Στα 6,38 δισ. ευρώ ανέρχεται ο «λογαριασμός» με τις κεφαλαιακές ανάγκες των τραπεζών, σύμφωνα με τα αποτελέσματα του stress test που διενήργησε η Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ) σε συνεργασία με την BlackRock. Ειδικότερα, οι ανάγκες κατανέμονται ως εξής:
• 2,94 δισ. ευρώ η Eurobank.
• 2,18 δισ. ευρώ η Εθνική Τράπεζα. • 425 εκατ. ευρώ η Τράπεζα Πειραιώς.
• 262 εκατ. ευρώ η Alpha Bank.
• 397 εκατ. ευρώ η Τράπεζα Αττικής.
• 169 εκατ. ευρώ η Πανελλήνια.
Η Τράπεζα Πειραιώς, η Alpha Bank και η Eurobank θα επιχειρήσουν να καλύψουν τις κεφαλαιακές τους ανάγκες, αλλά και να επαναγοράσουν τις προνομιούχες μετοχές που έχει στην κατοχή του το Δημόσιο με αυξήσεις κεφαλαίων. Η Τράπεζα Πειραιώς θα προχωρήσει σε αύξηση κεφαλαίου 1,75 δισ. ευρώ, ενώ θα βγει στις αγορές και για την άντληση ρευστότητας, μέσω ομολογιακού δανείου ύψους 500 εκατ. ευρώ. Σε αυξήσεις κεφαλαίου κατά περίπου 1 δισ. ευρώ αναμένεται να προχωρήσουν η Alpha Bank και κατά 3 δισ. ευρώ η Eurobank. Από την πλευρά της η διοίκηση της Εθνικής ανακοίνωσε ότι θα καλύψει τις κεφαλαιακές ανάγκες της χωρίς αύξηση κεφαλαίου, μέσω της πώλησης θυγατρικών, όπως η Εθνική Ασφαλιστική, αλλά και επιπλέον ποσοστού της Finansbank, πέραν του 40% που έχει ήδη προϋπολογίσει. Στα 6,38 δισ. ευρώ διαμορφώνονται οι κεφαλαιακές ανάγκες των εγχώριων τραπεζών σύμφωνα με τα αποτελέσματα της άσκησης προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων (stress test) που διενήργησε η Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ) σε συνεργασία με την BlackRock.
Από αυτά τα 5,8 δισ. ευρώ αφορούν τις ανάγκες των τεσσάρων συστημικών τραπεζών και τα υπόλοιπα 567 εκατ. ευρώ αφορούν την Τράπεζα Αττικής (397 εκατ. ευρώ) και την Πανελλήνια (169 εκατ. ευρώ). Οι ανάγκες των συστημικών τραπεζών κατανέμονται ως εξής: 2,94 δισ. ευρώ η Eurobank, 2,18 δισ. ευρώ η Εθνική Τράπεζα, 425 εκατ. ευρώ η Τράπεζα Πειραιώς και 262 εκατ. ευρώ η Alpha Bank. Χθες η Τράπεζα Πειραιώς ανακοίνωσε μεγάλη αύξηση κεφαλαίου ύψους 1,7 δισ. ευρώ, ενώ, αναμένεται -πιθανότατα σήμερα- η ανακοίνωση και για την αύξηση κεφαλαίου της Alpha Bank ύψους 1 δισ. ευρώ. Η ΤτΕ εργάστηκε με δύο σενάρια, το βασικό και το δυσμενές, ενώ η ανακεφαλαιοποίηση θα γίνει με βάση το βασικό σενάριο και με δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας στο 8%.
Οπως προκύπτει από την έκθεση της ΤτΕ αναμένεται ότι για την τριετία 2014-2016 οι εγχώριες τράπεζες θα επιβαρυνθούν με ζημιές 50,24 δισ. ευρώ από επισφαλή δάνεια στην Ελλάδα, ενώ επιπλέον ζημιές ύψους 10 δισ. ευρώ θα προέλθουν από μη εξυπηρετούμενα δάνεια στο εξωτερικό. Οι σωρευτικές αυτές απώλειες, ύψους 60,24 δισ. ευρώ, αντισταθμίζονται κατά 38,38 δισ. ευρώ από τις προβλέψεις που έχουν δημιουργήσει οι τράπεζες για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, ενώ επιπλέον 10,34 δισ. ευρώ θα προκύψουν από την εσωτερική δημιουργία κεφαλαίου (κέρδη προ προβλέψεων, πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων, οφέλη από συνέργειες κ.ά.). Το κεφαλαιακό έλλειμμα που προκύπτει, ύψους 11,52 δισ. ευρώ, υπερκαλύπτεται από τα κεφάλαια των τραπεζών που τον Ιούνιο 2013 διαμορφώνονταν στα 23 δισ. ευρώ. Ωστόσο, σύμφωνα με τις παραδοχές του stress test, οι τράπεζες θα πρέπει να έχουν δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας 8% τον Δεκέμβριο του 2016, δηλαδή κεφάλαια τουλάχιστον 17,86 δισ. ευρώ. Για να φτάσουν στο ύψος αυτό οι τράπεζες θα πρέπει να ανακεφαλαιοποιηθούν με το ποσό των 6,38 δισ. ευρώ.
