Μεγάλη συμμετοχή φοιτητών στα διαδικτυακά μαθήματα – Eρωτηματικά για το αδιάβλητο των εξετάσεων – Eπιτήδειοι στο διαδίκτυο δίνουν συμβουλές σε φοιτητές για τρόπους εξαπάτησης.
Άμεση ανταπόκριση των καθηγητών και μεγάλη συμμετοχή των φοιτητών κατεγράφη την περίοδο της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης στα ΑΕΙ, λόγω της αναστολής της λειτουργίας τους. Τα στοιχεία αυτά δημιουργούν νέα δεδομένα στην τριτοβάθμια εκπαίδευση της χώρας, καθώς αποτελούν το πρώτο βήμα εφαρμογής της τηλεκπαίδευσης. Έστω και αν το μάθημα στο αμφιθέατρο έχει (ή έστω επιτρέπει) τη ζωντάνια και τη δυναμική της διά ζώσης επικοινωνίας, οι φοιτητές είναι πολύ ευκολότερο να λειτουργήσουν σε ένα ψηφιακό αμφιθέατρο, ενώ η τηλεκπαίδευση μπορεί να αποτελέσει λύση για διάφορες στρεβλώσεις στα ΑΕΙ, όπως οι αιφνιδιαστικές καταλήψεις σε σχολές.
Συμμετοχή άνω του 90%
Ειδικότερα, τα ελληνικά πανεπιστήμια ανταποκρίθηκαν με ταχύτητα στην πρόκληση της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης. Το 96,35% των προπτυχιακών μαθημάτων παραδόθηκαν μέσω σύγχρονης εξ αποστάσεως εκπαίδευσης, ποσοστό που σε ορισμένα ΑΕΙ άγγιξε το 99,7% (στο Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο). Το υπόλοιπο 3,65% αφορά σε μαθήματα αμιγώς εργαστηριακού ή κλινικού χαρακτήρα. Παράλληλα, η συμμετοχή των φοιτητών ήταν εντυπωσιακή, ξεπερνώντας κατά περίπτωση το 90%. «Το στοίχημα είναι να δουλέψουμε τώρα για το σχολείο και το πανεπιστήμιο του 2025 ή του 2030. Πώς θα είναι η “τάξη” τότε;» ανέφερε στο «Κ» ο καθηγητής στο Τμήμα Φυσικής του ΑΠΘ Λουκάς Βλάχος.
Βεβαίως, το ίντερνετ δεν είναι καινούργιο στη λειτουργία των ΑΕΙ. Υπάρχει πρόβλεψη από την ελληνική νομοθεσία μαθήματα να γίνονται έως και 30% εξ αποστάσεως, αν το ίδρυμα το επιθυμεί. Επίσης κάποιοι καθηγητές διατηρούν τις ώρες ακρόασής τους μέσω Skype.
«Έχοντας διαβάσει για προβλήματα που είχαν εμφανιστεί διεθνώς στις πλατφόρμες τηλεδιασκέψεων, προσέγγισα την εξ αποστάσεως διδασκαλία συντηρητικά, αποφεύγοντας περίπλοκες τεχνολογικές λύσεις, ώστε να είμαι σίγουρος ότι το μάθημα θα εξελιχθεί χωρίς απρόοπτα. Γρήγορα όμως συνειδητοποίησα ότι η τεχνολογία όχι μόνο δεν ήταν εμπόδιο στη διδασκαλία, αλλά μπορούσε και να βοηθήσει. Είδα ότι οι φοιτητές μπορούν εύκολα να παρουσιάσουν τις εργασίες τους και να τις μοιραστούν με την τάξη», παρατηρεί ο κ. Διομήδης Σπινέλλης, πρόεδρος του Τμήματος Διοικητικής Επιστήμης και Τεχνολογίας του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών.
