Ο Ζοσέ Μουρίνιο είναι μια ιδιάζουσα περίπτωση προπονητή. Ή τον λατρεύεις για τους τίτλους που έχει κατακτήσει ή τον μισείς για τον τρόπο που παίζουν οι ομάδες του. Μέση οδός δεν υπάρχει.
Πολλοί υποστηρίζουν ότι το ποδόσφαιρο τον έχει ξεπεράσει. Μπορεί να είναι και έτσι. Αλλοι κουράστηκαν από την γκρίνια και τα καμώματά του, που πολλές φορές άγγιξαν τα όρια της γραφικότητας.
Τον κατηγορούν ότι αντί να δημιουργεί, καταστρέφει τις ομάδες στις οποίες πηγαίνει. Μπορεί άλλωστε με τη Ρόμα ή με τη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ να κατέκτησε δύο ευρωπαϊκούς τίτλους, όμως, όταν έφυγε, τις άφησε και τις δύο σε θέση εκτός Ευρώπης στα πρωταθλήματά τους, ενώ τελευταίος τίτλος του σε μεγάλο πρωτάθλημα ήταν αυτός με την Τσέλσι την περίοδο 2014-2015, όταν και την οδήγησε στην κορυφή της Premier League. Σχεδόν δηλαδή 10 χρόνια πριν…
Οι οπαδοί της Ρόμα, όμως, δεν πτοούνται από όλα αυτά. Αντίθετα, όταν την περασμένη Τρίτη ανακοινώθηκε αιφνιδιαστικά η απόλυσή του από τον ιταλικό σύλλογο, αρκετοί ήταν αυτοί που συγκεντρώθηκαν έξω από το προπονητικό κέντρο Fulvio Bernardini στην Τριγκόρια.
Κάποια στιγμή οι πύλες άνοιξαν και όταν ένα Lexus βγήκε από το πάρκινγκ, έτρεξαν κατά πάνω του προσπαθώντας να σταματήσουν την πορεία του. Ο κ. Μουρίνιο κατέβασε το παράθυρο του συνοδηγού και, όπως και σε πολλές από τις προηγούμενες ομάδες του, έγινε ένα με τον κόσμο.
Κάποιοι τον αγκάλιασαν, άλλοι είχαν βουρκώσει, αλλά και ο ίδιος δεν μπόρεσε να κρύψει τη συγκίνησή του, όταν φώναξαν ρυθμικά το όνομά του, λέγοντάς του ένα μεγάλο «ευχαριστώ» για όσα έδωσε στην αγαπημένη τους ομάδα.
Σε όλη τη διάρκεια της μεγάλης καριέρας του, ο Ζ. Μουρίνιο ποτέ δεν ένιωσε να ταυτίζεται τόσο πολύ με τους οπαδούς της ομάδας που κοουτσάρει. Ούτε καν στην Πόρτο, που την οδήγησε σε κατάκτηση Champions και UEFA League. Αλλωστε αυτή η λατρεία των οπαδών ήταν που είχε λειτουργήσει σαν μανδύας και τον είχε προστατέψει άλλες φορές στο παρελθόν, όταν οι Αμερικανοί ιδιοκτήτες είχαν (σχεδόν) αποφασίσει την απόλυσή του. Ακόμα και την περασμένη εβδομάδα και μετά την ήττα από τη Μίλαν, οι ρεπόρτερ της Ρόμα ήταν κατηγορηματικοί: Nessuno scossone in vista (καμία αλλαγή στον ορίζοντα) ήταν η ανάλυση τους.
Η διαφορά
Αλλά, αν υπάρχει ένα πράγμα που διέκρινε την οικογένεια Φρίντκιν από τότε που καταβάλλοντας πάνω από 575 εκατ. ευρώ έκανε δική της την ομάδα, ήταν η ικανότητά της να πιάνει τους πάντες στον… ύπνο. Κάτι ανάλογο είχε γίνει όταν πριν από 2,5 χρόνια υπέγραφαν με τον Πορτογάλο, το ίδιο συνέβη και τώρα με την απομάκρυνσή του.
