Γυρίζοντας τον χρόνο περίπου τέσσερις δεκαετίες πίσω, το ευρωπαϊκό μπάσκετ ήταν υπόθεση για δύο. Σοβιετική Ενωση εναντίον Γιουγκοσλαβίας. Οι δύο γίγαντες του αθλήματος άφηναν ελάχιστο περιθώριο για αμφισβήτηση, σε επίπεδο εθνικών ομάδων. Ως τρίτος πόλος εμφανίστηκε μία χώρα που παρότι τα τελευταία χρόνια έχει χάσει την αίγλη της, εξακολουθεί να διατηρεί τη φήμη της σε υψηλό επίπεδο. Ηταν η Ιταλία του Κάρλο Ρεκαλκάτι, του Πιερλουίτζι Μαρτζοράτι και κυρίως του Ντίνο Μενεγκίν. Του ανθρώπου που έβαλε τη «σκουάντρα ατζούρα» ανάμεσα στα μεγαθήρια της εποχής, που μετέτρεψε την Ινις Βαρέζε στην πιο επιτυχημένη ομάδα της δεκαετίας του ’70 και που εκτόξευσε την Ολύμπια (Τρέισερ) Μιλάνο.
Γεννήθηκε στη Βόρεια Ιταλία, στο Βένετο, στις 18 Ιανουαρίου 1950 και μέχρι τα 13 του χρόνια δεν είχε ιδέα από μπάσκετ. Από μικρός είχε αθλητικό και ψηλό κορμί και αρκετά συχνά βρισκόταν στο γήπεδο της Βαρέζε μαζί με τον μεγαλύτερο αδερφό του, Ρέντζο, ο οποίος ήταν δρομέας μεσαίων αποστάσεων. Ο Ντίνο, λόγω της σωματοδομής του, δοκίμαζε την τύχη του στις ρίψεις, κυρίως στη σφαίρα και στον δίσκο.
Το 1963, στο Βαρέζε θα διεξαγόταν ένα σχολικό τουρνουά μπάσκετ και ο προπονητής της ομάδας, Νικόλα Μεσίνα, έψαχνε για ταλαντούχους παίκτες. Μία μέρα το μάτι του έπεσε τυχαία πάνω στον 13χρονο Μενεγκίν. «Εχεις παίξει ποτέ σου μπάσκετ;», τον ρώτησε, για να λάβει την ξεκάθαρη απάντηση: «Οχι, ποτέ». Ο Μεσίνα τον έβαλε να κάνει μερικά σπριντ και αμέσως του ζήτησε να πάει την επόμενη μέρα στην προπόνηση, έχοντας μαζί του ένα ζευγάρι παπούτσια για μπάσκετ. Οταν ο μικρός πήγε σπίτι του, ζήτησε από τη μητέρα του ένα ζευγάρι παπούτσια μπάσκετ για να πάρει την απάντηση: «Ντίνο, τι είναι το μπάσκετ;». Ευτυχώς, η κυρία Μενεγκίν δεν αρνήθηκε αυτή τη χάρη στον γιο της, ο οποίος μόλις τρία χρόνια αργότερα, στις 20 Νοεμβρίου 1966, λίγο πριν γίνει 17 ετών, θα έκανε το επαγγελματικό του ντεμπούτο με την κραταιά εκείνη την εποχή Ινις Βαρέζε. Από εκείνη τη στιγμή, έμεινε στα παρκέ για 28 ολόκληρα χρόνια και μάζεψε 33 τίτλους!
Το ύψος του δεν ξεπερνούσε τα 205 εκατοστά, αλλά από τη θέση του σέντερ είχε την ικανότητα να τα βάζει με πολύ ψηλότερους αντιπάλους. Οι φαρδείς ώμοι του, τα μακριά του χέρια και η φυσική του δύναμη, σε συνδυασμό με την εξυπνάδα του, τον έφεραν γρήγορα στο κορυφαίο επίπεδο του ευρωπαϊκού μπάσκετ. Ηδη, στα 19 του έγινε μέλος της εθνικής Ιταλίας, η οποία μέχρι εκείνη τη στιγμή μπορεί να μετρούσε δύο ασημένια μετάλλια στα Ευρωμπάσκετ του 1937 και του 1946, αλλά απείχε από τις λοιπές δυνάμεις της εποχής. Ωστόσο, περισσότερο και από την Εθνική, ο Μενεγκίν άφησε το στίγμα του στην εντυπωσιακή Ινις Βαρέζε, η οποία συμμετείχε και στους δέκα τελικούς του Πρωταθλητριών τη δεκαετία του ’70 κερδίζοντας τους πέντε! Συνολικά ο Μενεγκίν έφτασε τα επτά τρόπαια της τότε Ευρωλίγκας, συνεχίζοντας τη… συλλογή του και τη δεκαετία του ’80 με την Τρέισερ Μιλάνο.
