Η δημόσια συζήτηση για τα ελληνοτουρκικά συνεχίζει να διεξάγεται με όρους δεκαετίας ’80 και ’90. «Νέες προκλητικές δηλώσεις» κάποιου τουρκικού αξιωματούχου, ακόμα ένας «παρανοϊκός» χάρτης με όλες τις παρανοϊκές διεκδικήσεις των Τούρκων και φυσικά πάντα μια «ηχηρή» απάντηση της εκάστοτε ελληνικής κυβέρνησης που αντανακλά ψυχραιμία αλλά και αποφασιστικότητα.
Ακόμα και σήμερα που ο πρόεδρος Ερντογάν θέλει να ξαναγράψει την εξωτερική πολιτική της χώρας του, εμείς αναμασάμε τα ίδια και τα ίδια, σε πλήρη αδυναμία να μιλήσουμε επί της ουσίας για τον ελέφαντα στο δωμάτιο. Και ο ελέφαντας στο δωμάτιο δεν είναι άλλος από την άμεση και θεαματική αμφισβήτηση εκ μέρους της Τουρκίας του status quo στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο. Οι απαντήσεις που δίνουμε είναι πάντα αυτές που «πρέπει», αλλά δυστυχώς δεν προετοιμάζουν την κοινή γνώμη για μια πολύ πιο σύνθετη εικόνα από αυτή που αναλογεί σε μια τόσο περίπλοκη πραγματικότητα όπως αυτή στην περιοχή μας. Η περιπλοκότητα της κατάστασης προέρχεται από το γεγονός ότι το Αιγαίο δεν είναι Εβρος. Το δίκαιο της θάλασσας είναι μια πολύ πιο σύνθετη νομική ιστορία και δυστυχώς οι Ελληνες είμαστε ελάχιστα ενημερωμένοι από τις πολιτικές μας ηγεσίες και τα περισσότερα μέσα μαζικής ενημέρωσης, έτσι ώστε να μην παρασυρόμαστε από πατριωτικές κορώνες μηδενικής αξίας.
Το πρόβλημα δεν είναι μικρό: όταν κανείς δεν τολμάει να πει τα πράγματα με το όνομά τους, αποφεύγοντας να εξηγήσει τα πολλά επίπεδα μιας διαμάχης με μια ισχυρή γειτονική χώρα, οδηγείσαι με μαθηματική ακρίβεια στον τοίχο. Τα επιχειρήματα της άλλης πλευράς (με όση επιθετικότητα κι αν εκφέρονται) αγνοούνται επιδεικτικά στην ελληνική δημόσια σφαίρα ή επικαλύπτονται από τον εθνικιστικό οίστρο της τουρκικής ηγεσίας. Το αποτέλεσμα είναι η κοινή γνώμη να πιστεύει ότι έχουμε ακόμα ένα επεισόδιο έξαρσης της τουρκικής προκλητικότητας ενώ στην πραγματικότητα αυτό που παρακολουθούμε είναι πιθανότατα μια ολόκληρη σελίδα στο βιβλίο της Ιστορίας που γυρίζει.
Μπορεί από μακριά να μοιάζει με κρίση μεγαλείου του Τούρκου προέδρου, αλλά ίσως έχουμε να κάνουμε με κάτι πολύ βαθύτερο. Ολες αυτές οι αλλαγές δεν πρέπει να μας κάνουν ούτε αμυντικούς αλλά ούτε και αιθεροβάμονες. Είναι ευκαιρία η πολιτική ηγεσία να εξηγήσει στους Ελληνες τι έχουμε μπροστά μας.