Σκόπιμη κρίνουν παράγοντες της αγοράς ομολόγων και των τραπεζών την προσφυγή στην προληπτική πιστωτική γραμμή του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ΕSM), παρά τις επιφυλάξεις που διατυπώνει μέχρι στιγμής ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας. Κι αυτό, όχι μόνο γιατί το κόστος δανεισμού θα είναι σχεδόν μηδενικό, αλλά και γιατί η γραμμή θα προσφέρει «ομπρέλα προστασίας» για τον δανεισμό της χώρας, καθώς θα αποτελεί τεκμήριο βιωσιμότητας του χρέους της. Xθες, στα ταμεία του Δημοσίου μπήκαν άλλα 3 δισ. ευρώ, ανεβάζοντας το σύνολο των ταμειακών διαθεσίμων στα 37,5 δισ. ευρώ. Ενα ποσό υψηλότερο ακόμη και από αυτό που υπήρχε στην αρχή της κρίσης του κορωνοϊού, που ήταν περίπου 36,5 δισ. ευρώ. Αυτός είναι και ο λόγος που ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας επισημαίνει –όπως έκανε χθες, μιλώντας στο Παραπολιτικά FM– ότι η χώρα δεν θα αντιμετωπίσει ταμειακό πρόβλημα, ακόμη και στο δυσμενές σενάριο. Ο ίδιος είπε επίσης τη Δευτέρα στη Βουλή ότι «προς το παρόν δεν θα προσφύγουμε» στην προληπτική γραμμή του ESM.
Ωστόσο, εκτιμάται ότι η κυβέρνηση τελικά θα αλλάξει γραμμή και στο πλαίσιο αυτό η επισήμανση «προς το παρόν» του αρμόδιου υπουργού έχει τη σημασία της. Οπως σημειώνουν οι παράγοντες της αγοράς, στην πραγματικότητα η απειλή μνημονίου, που υποτίθεται ότι θα συνοδεύει την προληπτική πιστωτική γραμμή του ESM, δεν υφίσταται, όπως προκύπτει από τις μέχρι στιγμής δηλώσεις του επικεφαλής του Μηχανισμού Κλάους Ρέγκλινγκ. Η μόνη δέσμευση που θα υπάρχει θα είναι να χρησιμοποιήσει η Ελλάδα το ποσόν που θα πάρει για υγειονομικούς σκοπούς, όπως προβλέπει η σχετική απόφαση του Eurogroup.
Πρόκειται για ποσό 3,6 δισ. ευρώ, περίπου, το οποίο ο ESM υπολόγισε ότι μπορεί να εκταμιευθεί με αρνητικό επιτόκιο -0,07%, αν πρόκειται για 7ετές δάνειο, ή με οριακά θετικό, 0,08%, αν πρόκειται για 10ετές. Ο κ. Ρέγκλινγκ είπε ότι αυτό μεταφράζεται σε εξοικονόμηση 800 εκατ. ευρώ για τον Ελληνα φορολογούμενο σε ορίζοντα δεκαετίας, υπολογίζοντας το κόστος του δεκαετούς ομολόγου περίπου στο 1,9% εκείνη τη χρονική στιγμή. Αν και το επιτόκιο έχει έκτοτε υποχωρήσει, το όφελος ασφαλώς υφίσταται.
Η στήριξη της ΕΚΤ
Ομως, όπως επισημαίνουν παράγοντες της αγοράς, το χαμηλό κόστος και η άνεση δανεισμού σήμερα στην Ελλάδα είναι «εικονική πραγματικότητα», δεδομένου ότι βασίζονται στο έκτακτο πρόγραμμα παροχής ρευστότητας, λόγω πανδημίας, PEPP της ΕΚΤ, στο οποίο έχει συμπεριληφθεί και η χώρα μας, παρότι δεν διαθέτει επενδυτική βαθμίδα. Οταν το πρόγραμμα αυτό λήξει και δεδομένου ότι θα έχει εν τω μεταξύ επιβαρυνθεί και το χρέος, τα δεδομένα θα αλλάξουν. Γι’ αυτό, τονίζουν, είναι σκόπιμο, πριν φτάσουμε στην τελευταία στιγμή, να κάνουμε χρήση της προληπτικής γραμμής, που θα καταστήσει τη χώρα επιλέξιμη για πράξεις της ΕΚΤ, ακόμη και χωρίς επενδυτική βαθμίδα, και θα διευκολύνει τον δανεισμό της από τις αγορές.
Η επενδυτική βαθμίδα εκτιμάται ότι απομακρύνθηκε κατά τουλάχιστον 1 χρόνο λόγω πανδημίας, άρα δεν θα είναι εφικτή, στην καλύτερη περίπτωση, πριν από τα μέσα του 2023, εκτιμούν οι πηγές της αγοράς ομολόγων.
Σε ό,τι αφορά τα ταμειακά διαθέσιμα, εκτιμάται ότι θα δαπανηθούν 14 δισ. ευρώ έως τον Αύγουστο και 16-17 δισ. έως το τέλος του χρόνου. Ωστόσο, στο τέλος του χρόνου δεν θα έχουν πέσει κάτω από 30 δισ. ευρώ, καθώς το κενό καλύπτεται από τις εξόδους στις αγορές (υπολογίζεται άλλη μία φέτος, φτάνοντας συνολικά τα 8-9 δισ. ευρώ) και την αύξηση των εντόκων γραμματίων (κατά 2,5 δισ. ευρώ).