Η ατμόσφαιρα ήταν απόκοσμη, ομιχλώδης, υγρή, υποσχόταν ένα ταξίδι, τουλάχιστον, ενδοσκόπησης. Ο μεγάλος χώρος Α2 στην Πειραιώς 260 είχε μετατραπεί σε πάρκινγκ αυτοκινήτων-φαντασμάτων, έτσι όπως ήταν σκεπασμένα με άσπρα καλύμματα. Το λευκό κυριαρχούσε παντού, με ήχους από κελαηδίσματα πουλιών. Οι, περίπου, 100 θεατές στεκόμαστε όρθιοι και περιμέναμε να αρχίσει η καινούργια παράσταση «Η νέα ζωή», του κορυφαίου Ιταλού δημιουργού και αγαπημένου του Φεστιβάλ Αθηνών Ρομέο Καστελούτσι.
Αντλεί έμπνευση από τη φιλοσοφική πραγματεία του Ερνστ Μπλοχ «Το πνεύμα της ουτοπίας», μας ενημερώνει το πρόγραμμα. Εμφανίζονται από το βάθος, τελετουργικά, πέντε άντρες, αφρικανικής καταγωγής (ερασιτέχνες ηθοποιοί). Η μαύρη επιδερμίδα τους σε αντίστιξη με τις μακριές λευκές κελεμπίες και τα λευκά γυναικεία, ελαφρώς ψηλοτάκουνα, πέδιλα που φορούν. Προχωρούν σιωπηλοί ανάμεσα στα 27 –μετράω– αυτοκίνητα. Η περφόρμανς, που διαρκεί περίπου 50 λεπτά, είναι σιωπηλή και μέχρι να ακούσουμε, στο τελευταίο 5λεπτο, τον έναν να μιλάει, ακατανόητη. Δηλαδή, πολλά μπορεί να υποθέσει κανείς –δεν είναι ανάγκη να συντονίζονται οι θεατές στις υποθέσεις– αλλά δύσκολα ότι πρόκειται «για αδέλφια που σκοπεύουν να ξεκινήσουν μαζί ένα ταξίδι προς μια καλύτερη ζωή», όπως διαβάζουμε. «Νιώθουν αποκομμένοι από τον κόσμο, τις δουλειές τους, την πολιτική και την τέχνη».
Σε αυτό το υπνωτιστικό οδοιπορικό τους στον χώρο, οι πέντε άνδρες, συναντιούνται με κυκλικές κινήσεις και χωρίζουν, αναποδογυρίζουν ένα αυτοκίνητο, αποκαλύπτοντας στο κάτω μέρος του μια αρχαιοελληνική προτομή, το επαναφέρουν, το αναποδογυρίζουν και πάλι – τη θέση της προτομής έχει πάρει μια νεκροκεφαλή και την τρίτη φορά ένα δίχτυ με πορτοκάλια. Τα πορτοκάλια κυλούν στο δάπεδο, καθένας παίρνει από ένα και με υψωμένο χέρι καλύπτονται πίσω από το αυτοκίνητο. Εικαστικά, η χρωματική παλέτα είναι θαυμάσια. Λευκό, μαύρο, πορτοκαλί. Οι γαλακτώδεις φωτισμοί υποβλητικοί· ένα χρυσό υπερμέγεθες δαχτυλίδι – κύκλος όπως και ένα μαύρο πουλί, δεμένο από μια μακριά κορδέλα, είναι μελετημένες παρεμβάσεις, στην εικονογραφία του θεάματος. «Εδώ δεν υπάρχει ελευθερία», λέει στα γαλλικά ο ένας εκ των πέντε. «Μπορείς να μείνεις εδώ, να κάνεις ό,τι θέλεις, αλλά δεν υπάρχει ελευθερία… Δεν είναι ότι δεν μπορείς να αφήσεις τον τόπο. Ο τόπος δεν σε αφήνει». Υστερα αναφέρεται στις διεθνείς εκθέσεις σύγχρονης τέχνης, στους τεχνίτες και στους καλλιτέχνες.
Στις δεκαετίες που παρακολουθούμε τη δουλειά του 59χρονου σήμερα Ιταλού δημιουργού, εικονοπλάστη όσο και εικονοκλάστη και προβοκάτορα, έχουμε ακολουθήσει τις σκέψεις και τις λέξεις του, τους πειραματισμούς και τις αναζητήσεις του, τη φαντασία και ευαισθησία του, τον σκληρό ρεαλισμό του και τον ποιητικό εστετισμό του. Τη ρητορεία της εικόνας του και την ελλειπτικότητα του λόγου του.
Αυτή τη φορά το μήνυμα έμεινε ανεπίδοτο. Το σχόλιό του για τη μετανάστευση, την εκμετάλλευση, την κατανάλωση, τη σχέση μεταξύ έργου τέχνης και φυσικού περιβάλλοντος, μας άφησε, παρά την αισθητική αρτιότητά του, παγερά αδιάφορους.