Ο πήχυς προσδοκιών για τα Εξάρχεια έχει τεθεί πολύ ψηλά με πρωτοβουλία και ευθύνη της νέας κυβέρνησης. Και πολύ σωστά, γιατί το θέμα των Εξαρχείων είναι κατά κύριο λόγο ζήτημα δημοκρατίας.
Θα ακούσουμε τον αρμόδιο υπουργό και πιθανότατα και τον ίδιο τον πρωθυπουργό στη Βουλή τι έχουν να πουν κατά τη διάρκεια της ανάγνωσης των προγραμματικών δηλώσεων, αλλά είναι σαφές ότι η κοινωνία παρακολουθεί και θέλει να δει «έργο» το συντομότερο δυνατό. Είναι ίσως η πρώτη φορά μετά τη μεταπολίτευση που φαίνεται να έχει δημιουργηθεί ένα ισχυρό κοινωνικό ρεύμα που απαιτεί «φτάνει, ώς εδώ, κάντε κάτι!». Και δεν είναι μόνο συντηρητικοί ψηφοφόροι ή «νοικοκυραίοι» (σύμφωνα με τον γνωστό, αριστερίστικο ευφημισμό), αλλά πολίτες όλων των πολιτικών αποχρώσεων που έχουν αγανακτήσει με ό,τι συμβαίνει στην περιοχή.
Σε αυτό ακριβώς το σημείο ελλοχεύει ένας παράπλευρος κίνδυνος. Εκτός από τους απηυδισμένους κατοίκους, υπάρχει στην κοινωνία μια δεξιά ή «υπερ-δεξιά» συνιστώσα που εκτός από «έργο» θέλει να δει και «αίμα». Πιθανότατα, δηλαδή, ονειρεύεται μια θεαματική υπερπαραγωγή επιβολής του νόμου και της τάξης που θα «καθαρίσει» τα Εξάρχεια μέσα σε μια μέρα. Είναι λογικό σε μια μερίδα πολιτών να έχει συσσωρευθεί θυμός από την προκλητική (και διαχρονική) ανοχή σε εξοργιστικά φαινόμενα ανομίας. Την ίδια στιγμή αποτελεί ευθύνη της νέας κυβέρνησης να επεξεργαστεί ένα σχέδιο σοβαρού κράτους που θα εστιάζει στις βασικές αιτίες που οδήγησαν μια ιστορική συνοικία της πρωτεύουσας σε αυτό το δραματικό σημείο. Μπορεί το πρόβλημα να είναι «πολυπαραγοντικό», αλλά οι ρίζες του κακού μετρούνται στα δάχτυλα του ενός χεριού. Είμαστε τυχεροί γιατί στην ηγεσία του κρίσιμου υπουργείου τοποθετήθηκε ένας αποδεδειγμένα σοβαρός, αποτελεσματικός και ψύχραιμος Ελληνας.
Τα Εξάρχεια δεν θα γίνουν ποτέ «Κολωνάκι» και δεν πρέπει να γίνουν «Κολωνάκι». Εκτός από την εφαρμογή του νόμου, τα Εξάρχεια χρειάζονται επειγόντως ένα σχέδιο αστικής ανάπλασης που θα αναδεικνύει τον χαρακτήρα και τη ζωντάνια αυτής της μοναδικής γειτονιάς. Τα Εξάρχεια, ως αναπόσπαστο κύτταρο της αστικής Αθήνας, λείπουν από την πόλη. Είναι μια απώλεια που κακώς συνηθίσαμε. Και αυτό ήρθε η ώρα να αλλάξει