Χωρίς σχέδιο αντιμετώπισης της έκρυθμης κατάστασης που έχει δημιουργηθεί στα νησιά, λόγω αυξημένων μεταναστευτικών ροών, βρίσκεται και πάλι η κυβέρνηση, δύο χρόνια μετά την προσφυγική κρίση του 2015. Κυβερνητικοί παράγοντες εναποθέτουν τη λύση του προβλήματος στην επιδείνωση του καιρού που ως από μηχανής θεός θα περιορίσει τις ροές. Μόνο την τελευταία εβδομάδα, 1.194 άτομα έφθασαν στα ελληνικά νησιά από την Τουρκία, τα οποία προστέθηκαν στους χιλιάδες εγκλωβισμένους που παραμένουν επί μήνες. Οι «παλαιοί» έχοντας χάσει την υπομονή τους, καθημερινά πραγματοποιούν διαμαρτυρίες, συγκεντρώσεις ή μικροεπεισόδια διεκδικώντας να φύγουν από τα νησιά. «Τα επεισόδια και οι φασαρίες είναι καθημερινότητα πλέον για εμάς. Τώρα έχουν εμφανιστεί και πάλι άνθρωποι στον δρόμο ή κοιμούνται στην πλατεία Σαπφούς στο κέντρο της πόλης», λέει στην «Κ» ο δήμαρχος Λέσβου, Σπυρίδωνας Γαληνός. «Με την πρώτη βροχή θα έχουμε πλημμύρες και αξεπέραστα προβλήματα διαχείρισης», συμπληρώνει.
Σε Λέσβο, Σάμο και Χίο, όπου καθημερινά φτάνουν εκατοντάδες άνθρωποι, οι καλοκαιρινές σκηνές χρησιμοποιούνται από πολλούς ως κατάλυμα, ενώ αρκετοί παραμένουν στις πλατείες ή στους δρόμους με μια κουβέρτα και τα λιγοστά υπάρχοντά τους σπαρμένα στο χώμα, λίγο πριν έρθει ο χειμώνας. Το γεγονός ότι το 40% των αφίξεων είναι παιδιά και το 20% γυναίκες, ενώ υπάρχουν πολλοί άνθρωποι με προβλήματα υγείας, δυσκολεύει ακόμα περισσότερο τα πράγματα.
Σκηνές στο δάσος
Παράλληλα, οι υποδομές στα Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης (ΚΥΤ) ή αλλιώς hotspots στα νησιά λόγω του υπερπληθυσμού έχουν σχεδόν καταστραφεί. «Πολλοί άνθρωποι φεύγουν από τα ΚΥΤ και στήνουν μόνοι τους σκηνές στο δάσος, γιατί τα δίκτυα ύδρευσης και αποχέτευσης έχουν καταστραφεί και οι συνθήκες διαβίωσης στους καταυλισμούς είναι αφόρητες», τονίζει στην «Κ» στέλεχος των Γιατρών Χωρίς Σύνορα.
Στη Χίο, 2.000 άνθρωποι «μένουν» στο hotspot στη ΒΙΑΛ, το οποίο έχει χωρητικότητα 800 ατόμων. Από τις αρχές Οκτωβρίου η εγκατάσταση επεκτάθηκε πρόχειρα με σκηνές που έστησε η Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ, οι οποίες όμως δεν επαρκούν, καθώς οι αφίξεις συνεχίζονται. Ετσι αρκετοί εδώ και μέρες στήνουν τις δικές τους καλοκαιρινές σκηνές. Φυσικά οι σκηνές δεν έχουν συνδεθεί με τα δίκτυα ύδρευσης και αποχέτευσης του hotspot, τα οποία βρίσκονται σε άθλια κατάσταση.
Την ίδια στιγμή, η μεταφορά αιτούντων άσυλο στην ενδοχώρα, η οποία βρίσκεται σε εξέλιξη (σύμφωνα με τις εξαγγελίες του υπουργού Μεταναστευτικής Πολιτικής Γιάννη Μουζάλα προβλέπεται να μεταφερθούν 2.000 άτομα τις επόμενες ημέρες), δεν μπορεί πλέον να λύσει το πρόβλημα, δεδομένου ότι ο αντίστοιχος αριθμός ατόμων θα έρθει μέσα σε δύο εβδομάδες, σύμφωνα με τα στοιχεία των αφίξεων.
Ανησυχία
Ιδιαίτερη ανησυχία έχει επίσης προκαλέσει σε κυβερνητικά στελέχη το γεγονός ότι οι άνθρωποι που έρχονται τους δύο τελευταίους μήνες έχουν προσφυγικό προφίλ. Εκτιμούν μάλιστα ότι αυτό συμβαίνει γιατί οι μεταφορές στην ενδοχώρα έχουν δώσει το μήνυμα ότι οι συγκεκριμένες ομάδες που έχουν προσφυγικό προφίλ θα καταφέρουν έστω και με καθυστέρηση να συνεχίσουν το ταξίδι τους προς την Ευρώπη. Το γεγονός ότι δεν έχουν πραγματοποιηθεί επιστροφές Σύρων στην Τουρκία, κάτι που προβλεπόταν στην Κοινή Δήλωση Ε.Ε., εκτιμάται από αστυνομικές πηγές ότι είναι ο βασικός παράγοντας συνέχισης των ροών. Ομως οι δευτεροβάθμιες επιτροπές εξέτασης αιτημάτων ασύλου δεν εκδίδουν ακόμα αποφάσεις για Σύρους, παρά το γεγονός ότι το ΣτΕ απέρριψε την προσφυγή δύο Σύρων, κρίνοντας ότι η Τουρκία είναι ασφαλής χώρα για αυτούς.