Ηταν τέτοια η λατρεία προς το πρόσωπό του στη Ρώμη, που ο Μουρίνιο φαινόταν ανέγγιχτος. Αλλά, αν και γνωρίζει ότι τίποτα δεν είναι δεδομένο στο ποδόσφαιρο, αυτή η απόφαση του προκάλεσε βαθιά πληγή.
Ο κ. Μουρίνιο θυμάται ότι ξέσπασε σε δάκρυα όταν η Ρόμα κέρδισε το Conference League στο τέλος της πρώτης του σεζόν. Πρόκειται για το λιγότερο σημαντικό τρόπαιο της UEFA, αλλά ήταν το πρώτο του συλλόγου μετά από 14 χρόνια. Σήμαινε τα πάντα για τους οπαδούς που ήθελαν απεγνωσμένα κάτι να γιορτάσουν και τα πάντα για τον ίδιο εκείνη τη στιγμή της καριέρας του.
Ο Ζ. Μουρίνιο είχε απολυθεί από την Τσέλσι, ύστερα από τη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ και στη συνέχεια από την Τότεναμ. Πολλοί τον διέγραψαν. Ο Πορτογάλος τα κουβαλούσε όλα αυτά μαζί του. Στα Τίρανα, όπου η Ρόμα νίκησε τη Φέγενορντ το 2022 και πήρε το τρόπαιο, ξέσπασε κατά των επικριτών του, στέλνοντας το μήνυμα ότι δεν είχε τελειώσει τελικά.
Οπως και στα Τίρανα, έτσι και την περασμένη Τρίτη, τα δάκρυα του Πορτογάλου δεν ήταν κροκοδείλια. Ηταν δεδομένο ότι δεν ήθελε να φύγει έτσι από το «Ολίμπικο». Η Ρώμη, άλλωστε, ήταν η ποδοσφαιρική λύτρωσή του.
Αλλωστε, επανειλημμένα είχε εκδηλώσει δημόσια την επιθυμία του να συζητήσει με τους Φρίντκινς για ένα νέο συμβόλαιο. Τελικά η συνάντηση πραγματοποιήθηκε, αλλά το αποτέλεσμα δεν ήταν αυτό που ήθελε. Σε διάστημα μόλις 25 λεπτών, ο κ. Μουρίνιο ενημερώθηκε ότι απολύεται από την ομάδα.
«Θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε τον Ζοσέ Μουρίνιο εκ μέρους όλων μας στην AS Roma για το πάθος και τις προσπάθειές του από την άφιξή του στον σύλλογο», ανέφεραν σε ανακοίνωσή τους οι Νταν και Ράιαν Φρίντκιν: «Θα έχουμε πάντα υπέροχες αναμνήσεις από τη θητεία του στη Ρόμα, αλλά πιστεύουμε ότι μια άμεση αλλαγή είναι προς το συμφέρον του συλλόγου. Ευχόμαστε στον ίδιο και στους βοηθούς του τα καλύτερα στις μελλοντικές τους προσπάθειες».
Ισως ο κ. Μουρίνιο δεν έπρεπε να εκπλαγεί από τις αρνητικές για αυτόν εξελίξεις. Στα σχεδόν τέσσερα χρόνια που βρισκόταν στη Ρόμα, οι Φρίντκινς θέλησαν να δημιουργήσουν την εντύπωση ότι δεν είναι σαν τους άλλους απόντες Αμερικανούς ιδιοκτήτες των ευρωπαϊκών ποδοσφαιρικών ομάδων. Πηγαίνουν άλλωστε συχνά στα παιχνίδια στο «Ολίμπικο» και έχουν περάσει πολύ χρόνο στο γήπεδο. Αλλά τον τελευταίο καιρό είχαν κρατήσει αποστάσεις, θέλοντας ίσως με αυτόν τον τρόπο να δείξουν και τον προβληματισμό τους για την εικόνα της ομάδας.
Αλλωστε ακόμα και ο ίδιος ο Μουρίνιο, όταν είχε συναντήσει για τελευταία φορά τον Νταν Φρίντκιν τον περασμένο Νοέμβριο, δεν έκρυψε τότε ότι η επικοινωνία τους ήταν σχεδόν ανύπαρκτη.
