Το βάρος της απόφασης της Εκκλησίας της Ελλάδος για το κρίσιμο ουκρανικό ζήτημα αναλαμβάνει ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών κ. Ιερώνυμος, ο οποίος αποφάσισε να συζητηθεί το θέμα σήμερα, σε έκτακτη ειδική συνεδρίαση της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος. Ο ίδιος θεωρεί πως αποτελεί προνόμιο του Αρχιεπισκόπου να διαχειρίζεται το ζήτημα μόνος του. Η θέση του κ. Ιερωνύμου είναι σαφώς υπέρ του αιτήματος του Οικουμενικού Πατριαρχείου για την παραχώρηση του αυτοκεφάλου στην Εκκλησία της Ουκρανίας.
Ειδικότερα, ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος, αξιοποιώντας την πρωτοβουλία που του δίνει ο Καταστατικός Χάρτης της Εκκλησίας, αποφάσισε να παρατείνει την τακτική συνεδρίαση της Ιεραρχίας, που ξεκίνησε την Τρίτη και ολοκληρώθηκε χθες, για μία ημέρα –άρα, τυπικά, να προχωρήσει σε έκτακτη σύγκληση της Ιεραρχίας– ώστε να συζητηθεί κατ’ αποκλειστικά το αίτημα του Οικουμενικού Πατριαρχείου για την παραχώρηση του αυτοκεφάλου στην Εκκλησία της Ουκρανίας.
Μάλιστα, στη σημερινή συνεδρίαση εισηγητής επί του θέματος θα είναι ο ίδιος ο κ. Ιερώνυμος, γεγονός που συμβαίνει πολύ σπάνια, και ως εκ τούτου έχει ιδιαίτερη πολιτική αξία. Με την απόφαση αυτή, ο κ. Ιερώνυμος θέλει να στείλει προς πάσα κατεύθυνση σαφές μήνυμα υπέρ της αποδοχής του αιτήματος του Οικουμενικού Πατριαρχείου.
Εισηγήσεις των επιτροπών
Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», η εισήγηση του Αρχιεπισκόπου θα βασίζεται στις εισηγήσεις των δύο αρμόδιων επιτροπών της Ιεραρχίας. Συγκεκριμένα, η Διαρκής Ιερά Σύνοδος είχε ζητήσει περί του ζητήματος την εισήγηση των Συνοδικών Επιτροπών Δογματικών και Νομοκανονικών Ζητημάτων (υπό την προεδρία του μητροπολίτη Διδυμοτείχου Δαμασκηνού) και Διορθοδόξων και Διαχριστιανικών Σχέσεων (υπό την προεδρία του μητροπολίτη Δημητριάδος Ιγνατίου). Τελικά, οι επιτροπές στο κοινό πόρισμά τους εισηγήθηκαν την αναγνώριση της αυτοκεφαλίας έχοντας μεταξύ των επιχειρημάτων τους, σύμφωνα με πληροφορίες, και τη στάση της Εκκλησίας της Ελλάδος σε παλαιότερες ιδρύσεις ή επανιδρύσεις Εκκλησιών, όπως αυτές της Αλβανίας και της Τσεχίας.
Αρα, κατά πρώτον, η αφετηρία είναι θετική υπέρ της αναγνώρισης της αυτοκεφαλίας. Πόσο μάλλον που, σύμφωνα με πληροφορίες, ο κ. Ιερώνυμος θεωρεί –και αυτό φέρεται ότι θα τονίσει στη σημερινή συνεδρίαση– πως είναι δικαίωμα του Οικουμενικού Πατριαρχείου να παραχωρεί αυτοκεφαλία στις Εκκλησίες που το ζητούν.
Το ερώτημα είναι εάν σήμερα ο κ. Ιερώνυμος ζητήσει από τους ιεράρχες να ψηφίσουν επί της εισήγησής του ή απλώς του προσφέρουν μια «εξουσιοδότηση» να χειριστεί το θέμα. Αλλωστε, στις 28 Αυγούστου η Διαρκής Ιερά Σύνοδος είχε ανακοινώσει ότι «κατόπιν εισηγήσεως των συνοδικών επιτροπών, η ΔΙΣ αναγνωρίζει το κανονικό δικαίωμα του Οικουμενικού Πατριάρχου για την παραχώρηση του αυτοκεφάλου, καθώς και το προνόμιο του Προκαθημένου της Εκκλησίας της Ελλάδος να χειρισθεί περαιτέρω το ζήτημα της αναγνωρίσεως της Εκκλησίας της Ουκρανίας».
Βέβαια, στην Ιεραρχία υπάρχουν μητροπολίτες που είναι ένθερμοι κατά της αναγνώρισης, ενώ στα 13 Πατριαρχεία και Εκκλησίες επιστολή έχει στείλει και ο Πατριάρχης Μόσχας κ. Κύριλλος αλλά με το αντίθετο αίτημα: τη μη αναγνώριση της νέας αυτοκέφαλης Εκκλησίας στην Ουκρανία. Στο πλαίσιο αυτό, λοιπόν, καταδεικνύεται και η γεωπολιτική σημασία της απόφασης.
Εάν η τελική απόφαση της Εκκλησίας της Ελλάδος είναι θετική, θα σταλεί σχετική επιστολή στον Οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο και πρακτικά ο Αρχιεπίσκοπος κ. Ιερώνυμος –αφού ολοκληρωθούν οι τυπικές διαδικασίες– θα αρχίσει να μνημονεύει τον Αρχιεπίσκοπο της Ουκρανικής Εκκλησίας Επιφάνιο μετά τον Αρχιεπίσκοπο Πρέσοφ και μητροπολίτη πάσης Τσεχίας και Σλοβακίας, Ραστισλάβο.