Πολλά επαινετικά σχόλια απέσπασαν σημαιοφόροι στις πρόσφατες παρελάσεις για την 28η Οκτωβρίου οι οποίοι ήσαν μαύροι ή κορίτσια που φορούσαν μαντίλα ή είχαν κάποιο κινητικό πρόβλημα. «Ηταν η δυνατή στιγμή της παρέλασης…» διάβασα κάπου για ένα μαύρο παιδί σημαιοφόρο. Η ενθουσιώδης στάση μας απέναντι στη διαφορετικότητα, στον αγώνα που κάνει ο διπλανός μας «ξένος» αποτελεί μια αντεστραμμένη μορφή ρατσισμού. Δεν μας ενδιαφέρει ο άλλος, δεν μας απασχολεί πραγματικά η διαδρομή του για να διδαχθούμε κάτι από εκείνον. Αντίθετα, φορτιζόμαστε συγκινησιακά (αληθινά ή δήθεν) από τη δική μας θετική, «προοδευτική» υπέρ των ατομικών δικαιωμάτων στάση μας, επειδή η συμπεριφορά μας είναι αυτοαναφορική, επειδή έτσι θεωρούμε ότι «εξαγνιζόμαστε» από τυχόν ρατσιστικές απόψεις. Ετσι καταλήγουμε να στιγματίζουμε για μία ακόμη φορά τον αλλοδαπό μαθητή, τα ΑμεΑ ή όποιον ξεπέρασε τη μειονεκτική του θέση, σαν να του… προσφέρουμε, εμείς οι δυνατοί, αποδοχή στην κλειστή μας κάστα.
Η συμπεριφορά αυτή κρύβει αρκετή δόση υποκρισίας, ενώ υποδηλώνει την αδυναμία της ελληνικής κοινωνίας να ορίσει τη θέση της στο διεθνές σύγχρονο φάσμα. Ποιος είναι ο Ελληνας σήμερα; Ποιος μπορεί να είναι Ελληνας σήμερα; Τι χρειάζεται να γνωρίζει κάποιος για να πολιτογραφηθεί Ελληνας· με ποια κριτήρια; Οι θρησκευτικές του πεποιθήσεις, η γλώσσα, η κοινωνική ένταξή του, το ποινικό του μητρώο; Προ ημερών μια γυναίκα από την Αλβανία που κατοικεί στην Ελλάδα από το1997, παντρεμένη με Ελληνα και μητέρα ενός παιδιού, απορρίφθηκε στις εξετάσεις για πολιτογράφηση επειδή δεν γνώριζε πόσοι είναι οι βουλευτές και ποιο είναι το κυβερνών κόμμα. Ερωτήσεις στις οποίες, μετά βεβαιότητος, πολλοί Ελληνες θα κόβονταν.
Εχουν περάσει τρία χρόνια από τότε που στη Γαλλία άνοιξε ένας διάλογος για το «Τι είναι να είσαι Γάλλος», όπως ο τίτλος του εμβριθούς ρεπορτάζ του περιοδικού L’ Express στις 30/6/2015. Ο διάλογος διαμόρφωσε σαφώς το πολιτικό πλαίσιο για να ανοίξει ο δρόμος για την εκλογή του κοσμοπολίτη Εμανουέλ Μακρόν το 2017. Στην Αθήνα το πολιτικό σκηνικό αναζητεί αριστερούς φερετζέδες σε υποκριτικά διλήμματα, όπως οι διακριτοί ρόλοι Κράτους – Εκκλησίας. Η συζήτηση στη Βουλή ας έχει κεντρικό ομιλητή τον «εκδιωχθέντα» από το υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων Νίκο Φίλη. Οι λόγοι προφανείς.