Εχει χρήμα το Διάστημα; Την περασμένη εβδομάδα, η εταιρεία SpaceX του Νοτιοαφρικανού επιχειρηματία Ελον Μασκ προκάλεσε αίσθηση με την επιτυχή εκτόξευση του πιο ισχυρού πυραύλου έως σήμερα, στέλνοντας έξω από τη Γη ένα… αυτοκίνητο: οι εικόνες του κόκκινου καμπριολέ Tesla Roadster, που σχεδίασε η Tesla, η άλλη εταιρεία του Μασκ, με αστροναύτη-ανδρείκελο στη θέση του οδηγού, έκαναν τον γύρο του κόσμου. Το πρότζεκτ αποτελεί μέρος του προσωπικού οράματος του Μασκ να στείλει πρώτος επανδρωμένες αποστολές στον Αρη. Εχει όμως χρήμα το Διάστημα; Φαίνεται πως έχει· έχει όμως και γραφειοκρατία.
Να σας συστήσω την Planetary Resources, μικρή αμερικανική εταιρεία με έδρα το Σιάτλ και επενδυτές από την Google και τη Microsoft, κυρίως όμως από την κυβέρνηση του Λουξεμβούργου.
Η Planetary Resources έχει στόχο την εξόρυξη και εκμετάλλευση των ορυκτών πετρωμάτων που απαντούν πάνω σε αστεροειδείς του ηλιακού μας συστήματος.
Οι περισσότεροι δεν γνωρίζουν ότι το μικρό Λουξεμβούργο έχει μακρά παράδοση στα ορυχεία και γι’ αυτό έχει επενδύσει 200 εκατομμύρια ευρώ πάνω σε μια βιομηχανία που δεν υπάρχει, κατέχοντας το 10% των μετοχών της Planetary Resources, κατά δήλωση του πρωθυπουργού Ετιέν Σνάιντερ στους New York Times (ΝΥΤ).
Πρίγκιπες και κυβερνητικά στελέχη επισκέφθηκαν επισήμως τα γραφεία της Planetary Resources μέσα στο 2017, συμμετέχοντας και σε μεγάλα συνέδρια με θέμα τα διαστημικά ορυχεία. Οι ΝΥΤ παραθέτουν και αναφορά της Γκόλντμαν Σακς, σύμφωνα με την οποία «τα διαστημικά ορυχεία θα μπορούσαν να είναι κάτι πολύ ρεαλιστικό».
Το αρχικό σχέδιο της Planetary Resources είναι ρομποτική διαστημοσυσκευή η οποία θα πλησιάσει έναν κοντινό στη Γη αστεροειδή το 2020. Η εταιρεία στοχεύει στην εξόρυξη πλατίνας (900 δολάρια η ουγγιά είναι η κοστολόγησή της) και άλλων πολύτιμων πετρωμάτων, καθώς και την άντληση νερού, το οποίο απαντά στην επιφάνεια τέτοιων ουράνιων σωμάτων υπό τη μορφή πάγου. Η εταιρεία φιλοδοξεί ότι η NASA θα ενδιαφερθεί να αγοράσει νερό αλλά και υδρογόνο και οξυγόνο ειδικά για τους αστροναύτες της.
Υπάρχει όμως ένα πρόβλημα: η γραφειοκρατία. Μια διεθνής συμφωνία, η Συνθήκη του Απώτερου Διαστήματος, η οποία υπεγράφη το 1967, προβλέπει τι δεν μπορούν να κάνουν το κράτη στο Διάστημα (π.χ. οι Αμερικανοί δεν μπορούν να ονομάσουν αποικία τους τη Σελήνη), όχι όμως και οι ιδιώτες. Ουσιαστικά, οραματιστές όπως ο Ελον Μασκ ή ο Τζεφ Μπέζος ή η Planetary Resources κ.ά. κινούνται σε αχαρτογράφητα νομικά νερά και όχι μόνο στο άγνωστο του Διαστήματος. Ορισμένα άρθρα της συμφωνίας προβλέπουν αδιάλειπτη κρατική επίβλεψη και έλεγχο απέναντι σε πρωτοβουλίες ιδιωτών στο Διάστημα.
Το αμερικανικό Κογκρέσο βρίσκεται σε διαβουλεύσεις για ενημέρωση της Συνθήκης ειδικά μετά την έκρηξη της ιδιωτικής πρωτοβουλίας στο διάστημα. Ακούγεται σαν επιστημονική φαντασία· κι όμως είναι η πεζή πραγματικότητα: ο ουρανός είναι το όριο.