Τάιμινγκ
Ο Πορτογάλος θα μπορούσε και ίσως θα έπρεπε να είχε αποχωρήσει μετά τον περσινό τελικό του Europa League. Είχε οδηγήσει τη Ρόμα σε back-to-back ευρωπαϊκό τελικό για πρώτη φορά στην ιστορία της και, παρά την ήττα στα πέναλτι από τη Σεβίλλη, οι μετοχές του ήταν στο υψηλότερο σημείο των τελευταίων ετών.
Αν και περίμενε πιθανή πρόταση από τη Ρεάλ (στην περίπτωση που έφευγε ο Κάρλο Αντσελότι, αυτό δεν συνέβη. Ούτε επίσης χτύπησε το κινητό του με κλήση από το Παρίσι, αν και το όνομά του είναι ακουστεί για την Παρί Σ.Ζ. Από την άλλη, ήταν και αυτή η αγάπη των οπαδών της Ρόμα που τον έκανε αρκετά συχνά να δημοσιοποιεί την επιθυμία του να ανανεώσει το συμβόλαιό του και να παραμείνει στον σύλλογο για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από οποιονδήποτε άλλον σε όλη την καριέρα του. Δηλώσεις που δεν γίνονταν βέβαια τυχαία. Αν και ξένος, είχε βρει το… κουμπί των οπαδών. Αλλωστε για κάτι που φημιζόταν πάντα ο Πορτογάλος ήταν το mind game.
Μεταξύ άλλων, στα πολλά που είχε πει, είχε κάνει λόγο για πρόταση από εθνική ομάδα πριν από το Παγκόσμιο Κύπελλο του Κατάρ, ενώ ισχυρίστηκε ότι ομάδα από τη Σαουδική Αραβία του έκανε πρόταση, με απολαβές που ξεπερνούσαν κατά πολύ το μεγαλύτερο συμβόλαιο που έχει αυτή τη στιγμή οποιοσδήποτε προπονητής. Προτάσεις που απέρριψε για τη Ρόμα. Ιστορίες που τον έκαναν ακόμα περισσότερο αγαπητό στους οπαδούς, πολλοί από τους οποίους πίστευαν ότι η αφοσίωσή του θα έπρεπε να ανταμειφθεί με ένα νέο συμβόλαιο. Οι Φρίντκινς δεν ανταποκρίθηκαν ποτέ. Οσο περισσότερο ο Ζ. Μουρίνιο μιλούσε για ανανέωση, τόσο πιο εκκωφαντική γινόταν η σιωπή των Αμερικανών.
Κρίσιμη λεπτομέρεια
Την 1η Ιανουαρίου, η κυβέρνηση της Ιταλίας κατάργησε μια φοροαπαλλαγή που χρησιμοποιούσαν οι σύλλογοι της Serie A για την προσέλκυση καλύτερων προπονητών και παικτών. Αυτό σήμαινε ότι, ακόμη και αν η Ρόμα τα πήγαινε καλά, η προοπτική ανανέωσης του κ. Μουρίνιο έγινε πιο ακριβή εν μία νυκτί.
Ηταν άλλωστε ήδη ο πιο ακριβοπληρωμένος προπονητής στο πρωτάθλημα, ενώ και οι Φρίντκινς έβαλαν βαθιά το χέρι στην τσέπη και για μεταγραφές. Μόνο το πρώτο του καλοκαίρι ξόδεψαν 113 εκατ. ευρώ, αναγκάζοντας την UEFA να την καταγγείλει για παραβίαση του financial fair play.
Ακόμα όμως και με την ομάδα να είναι υπό επιτήρηση, στη Ρώμη πήγαν παίκτες όπως ο Ματίας Βίνα (13 εκατ. ευρώ), ο Ελντορ Σομουρόντοφ (18 εκατ. ευρώ), ο Ρουί Πατρίσιο (11,8 εκατ. ευρώ).
