Μια τακτική συνάντηση των ηγετών των ισχυρότερων οικονομιών του πλανήτη, ανεπτυγμένων και αναπτυσσομένων, προκειμένου να αντιμετωπίσουν από κοινού παγκόσμιες προκλήσεις, μπροστά στις οποίες η κάθε χώρα μόνη της είναι αδύναμη. Το σκεπτικό πίσω από τις συνόδους του G20, που ξεκίνησαν πριν από δέκα χρόνια, είναι ορθό, αλλά τα αποτελέσματά τους πενιχρά. Η σύνοδος του Μπουένος Αϊρες, η πρώτη που διεξάγεται σε χώρα της Λατινικής Αμερικής, άρχισε με ένα ευτράπελο, καθώς ο Γάλλος πρόεδρος Μακρόν ξέφυγε από τις οργισμένες διαδηλώσεις των «Κίτρινων Γιλέκων» στη χώρα του, μόνο και μόνο για να γίνει δεκτός στην Αργεντινή, από άνδρα με… κίτρινο γιλέκο. Ο εργαζόμενος στον διάδρομο προσγείωσης προθυμοποιήθηκε να καλωσορίσει τον Γάλλο πρόεδρο, καθώς η επίσημη αποστολή υποδοχής βρισκόταν ακόμη καθ’ οδόν προς το αεροδρόμιο. Κι ενώ ο Εμανουέλ Μακρόν έφθασε υπερβολικά νωρίς, η Γερμανίδα καγκελάριος Αγκελα Μέρκελ αφίχθη υπερβολικά αργά, έχοντας αφήσει πίσω τη μισή γερμανική αποστολή και χάνοντας όλη την πρώτη ημέρα της συνόδου, λόγω βλάβης στο κυβερνητικό αεροσκάφος. Αμήχανες στιγμές, που όμως δεν συγκρίνονται με τη θεμελιώδη, βαθιά αμηχανία όλων των ηγετών απέναντι στο βασικό ζητούμενο της συνόδου, που είναι η διαχείριση της παγκόσμιας οικονομίας προς όφελος του παγκόσμιου πληθυσμού.
Από τη θεωρία στην πράξη
Θεωρητικά, οι ηγέτες που διαχειρίζονται το 80% του παγκόσμιου ΑΕΠ θα έπρεπε να έχουν τη δύναμη να αποφασίσουν από κοινού μέτρα που θα εμπόδιζαν τη διόγκωση των ανισοτήτων, π.χ. σταματώντας τη ροή κλεμμένων δημόσιων περιουσιακών στοιχείων από τις χώρες όλου του κόσμου προς συγκεκριμένους «παραδείσους».
Χώρες που εκλύουν τον συντριπτικό όγκο των ρύπων και αποσταθεροποιούν το κλίμα του πλανήτη θα έπρεπε να είναι σε θέση να προωθήσουν μέτρα για τον περιορισμό τους.
Στην πράξη, οι ηγέτες των 20 ήταν δύσκολο να συμφωνήσουν έστω και σε ένα κοινό ανακοινωθέν. Αντί να αποτελέσει μηχανισμό παγκόσμιας διακυβέρνησης, το G20 αναλύθηκε σε μια πανσπερμία διμερών επαφών και διαβουλεύσεων, για την προώθηση της επιμέρους ατζέντας κάθε χώρας. Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ έφθασε με στόχο να διαπραγματευθεί καλύτερους όρους εμπορίου με την Κίνα, κραδαίνοντας τη δαμόκλειο σπάθη της αύξησης των αμερικανικών δασμών στα κινεζικά προϊόντα από τις αρχές του 2019. Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν κατέφθασε αποφασισμένος να εμποδίσει τη λήψη μέτρων κατά της χώρας του μετά το επεισόδιο με την Ουκρανία. Ο Σαουδάραβας διάδοχος Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν έφθασε σκοπεύοντας να αποδείξει ότι έχει πολλούς φίλους μεταξύ των ξένων ηγετών, είτε οι άνθρωποί του διαμελίζουν αρθρογράφους είτε όχι.
Ο Τούρκος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν πήγε στο Μπουένος Αϊρες με στόχο να διαπραγματευθεί καλύτερους όρους στη σχέση της Αγκυρας με τις ΗΠΑ και να συμφωνήσει με τον Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν τα ανταλλάγματα της σιωπής του στην υπόθεση του δολοφονηθέντος Κασόγκι.
Ο Μεξικανός Ενρίκε Πένια Νιέτο χρησιμοποίησε τη σύνοδο ως σκηνή για το κύκνειο άσμα του, συνυπογράφοντας με τον Τραμπ και τον Καναδό Τζάστιν Τριντό μια νέα εμπορική συμφωνία, την USMCA, (διάδοχο της NAFTA) πριν εγκαταλείψει τη σύνοδο για να δώσει τα κλειδιά του μεξικανικού προεδρικού μεγάρου στον νεοεκλεγέντα Κεντροαριστερό Αντρές Μανουέλ Λόπεζ Ομπραδόρ.
«Στο πόδι»
Καμία από όλες αυτές τις επαφές δεν απασχόλησε τον διεθνή Τύπο περισσότερο από τη συνάντηση-«φάντασμα» ανάμεσα στον Ντόναλντ Τραμπ και στον Βλαντιμίρ Πούτιν, την οποία ο Τραμπ ακύρωσε λόγω Ουκρανίας, αλλά εν συνεχεία επανέφερε σε «άτυπη» μορφή, δηλαδή «στο πόδι», χωρίς κάμερες και δυνητικά άβολες δημοσιογραφικές ερωτήσεις. Με την υποβάθμιση της συνάντησης, εξέλιπαν και οι λιγοστές πιθανότητες να υπάρξει συνεννόηση μεταξύ Μόσχας και Ουάσιγκτον για το σημαντικό για τη διεθνή σταθερότητα ζήτημα της συνθήκης INF. Πρόκειται για την συνθήκη που απαγορεύει τους πυρηνικούς πυραύλους μέσου βεληνεκούς, την οποία οι ΗΠΑ επιδιώκουν να καταργήσουν επικαλούμενες ρωσικές παραβιάσεις. Οσο για τον οικοδεσπότη της συνόδου, τον Αργεντινό πρόεδρο Μαουρίτσιο Μάκρι, η συμβολή του αναλώθηκε στην προσπάθεια περιορισμού των αντιδράσεων πολιτών στους δρόμους του Μπουένος Αϊρες, κινητοποιώντας, για την προστασία των ηγετών και τον έλεγχο των διαδηλώσεων, αστυνομική δύναμη 22.000 ανδρών.