Αλκιβιάδης Στεφανής: Μετά τα Βρασνά
Ο συντονισμός, πάντως, είναι πολύς και αυξάνεται αναλόγως ως προς τις αφίξεις στα νησιά. Πρώτα ορίστηκε αναπληρωτής υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής. Μετά, ο προϊστάμενος υπουργός Προστασίας του Πολίτη ανέλαβε προσωπικά συντονιστική δράση, επικουρούμενος από τις συντονιστικές υπηρεσίες του υπουργού Εσωτερικών. Με απόφαση του Μαξίμου, τον επικοινωνιακό συντονισμό επωμίστηκε ο ειδικός γραμματέας Υποδοχής, είκοσι ημέρες προτού ο υφυπουργός Αμυνας αναλάβει συντονιστής για τη μετακίνηση των προσφύγων στην ενδοχώρα.
Αν θέλει κανείς να εξηγήσει γιατί υπάρχει τόση επείγουσα χρεία για συντονισμό, μπορεί να επισκεφτεί την περίπτωση των Βρασνών. Στο χωριό του Δήμου Βόλβης, ογδόντα χιλιόμετρα ανατολικά της Θεσσαλονίκης, φαίνεται ότι επαληθεύθηκαν πολύ νωρίς όσα η κυβέρνηση απευχόταν.
Το σχέδιο μετεγκατάστασης 20.000 αιτούντων άσυλο από τα νησιά βασιζόταν στον υπολογισμό ότι οι αντιδράσεις θα αμβλύνονταν από το οικονομικό δέλεαρ. Στα Βρασνά, δύο ξενοδοχεία χωρίς κίνηση τον χειμώνα είχαν συνάψει συμβάσεις με τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης για τη φιλοξενία 400 υποψήφιων προσφύγων. Οι φωτιές που –κυριολεκτικά– άναψαν στο κατώφλι τους, ανάγκασαν τους ξενοδόχους να υπαναχωρήσουν. Τα φοβικά αντανακλαστικά έφτυσαν το δέλεαρ.
Κανείς από την κεντρική διοίκηση δεν είχε φροντίσει να προετοιμάσει τις τοπικές αρχές και την τοπική κοινωνία. Η κυβέρνηση εμφανίστηκε αφότου τα λεωφορεία με τις οικογένειες εκδιώχθηκαν διά λιθοβολισμού. Ομοιες αντιδράσεις είχαν εκδηλωθεί και στο παρελθόν. Στα Βρασνά, όμως, ήταν η πρώτη φορά που η πολιτεία ενέδωσε. Που πήρε τους πρόσφυγες και έφυγε.
Για τους ανθρώπους που ασχολούνται με το πρόβλημα από το 2015, η υποχώρηση των Βρασνών συνιστά ένα πολύ επικίνδυνο «δεδικασμένο». Φοβούνται ότι μπορεί να λειτουργήσει ως θρυαλλίδα μιας αλυσίδας μικροεξεγέρσεων σε όλη την επικράτεια.
Η κυβέρνηση πιέζεται από την ευρωπαϊκή αδράνεια και τον τουρκικό τυχοδιωκτισμό. Πιέζεται και από τις δημοσκοπήσεις, φανερές και αφανείς. Στην εσωτερική πολιτική διαχείριση, όμως, δεν έχει καταφέρει να υπερβεί την αρχική της αμφιθυμία. Στην Πεντέλη προβαίνει σε παιδαγωγικές διαγραφές μικροστελεχών της Ν.Δ. για ρητορική ξενοφοβίας. Και στα Βρασνά συνθηκολογεί με την αγανάκτηση του δεξιού πεζοδρομίου.
Χοακίν Φίνιξ: Η δίαιτα της δυστοπίας
Τα διόδια που πλήρωσε η φιλοθεάμων Ελλάδα, για να φτάσει να αφρίζει για το δικαίωμα των ανηλίκων να έρχονται αντιμέτωποι με ανδραγαθήματα ψυχωσικών ηρώων, ήταν απείρως ακριβότερα. Ο θόρυβος που ξέσπασε την περασμένη Κυριακή, από τη μία, καταγγέλθηκε σαν αχρείαστο ζάλισμα· από την άλλη, χαιρετίστηκε σαν λυτρωτική επιστροφή στην κανονικότητα. Κανονικότητα, εννοείται, ταυτισμένη με την ανεμελιά και την ελαφρότητα.
Χωρίς να είναι τίποτε από τα δύο –ούτε βαρύς, ούτε χαζοχαρούμενος– ο καβγάς για την αστυνομική επέμβαση προσφέρεται για πολιτική παρατήρηση. Στο «πανί» του Τζόκερ εμφανίστηκε μια αντιδεξιά αντιπολίτευση διψασμένη για μετεμφυλιακή Δεξιά – για χωροφύλακες που κυνηγάνε τεντιμπόηδες. Κηρύσσοντας τον ανένδοτο κατά του αυταρχικού κράτους, οι φωνές αυτές κατέληξαν να αποκαλύψουν τη δική τους καθήλωση. Καταγγέλλοντας «επιστροφή στο ’50», η αντιδεξιά φάνηκε πιο συντηρητική από τη Δεξιά.
Η υστερία των αντιδράσεων, πάντως, μεταδόθηκε ακαριαία και στους υπουργούς που, αντί να καγχάσουν με το γραφειοκρατικό ατύχημα, έτρεξαν να καρφώσουν τους υπαλλήλους τους.
Ισως πιο χαρακτηριστική στο «Τζόκερ-γκεϊτ» είναι η προσπάθεια να εξαχθούν από την ταινία πολιτικά μανιφέστα. Ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης συνόδευσε την καταγγελία του με μια μακροσκελή κριτική μπροσούρας για τα «μηνύματα» του φιλμ – στο οποίο είδε τους «από κάτω» να ξεσηκώνονται. Καραβανάδες της σινεκριτικής αποφαίνονταν ότι η ταινία εικονογραφεί το ενδεχόμενο «αυτοί που τρώνε από τα σκουπίδια» να σηκωθούν και να μας φάνε. Υπό μία έννοια, αυτή η αναμόχλευση χοντρών σχημάτων της αριστερής εσχατολογίας συνιστά όντως επιστροφή στην κανονικότητα της αβάσταχτης ελαφρότητας. Μια παλινόρθωση της «επαναστατικής» κοινοτοπίας.
Το ΚΚΕ επιστρέφει στο άγαλμα του Τρούμαν. Ο ΣΥΡΙΖΑ επιστρέφει στον εξαρχειώτικο αναθεματισμό της «αστυνομοκρατίας». Οι «φοιτητές» με τα κοντάρια και οι συνδικαλιστές της ΠΟΕ – ΟΤΑ επιστρέφουν στους δρόμους – μαζί με τα σκουπίδια.
Στην ταινία το Γκόθαμ πνίγεται στα σκουπίδια. Κι ο επαναστάτης δεν γεννιέται από την πίστη του. Γίνεται επαναστάτης, παθολογικά και ακαταλόγιστα, από την αρρώστια του.
Δέκα χρόνια στην κρίση, η φαντασία νήστεψε. Τώρα ξαναμασάει τον μύθο της δυστοπίας.