Τι να έκανε ο Βασίλης Σακαλής το πρωινό της 28ης Οκτωβρίου του 1940; Πού να τον βρήκε η Κυριακή του Θωμά, έξι μήνες μετά, όταν τα γερμανικά στρατεύματα εισέρχονταν «με όλας τας προφυλάξεις εις την έρημον πόλιν με τα κατάκλειστα σπίτια»; Με τι συναισθήματα να υποδέχθηκε (αυτός, ένας μετεωρολόγος) τη χιονοθύελλα της τελευταίας ημέρας του 1941;
Κανείς δεν ξέρει. Στην πραγματικότητα, δεν θα μάθουμε ποτέ τι ζωή έζησε ο Βασίλης Σακαλής. Κι αν δεν ήταν ο συγγραφέας και αθηναιογράφος Δημήτρης Φύσσας να ανασύρει από ένα παλαιοβιβλιοπωλείο το σκονισμένο σύγγραμμα του Σακαλή για το «Κλίμα της πόλεως» και να τον τοποθετήσει με νέο, ανασκευασμένο όνομα («Χάρης Χωματάς») στο κεντρικό κάδρο του τελευταίου του μυθιστορήματος «Ο κηπουρός και ο καιροσκόπος» (εκδόσεις Εστία), ο Βασίλης Σακαλής θα ήταν μια ακόμα αχνή, ανώνυμη κουκκίδα της Γενιάς της Κατοχής· ένας ακόμα νέος, χαρισματικός άντρας που δεν πρόλαβε να γίνει μεσήλικας.
Ο Βασίλης Σακαλής δεν πέθανε στα πεδία της μάχης. Ο πρόωρός του θάνατος είναι κομμάτι της Ιστορίας αλλά δεν έγραψε Ιστορία: ξεψύχησε στις 19 Δεκεμβρίου του 1944, βαριά άρρωστος (οξεία σκωληκοειδίτιδα; Κάτι πιο σοβαρό; μόνο υποθέσεις μπορούν να γίνουν), γιατί σύμφωνα με μαρτυρίες δεν στάθηκε δυνατόν να μεταφερθεί εγκαίρως σε κάποιο νοσοκομείο εξαιτίας των οδομαχιών στα Δεκεμβριανά.
Το πιο «ηρωικό» που έκανε ο Βασίλης Σακαλής ήταν ότι συνέχιζε να ζει τη ζωή του. Και να επενδύει σε ένα αδιόρατο μέλλον που, παρόλα αυτά, ήταν το μόνο που κρατούσε τη γενιά του όρθια. Κι αν αυτή η ανώνυμη και σύντομη ζωή μεταπλάθεται στο βιβλίο του Φύσσα με βάση επινοημένες, μυθοπλαστικές προσθέσεις, ο πυρήνας της παραμένει αληθινός: μέσα στην καταιγίδα της Κατοχής, ο νεαρός μετεωρολόγος βάζει μπροστά μια έρευνα για το κλίμα της Αθήνας και των περιχώρων έτσι ώστε να υπάρξει μεταπολεμικά μια πιο ορθολογική «επαναπολεοδόμηση» της πόλης που τον γέννησε το 1908. Ο ίδιος είχε σπουδάσει χημικός στη Γερμανία και ειδικεύτηκε στη Μετεωρολογία. Κι έγραφε αθλητικές ειδήσεις (ως χόμπι;), υπήρξε, δηλαδή, αθλητικογράφος.
Δεν θα προλάβει να δει το βιβλίο του τυπωμένο. Τα αδέλφια του Ιωάννης και Ανδρέας Σακαλής θα το εκδώσουν το 1945, ενώ έξι χρόνια αργότερα θα ακολουθήσει δεύτερη έκδοση από τον Οργανισμό Πνευματικής Αναπτύξεως. «Η εκτύπωσις», διαβάζουμε, «εγένετο δημοσίαι δαπάνηι, τη φροντίδι της Εθνικής Μετωρολογικής Υπηρεσίας του υφυπουργείου Αεροπορίας».
Ασήμαντες, φαινομενικά, λεπτομέρειες, που διασώζουν τη μνήμη μιας ζωής που πάσχισε να πει ή να αφήσει κάτι, και έσβησε μέσα στον αχό του πιο σκοτεινού Δεκέμβρη του ελληνικού 20ού αιώνα.