Το κρίσιμο ζήτημα πλέον είναι το ποια χρονικά περιθώρια θα έχουν οι τράπεζες για να συγκεντρώσουν τα απαιτούμενα κεφάλαια. Σύμφωνα με την ΤτΕ, οι τράπεζες θα πρέπει να υποβάλουν το αργότερο μέχρι τις 15 Απριλίου σχέδιο κεφαλαιακής ενίσχυσης με βάση τα αποτελέσματα του βασικού σεναρίου και με χρονοδιάγραμμα υλοποίησης το συντομότερο εύλογο χρονικό διάστημα. Πηγές της κεντρικής τράπεζας διευκρινίζουν ότι το ζήτημα εξετάζεται από κοινού με την κυβέρνηση και την τρόικα. Τραπεζικές πηγές σημειώνουν ότι θα πρέπει να δοθεί περιθώριο τουλάχιστον 6 μηνών ή ακόμα περισσότερο, σύμφωνα με το περιθώριο που θα δώσει η ΕΚΤ για την κάλυψη των κεφαλαιακών αναγκών που θα προκύψουν από το stress test που διενεργεί. Στελέχη τραπεζών χαρακτηρίζουν το stress test υπέρ το δέον αυστηρό και υπογραμμίζουν ότι οι πραγματικές εξελίξεις στην οικονομία θα οδηγήσουν σε μια κατά πολύ θετικότερη εικόνα σε σχέση με αυτή που αποτυπώνεται στο stress test. Πηγές της ΤτΕ σημειώνουν ότι η εξέταση των χαρτοφυλακίων των τραπεζών στην Ελλάδα και το εξωτερικό ήταν εξαντλητική. Πληροφορίες αναφέρουν ότι από το κόσκινο της BlackRock πέρασαν ακόμα και οι ασφαλιστικές εταιρείες των τραπεζών.
Χαρακτηριστικό της ιδιαίτερα αυστηρής προσέγγισης που ακολούθησε η ΤτΕ είναι ότι υποχρέωσε τις τράπεζες να σχηματίσουν προβλέψεις που θα καλύπτουν τουλάχιστον το 95% των αναμενόμενων ζημιών από τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια στο τέλος του 2016 καθώς επίσης και το 52% των μη εξυπηρετούμενων δανείων, όπως εκτιμήθηκαν από την BlackRock για το τέλος του 2016, να καλυφθεί από προβλέψεις. Σημειώνεται ότι σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή (EBA) το 75% των ευρωπαϊκών τραπεζών έχει δείκτη κάλυψης επισφαλειών κάτω από 52%. Επιπλέον σε ό,τι αφορά τις αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις, η προσέγγιση ήταν πιο συντηρητική απ’ ό,τι στο stress test της Ε.Ε. το 2011.
Απαιτείται κατάθεση νέου νομοσχεδίου για την ανακεφαλαιοποίηση
Δεδομένη πρέπει να θεωρείται η κατάθεση του νέου νομοσχεδίου για τις αυξήσεις κεφαλαίου των τραπεζών, καθώς δίχως νέο νομικό πλαίσιο δεν μπορούν να πραγματοποιηθούν οι αυξήσεις κεφαλαίου που ανακοινώθηκαν. Σημειώνεται ότι αν δεν υπάρξει άμεσα το σχετικό νομοθετικό πλαίσιο που θα καθορίζει το πώς θα γίνουν οι αυξήσεις κεφαλαίου, θεωρητικά οι τράπεζες θα βρίσκονται με κεφαλαιακό κενό ύψους 6,4 δισ. ευρώ. Πληροφορίες αναφέρουν ότι στις συζητήσεις που πραγματοποιούνται με την τρόικα έχει εξεταστεί το ενδεχόμενο η προώθηση του νέου νομικού πλαισίου για τις αυξήσεις κεφαλαίου να αποτελέσει προαπαιτούμενο για τις δόσεις.
Το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) πάντως αμέσως μετά τη δημοσιοποίηση των κεφαλαιακών αναγκών από την ΤτΕ δήλωσε έτοιμο να συνδράμει, εφόσον χρειαστεί, στην κεφαλαιακή ενίσχυση των συστημικών τραπεζών. Η διευθύνουσα σύμβουλος του ΤΧΣ κ. Αναστασία Σακελλαρίου, δήλωσε ότι το ταμείο θα στηρίξει τις τέσσερις συστημικές τράπεζες στην προσπάθειά τους να ενδυναμώσουν την κεφαλαιακή τους θέση, μεταξύ άλλων και μέσω της πρόσβασής τους στις κεφαλαιαγορές. Σύμφωνα με την ανακοίνωση του ΤΧΣ: «Το Ταμείο έλαβε γνώση των κεφαλαιακών αναγκών του ελληνικού τραπεζικού συστήματος, όπως προσδιορίστηκαν από την Τράπεζα της Ελλάδος, και θα παράσχει κεφαλαιακή ενίσχυση, εάν ζητηθεί, προκειμένου να διασφαλίσει τη σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος, ως προβλέπεται στον ιδρυτικό του νόμο».
Σε ό,τι αφορά τις δύο μη συστημικές τράπεζες, η διοίκηση της Τράπεζας Αττικής σημειώνει ότι η τράπεζα θα προχωρήσει σε όλες τις αναγκαίες κινήσεις και μέτρα, ώστε να καλύψει τους απαιτούμενους δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας εντός της προθεσμίας που έθεσε η ΤτΕ. Τέλος, σε ό,τι αφορά την Πανελλήνια, πληροφορίες αναφέρουν ότι η διοίκηση της τράπεζας βρίσκεται ήδη σε συζητήσεις με επενδυτές.