Η επιμόρφωση των αρμοδίων και στη συνέχεια η θωράκιση των αθλητών κάθε ηλικίας πάνω σ’ αυτόν τον ευαίσθητο τομέα δείχνει να αποτελεί πολυτέλεια. «Για διάφορους λόγους είναι πολύ λίγες οι ομάδες που ασχολούνται με αυτόν τον τομέα. Σε εμένα έρχονται περισσότερο αθλητές μεμονωμένα. Σε ό,τι αφορά τις επαγγελματικές ομάδες, δεν το γνωρίζει και δεν το μαθαίνει ποτέ η ομάδα του. Οι ομάδες είτε επειδή δεν μπορούν να στηρίξουν οικονομικά το κομμάτι της αθλητικής ψυχολογίας και υποστήριξης είτε επειδή δεν έχουν αντιληφθεί ακόμη την αναγκαιότητά της, απευθύνονται ελάχιστες σ’ εμάς», τονίζει ο κ. Βερτόπουλος.
Τι συμβαίνει όμως όταν ένας επαγγελματίας, ένας καταξιωμένος αθλητής απευθύνεται στον αθλητικό ψυχολόγο; Τι ζητάει αρχικά; Να διαχειριστεί το άγχος; Να σώσει το συμβόλαιό του; «Υπάρχουν δύο ξεχωριστές ενότητες εδώ. Η μία είναι ότι ο επαγγελματίας αντιμετωπίζει συναισθηματικής φύσης δυσκολία (άγχος, θυμό) είτε λίγο πιο τεχνικής φύσης, ψυχοπνευματικής δυσκολίας, που θέλουμε να δυναμώσουμε τη συγκέντρωση, το να μάθει να θέτει στόχους – ενίσχυση παρακίνησης. Η άλλη περίπτωση είναι όταν μας λέει ότι έχει κάποιους στόχους. Οπως έχει τον προπονητή ή τον διατροφολόγο του, έτσι θέλει να χτίσει την ψυχολογία του και τη σκέψη του ώστε να κατακτήσει και τους άλλους στόχους».
– Αποτελεί εμπόδιο η ικανότητα του αθλητή ή του γονέα να αντιληφθούν το πρόβλημα; Μήπως υπάρχει τελικά ένα ταμπού στο να γυρίσει κάποιος την πλάτη σε ένα πρόβλημα γιατί δεν θέλει να αποδεχθεί ότι μπορεί να χρειάζεται βοήθεια;
«Οταν ο αθλητής σταματάει την ενεργό δράση, μετά βιώνει μια απώλεια ή προσωπική αποτυχία».
– Σε διαφορετικές περιπτώσεις μπορούν να ισχύουν όλα αυτά που είπατε. Κατ’ αρχάς υπάρχει κάποιο ταμπού. Πολύ σπάνια, αλλά έχω εντοπίσει τέτοιο θέμα. Σε σεμινάρια έχω δει ότι η αρχική αντίληψη είναι «γιατί να πάω εγώ σε αθλητικό ψυχολόγο;». Είναι μια λανθασμένη αντίληψη. Και για να πάω σε έναν διατροφολόγο δεν σημαίνει ότι είμαι υπέρβαρος, σημαίνει ότι πάω να μάθω πώς να δίνω στο σώμα μου ό,τι χρειάζεται. Από την άλλη, δεν γίνεται να έχουν την αντίληψη πάντα οι γονείς ή οι προπονητές να διακρίνουν κάποιες δυσκολίες που μπορεί να μην είναι τόσο φανερές.
Η επόμενη μέρα
Τι γίνεται, όμως, όταν σβήσουν τα φώτα; Οταν ένας αθλητής σταματάει την ενεργό δράση; Λέει χαρακτηριστικά ο κ. Βερτόπουλος: «Στο σημείο αυτό, στο τέλος μιας καριέρας είτε ηλικιακά είτε λόγω τραυματισμού, βλέπουμε πολλές δυσκολίες. Πολλές φορές οι αθλητές πέφτουν σε κατάθλιψη. Η δουλειά μας είναι να τους βοηθήσουμε να μην αντιλαμβάνονται τον εαυτό τους ως συνέχεια της καριέρας τους. Θέλουμε να έχουν την αντίληψη ότι είναι άνθρωποι που προσπαθούν να γίνουν όσο πιο ολοκληρωμένοι μπορούν και ένα πολύ σημαντικό μέρος που κάνουν στη ζωή τους που το αγαπούν και το κάνουν με πάθος και επαγγελματικά είναι π.χ. το ποδόσφαιρο. Αυτό έχει μια πολύ μεγάλη διαφορά στην αντίληψη, γιατί όταν ο αθλητής σταματάει, μετά βιώνει μια απώλεια ή προσωπική αποτυχία. Αυτό είναι το βασικό συστατικό της κατάθλιψης. Γι’ αυτό οι αθλητές πρέπει να έχουν μια διαφορετική αντίληψη πριν σταματήσουν. Ο αγωνιστικός πρωταθλητισμός προϋποθέτει και μια προσωπική ανάπτυξη από τον αθλητή. Ο πρωταθλητισμός δεν είναι κάτι κακό. Είναι κάτι υπέροχο. Μας δίνει τόσα καταπληκτικά και συγκινητικά παραδείγματα, όπως τις τελευταίες μέρες».
– Επειδή ακούμε για κατάθλιψη και κάπου ο όρος έχει γίνει… καραμέλα. Μπορείτε να μας πείτε τι τελικά είναι κατάθλιψη;
– Ενας διαχωρισμός που είναι χρήσιμος και μπορεί να τον καταλάβει κάποιος χωρίς ιδιαίτερες γνώσεις, είναι πως άλλο πράγμα είναι η μελαγχολική διάθεση, η καταθλιπτική διάθεση κι άλλο πράγμα είναι η κατάθλιψη. Μελαγχολική διάθεση μπορεί να έχουμε όλοι μας. Αυτό δεν είναι κατάθλιψη. Κατάθλιψη είναι ένα σύνολο χαρακτηριστικών τα οποία έχουν και μια χρονική διάρκεια τουλάχιστον δύο εβδομάδων, βάσει του διαγνωστικού κριτηρίου στο οποίο βλέπουμε ότι υπάρχει και η καταθλιπτική διάθεση. Μπορεί να είμαστε ευερέθιστοι, δεν μπορούμε να συγκεντρωθούμε, επηρεάζεται ο ύπνος μας, δεν εισπράττουμε ικανοποίηση και ευχαρίστηση από τίποτα. Η κατάθλιψη είναι μια διαταραχή που έχει μεγάλη βαρύτητα και πολλές μορφές».