου, παραδέχονται στην Περιφέρεια, αλλά αν «ο διαγωνισμός έσπαγε σε κομμάτια θα ήταν κατάτμηση και άρα παράνομος (σ.σ.: η διαφορά των νέων ρυθμιστών με τους παλιούς είναι 4.800 ευρώ/τεμάχιο, δηλαδή 384.000 ευρώ χωρίς τις δαπάνες συντήρησης λένε στην Περιφέρεια). Αντίθετα, οι προμηθευτές βλέπουν στη διατύπωση των τεχνικών όρων μια προσπάθεια να αποτραπεί η ανάληψη του έργου των νέων φαναριών από πολύ φθηνότερους προμηθευτές σε σχέση με τους ξένους οίκους, με το επιχείρημα από μέρους της αναθέτουσας αρχής ότι όσοι διαθέτουν ήδη ρυθμιστές θα επιχειρήσουν να «κλείσουν» την αγορά στους υπολοίπους. Η κόντρα για τα φανάρια δεν είναι καινούργια. Είχε προηγηθεί το 2015 στην Περιφέρεια Αττικής. Τότε το πρόβλημα στην Αττική ήταν μεγάλο και επιχειρήθηκε και οι 1.990 ρυθμιστές της πρωτεύουσας να «επικοινωνούν» με το κέντρο. Οι τιμές που έδιναν οι ξένοι προμηθευτές για το μη εξειδικευμένο σκέλος (συντήρηση, λάμπες, χωματουργικά) ήταν αρκετά υψηλότερες από εκείνες των εγχώριων κατασκευαστών. Η Περιφέρεια Αττικής αποφάσισε να υιοθετήσει την φθηνότερη λύση. Η διατύπωση στη σύμβαση ήταν: «…Σε περίπτωση που για την εξυπηρέτηση της κεντρικής επιτήρησης και της αυτόματης αναγγελίας βλαβών, ο πάροχος αδυνατεί να διασυνδέσει τις νέες μονάδες ασύρματης επικοινωνίας με τον υφιστάμενο κεντρικό ή άλλο εξοπλισμό, υποχρεούται να εγκαταστήσει, αδαπάνως για την Περιφέρεια Αττικής, νέο εξοπλισμό επιλογής του».