Και τα αστέρια συνέχισαν να καταφθάνουν – αστέρια που δεν θα υπέγραφαν χωρίς τον κ. Μουρίνιο. Πρώτον, ο Πάολο Ντιμπάλα με ελεύθερη μεταγραφή το 2022. Στη συνέχεια, ο Ρομέλου Λουκάκου ως δανεικός από την Τσέλσι στα τέλη του περασμένου καλοκαιριού, με τον πρόεδρο Νταν Φρίντκιν μάλιστα να πιλοτάρει ο ίδιος το ιδιωτικό τζετ που μετέφερε τον Βέλγο επιθετικό από το Λονδίνο στην «αιώνια πόλη».
Φέτος το μπάτζετ της Ρόμα είναι το ακριβότερο στην Ιταλία μετά της Γιουβέντους και της Ιντερ. Αλλά είναι ένατη στο πρωτάθλημα, έχοντας τη χειρότερη σεζόν της εδώ και περισσότερα από 20 χρόνια.
Οι Φρίντικς, όπως αναφέρουν τα ρεπορτάζ στην Ιταλία, ήταν πλέον απογοητευμένοι. Οχι μόνο γιατί παρά τα πολλά χρήματα που δαπανήθηκαν η ομάδα δεν μπορεί να κάνει όνειρα τίτλου, σε μια εποχή μάλιστα που τέσσερις διαφορετικές ομάδες έχουν κατακτήσει το πρωτάθλημα σε τέσσερα χρόνια, αλλά γιατί πλέον δεν μπορεί να ελπίζει ούτε σε έξοδο στο Champions League, του οποίου τα έσοδα θα μετρίαζαν κάπως τη χασούρα.
Για πολλούς η απόφαση των Φρίντκινς να απολύσουν τον Μουρίνιο είναι γενναία, με δεδομένη τη λατρεία που απολάμβανε από τους οπαδούς. Αλλωστε οι αντιδράσεις ήταν άμεσες, καθώς στην πόλη κάποιοι πέταξαν φέιγ βολάν με το σύνθημα «Φρίντκιν, φύγε».
Οι Αμερικανοί, βλέποντας λίγο πιο μπροστά από τους φίλους της ομάδας, είχαν ήδη προνοήσει για την επόμενη μέρα. Η πρόσληψη του Ντανιέλε Ντε Ρόσι δεν έγινε με κριτήριο τις προπονητικές του ικανότητες, αλλά γιατί είναι πιο αγαπητός από τον Πορτογάλο στην εξέδρα. Ως παίκτης είχε ταυτιστεί με την ομάδα όσο και ο θρυλικός Φραντσέσκο Τότι, καθώς αποτέλεσε τον διάδοχο του, με τους οργανωμένους να τον θεωρούν έναν από αυτούς.
Σοφά οι Αμερικανοί είδαν ότι η συμφωνία με τον Ντανιέλε Ντε Ρόσι θα αποτελούσε ένα είδος κυματοθραύστη στις διαμαρτυρίες για την απόλυση του κ. Μουρίνιο.
Αρκεί βέβαια αυτό να φανεί και στο γήπεδο. Μπορεί ο νέος προπονητής να έχει πανηγυρίσει ως βοηθός του Ρομπέρτο Μαντσίνι την κατάκτηση του Euro στα γήπεδα της Αγγλίας το καλοκαίρι του ’21, όμως μετά ως προπονητής της ΣΠΑΛ στη Serie B είχε 15 βαθμούς σε 16 παιχνίδια, ένα ρεκόρ που άφησε την ομάδα στη ζώνη του υποβιβασμού. Το να προπονήσει τη Ρόμα ήταν το όνειρό του, όμως δεν αποκλείεται αυτό να έγινε πραγματικότητα πιο σύντομα από ό,τι θα έπρεπε.
Οσο για τον Μουρίνιο, θα νιώθει πάντα ευπρόσδεκτος στη Ρώμη. «Θα έχουμε πάντα τα Τίρανα», φώναξε ένας οπαδός όταν το Lexus του Πορτογάλου έβγαινε για τελευταία φορά από το προπονητικό κέντρο…