«Το αμφιθέατρο μπορεί να αντικατασταθεί»
«Σε φυσιολογικές συνθήκες και χωρίς πιέσεις χρόνου, η εξ αποστάσεως εκπαίδευση μπορεί να αντικαταστήσει την τάξη και το αμφιθέατρο. Ιδιαίτερα στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, όπου οι φοιτητές έχουν κίνητρα και γνωρίζουν τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν, μπορούν να ενταχθούν σε ένα σύστημα διαφορετικό. Στις μικρές ηλικίες υπάρχουν κάποιες ιδιαιτερότητες που πρέπει να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες. Άλλωστε, η ίδια η εξ αποστάσεως εκπαίδευση λειτουργεί μέσα σε διαφορετικά μοντέλα. Μπορεί να λειτουργήσει αυτόνομα και με φυσική απουσία του καθηγητή, αλλά μπορεί και να λειτουργήσει σε ένα μεικτό σχήμα, όπου υπάρχουν οι εναλλακτικές επιλογές. Δηλαδή ένα μέρος με φυσική παρουσία και ένα άλλο με φυσική απόσταση. Τονίζω το γεγονός ότι η τάξη και το αμφιθέατρο μπορούν να αντικατασταθούν από ένα σύστημα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης. Το ζητούμενο όμως σε αυτή την περίπτωση είναι το σύστημα αυτό να είναι σωστά σχεδιασμένο, προσεκτικά υλοποιήσιμο με παιδαγωγικές προϋποθέσεις και κριτήρια. Άρα το ερώτημα δεν είναι αν μπορεί, αλλά με ποιον τρόπο θα το κάνει σωστά», παρατηρεί ο κ. Αντώνης Λιοναράκης, καθηγητής στην Ανοικτή και Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο (ΕΑΠ).
Τα προβλήματα
Βέβαια, δεν λείπουν τα προβλήματα. Ενδεικτικά, όπως εξηγεί ο Βασίλης Αποστολόπουλος, φοιτητής στο Τμήμα Ναυπηγών Μηχανικών του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής, στις σχολές μηχανικών και θετικής κατεύθυνσης λόγω του υψηλού κόστους υπάρχουν ελλείψεις σε γραφίδες, οι οποίες αντικαθιστούν τον πίνακα στην αίθουσα διδασκαλίας. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι σημειώσεις και τα σχήματα από τον διδάσκοντα, κατά τη διάρκεια του μαθήματος, να γίνονται από τη ζωγραφική των Windows, με μέτριο συνήθως αποτέλεσμα ή με τη χρήση κάποιας πατέντας.
Από την άλλη, ζήτημα είναι πώς μπορούν να γίνουν τα εργαστηριακά και τα κλινικά μαθήματα.
«Πιστεύω ότι τα πανεπιστήμια, το Ανοικτό Πανεπιστήμιο και κάθε άλλος φορέας που υλοποιεί εργαστηριακά μαθήματα ή ακόμα και πρακτική θα προσαρμόσουν τα προγράμματά τους στις τηλεδιασκέψεις. Είναι ένα μέσο σχετικά ανέξοδο και ευέλικτο. Το πώς θα γίνει βέβαια εξαρτάται από το αντικείμενο και το χρονοδιάγραμμα που έχει το κάθε εργαστηριακό μάθημα. Θεωρώ όμως ότι η τηλεδιάσκεψη μπορεί να λειτουργήσει καλά σε αυτές τις περιπτώσεις», τονίζει ο κ. Λιοναράκης.
Εξετάσεις και αξιοπιστία
Βέβαια, ερώτημα είναι πώς μέσω της τεχνολογίας μπορούν να γίνουν αδιάβλητες εξετάσεις στα πανεπιστήμια. Ήδη στο διαδίκτυο υπάρχουν επιτήδειοι που δίνουν συμβουλές σε φοιτητές για τρόπους εξαπάτησης των εξεταστών. Μιλώντας για το θέμα στο «Κ», ο καθηγητής της Σχολής Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών Παναγιώτης Τσανάκας ανέφερε ότι διεθνώς εταιρείες που εξειδικεύονται στις εξετάσεις πιστοποίησης έχουν δημιουργήσει συστήματα διαδικτυακής επιτήρησης των εξεταζομένων. Συστήματα που μπορούν να αναπτύξουν και τα ελληνικά ΑΕΙ. Χαρακτηριστικά, αφού γίνει η ταυτοπροσωπία των φοιτητών, ελέγχεται η συμπεριφορά τους κατά τη διάρκεια της εξέτασης. Η οργάνωση διαδικτυακών εξετάσεων θα «κλείσει» τον κύκλο της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης από την πρώτη εγγραφή του φοιτητή έως την αποφοίτησή του. ■