ΛΟΝΔΙΝΟ
Στην καρδιά του βικτωριανού ρομαντισμού
Με το άνοιγμα της νέας έκθεσης, αφιερωμένης στον μεγάλο προραφαηλίτη ζωγράφο σερ Εντουαρντ Μπερν-Τζόουνς, η Tate Britain μας οδηγεί στη σύγχρονη επαναξιολόγηση μιας κορυφής του βικτωριανού κόσμου. Η έκθεση είναι μια δυναμική προσέγγιση στον κόσμο των προραφαηλιτών, της ρομαντικής αναδίφησης στη μεσαιωνική θεματογραφία, στα έπη και στους θρύλους και σε όλον εκείνον τον υφέρποντα αντιϋλισμό και αντικαπιταλισμό που υπήρχε σε όλη τη ρομαντική αντίδραση απέναντι στον φρενήρη αναπτυξιακό ρυθμό του 19ου αιώνα. Κοντά σε όλο αυτό το πνεύμα και οι σοσιαλιστικές θεωρίες του Ουίλιαμ Μόρις, του μεγάλου εισηγητή μιας νέας αισθητικής, και το κίνημα Arts and Crafts. Είναι, ίσως, εξόχως ενδιαφέρον να δούμε πώς η δική μας εποχή προσεγγίζει και επαναξιολογεί το μεγάλο αισθητικό, διανοητικό αλλά και ιδεολογικό ρεύμα των προραφαηλιτών του βρετανικού 19ου αιώνα. Ο σερ Εντουαρντ Μπερν-Τζόουνς, γεννημένος το 1833, ήταν από τους επιφανείς εκπροσώπους αυτής της τάσης. Οπως και οι συνοδοιπόροι του, ήταν αντιϋλιστής. Απεχθανόταν τη βιομηχανική επανάσταση και τροφοδοτούσε τη φαντασία του από την τέχνη του Μεσαίωνα, φιλτραρισμένης και εξωραϊσμένης από το ρομαντικό πνεύμα. Τα τελετουργικά της θρησκείας, τα ίχνη του παγανισμού, οι μύθοι και οι θρύλοι, οι ιστορίες γύρω από τον Βασιλιά Αρθούρο, η υφαντική, η τέχνη του γυαλιού και η χειρωνακτική εργασία, οι κόρες και τα παλικάρια, ο Ερωτας και ο Θάνατος, συνιστούσαν για τους προραφαηλίτες έναν αυτόνομο κόσμο, σχεδόν ρεαλιστικό. Οι προραφαηλίτες πίστευαν στη διάδοση του Ωραίου που ήταν απαραιτήτως και χρήσιμο. Το Ωραίο, το αισθητικά ευγενές έπρεπε να απευθύνεται σε όλους, ανεξαρτήτως κοινωνικών τάξεων. Ηταν μία κοινωνική ουτοπία, που, όμως, συγκίνησε και στράτευσε σπουδαίες προσωπικότητες και μας κληροδότησε μοναδικού κάλλους και τέχνης έργα. Ενα από αυτά είναι το εικονιζόμενο, με τίτλο «Laus Veneris» (από το ομώνυμο ποίημα του Aλτζερνον Τσαρλς Σουίνμπερν), έργο του Εντουαρντ Μπερν-Τζόουνς από την περίοδο 1873-1878. Ανήκει στην Πινακοθήκη Laing στο Νιουκάστλ-Aπόν-Τάιν και είναι ένα από τα βασικά έργα της νέας έκθεσης στην Tate Britain, που περιλαμβάνει πάνω από 150 έργα, μεγάλων διαστάσεων ζωγραφική, βιτρό, ταπισερί, αντικείμενα…
ΕΞ-ΑΝ-ΠΡΟΒΑΝΣ
Εκθεση Μαρκ Σαγκάλ
Στο Κέντρο Τέχνης Hôtel de Caumont στην πόλη Εξ-Αν-Προβάνς στη νότια Γαλλία εγκαινιάστηκε μια μεγάλη έκθεση με έργα του Μαρκ Σαγκάλ (1887-1985). Το εικονιζόμενο έργο έχει τίτλο «Λευκό μπουκέτο σε κόκκινο φόντο» και χρονολογείται από τις αρχές της δεκαετίας του ’70. Η έκθεση «Σαγκάλ, από το μαυρόασπρο στο χρώμα» θα διαρκέσει ώς τις 24 Μαρτίου, παρουσιάζει 130 έργα (ζωγραφική, κεραμικά, γλυπτά) και εστιάζει στη δεύτερη περίοδο του ζωγράφου από το 1948 ώς τον θάνατό του.
ΠΑΡΙΣΙ
Στο Μουσείο Ορσέ
Κάνοντας άνοιγμα στη σύγχρονη τέχνη, το Μουσείο Ορσέ στο Παρίσι προσκάλεσε τον Αμερικανό καλλιτέχνη και σκηνοθέτη Τζούλιαν Σνάμπελ για μία έκθεση, η οποία έχει ήδη εγκαινιαστεί και θα διαρκέσει ώς τις 13 Ιανουαρίου. Ο Σνάμπελ ανέλαβε να δει με το δικό του βλέμμα κάποια από τα έργα του μουσείου και να προσφέρει τη δική του εικαστική ανάγνωση ως μία συνομιλία. Πρότεινε έργα τέχνης που δεν παρουσιάζονται συχνά, συνθέτοντας μια νέα σκηνογραφία του Ορσέ σε δύο αίθουσες.
ΔΑΜΑΣΚΟΣ
Το μουσείο άνοιξε
Τρεις ιερείς με αισθήματα δέους περιηγούνται τις αίθουσες του Εθνικού Μουσείου της Συρίας, στη Δαμασκό, που άρχισε να επαναλειτουργεί έπειτα από επτά χρόνια. Η εκ νέου λειτουργία, με έντονο συμβολικό χαρακτήρα, συμπίπτει με την επέτειο των 100 χρόνων από την ίδρυση του μουσείου και σηματοδοτήθηκε από εκδήλωση που διοργάνωσαν τα υπουργεία Τουρισμού και Πολιτισμού. Το μουσείο παρουσιάζει εκθέματα όλων των περιόδων με έμφαση στους ελληνιστικούς και ρωμαϊκούς χρόνους.
ΤΟΥΛΟΥΖΗ
Τεκμήρια του 1914
Για παραπάνω από 20 χρόνια ο Σερζ Γκιντίς και η σύζυγός του Σαντάλ συνέλεγαν ενθυμήματα και τεκμήρια από τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Σταδιακά, η συλλογή τους ξεπέρασε τις 3.000 αντικείμενα. Στη φωτογραφία, το κίτρινο βιβλίο είναι ένας οδηγός για τη νέα ιατρική που κυκλοφόρησε το 1914 και αποτελεί μέρος των συλλογών που τώρα εκτίθενται σε ένα ιδιωτικό σπίτι στην Μπαλμά κοντά στην Τουλούζ. Η έκθεση διοργανώνεται ενόψει της επετείου των 100 χρόνων από τη λήξη του Πολέμου.
ΜΑΔΡΙΤΗ
Ο ιστορικός Τζον Ελιοτ
Στα 88 του χρόνια, ο Βρετανός ιστορικός Τζον Ελιοτ (που υπογράφει John H. Elliott) δίνει συνέντευξη στη Μαδρίτη με αφορμή το νέο του βιβλίο «Σκωτσέζοι και Καταλανοί: Ενωση και Απόσχιση». Ο Τζον Ελιοτ, που το 1996 τιμήθηκε με το βραβείο του Πρίγκιπα της Αστούριας (από το 2014 λέγεται Βραβείο της Πριγκίπισσας της Αστούριας), το μεγάλο βραβείο στην Ισπανία, είναι ειδικός σε θέματα ισπανικής ιστορίας και στην Ισπανία είναι ιδιαίτερα γνωστός για τη συμβολή του στη σύγχρονη ιστοριογραφία.