Επίσης, έγινε ο πρώτος Ευρωπαίος που επιλέχθηκε στο ντραφτ του ΝΒΑ το 1970, από τους Ατλάντα Χοκς, χωρίς όμως ποτέ να τολμήσει το υπερατλαντικό άλμα. Από το 1966 έως το 1994 όταν και αποφάσισε να βάλει τέλος στην καριέρα του, στα 44 του χρόνια, έζησε πολύ περισσότερα από όσα είχε ονειρευτεί. H κορυφαία του στιγμή, όμως, ήρθε τον Οκτώβριο του 1990, όταν ως παίκτης της Στεφανέλ Τριέστε, ήρθε αντιμέτωπος με τον 16χρονο γιο του, Αντρέα, ο οποίος έκανε τα πρώτα του βήματα στην Ινις.
Από την Ινις στην Τρέισερ
Επειτα από 14 χρόνια στην Ινις Βαρέζε, έχοντας κατακτήσει πέντε Κύπελλα Πρωταθλητριών, δύο Κύπελλα Κυπελλούχων, επτά πρωταθλήματα Ιταλίας, τέσσερα Κύπελλα και τρία Διηπειρωτικά, ο Μενεγκίν, το 1980, στα 30 του χρόνια άνοιξε ένα νέο κεφάλαιο στην καριέρα του. Μετακόμισε στη γειτονική Ολύμπια Μιλάνο, θέλοντας να αποδείξει ότι έχει ακόμη πολλά χρόνια καριέρας μπροστά του.
Στο Μιλάνο έμεινε για δέκα χρόνια, κατακτώντας άλλα δύο Πρωταθλητριών, ένα Κόρατς, πέντε πρωταθλήματα Ιταλίας, δύο Κύπελλα και ένα Διηπειρωτικό! Οσοι είχαν βιαστεί να τον στείλουν στη… σύνταξη είχαν διαψευσθεί με τον πιο εντυπωσιακό τρόπο. Παράλληλα άρχισε να έρχεται και η καταξίωση με την εθνική ομάδα, αφού η Ιταλία βρέθηκε στην τρίτη θέση του βάθρου στα Ευρωμπάσκετ του 1971 και του 1975 και στην πρώτη σε αυτό του 1983 στη Γαλλία, όπου οι Ιταλοί κατέκτησαν αήττητοι το χρυσό μετάλλιο. Aυτή η επιτυχία σηματοδότησε το τέλος της παντοκρατορίας των Σοβιετικών και των Γιουγκοσλάβων, που κυριαρχούσαν ανελλιπώς από το 1957! Επίσης, στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1980, στη Μόσχα η παρέα του Μενεγκίν, εκμεταλλευόμενη και την απουσία των Αμερικανών, φόρεσε στο στήθος της το ασημένιο μετάλλιο.
Τα χρόνια περνούσαν, αλλά ο Μενεγκίν δεν είχε σκοπό να κρεμάσει τα παπούτσια του. Ακόμη και μετά τα 40 του χρόνια, αγωνίστηκε σε υψηλό επίπεδο για τρεις σεζόν στη Στεφανέλ Τριέστε και έκλεισε την πλούσια καριέρα του το 1994, στην Ολύμπια Μιλάνο.
Εχοντας κατακτήσει σχεδόν τα πάντα, έχοντας δει τον γιο του να βαδίζει στα χνάρια του και έχοντας λάβει την παγκόσμια αναγνώριση για την αξία του, ο αειθαλής Μενεγκίν έβαλε ένα τέλος στην αθλητική του διαδρομή, μένοντας όμως πάντα πιστός στο μπάσκετ.
Οι μνήμες του παρελθόντος με το βλέμμα στη Γαλλία
Εχοντας περάσει σχεδόν 30 χρόνια στα γήπεδα του μπάσκετ, ο Μενεγκίν δεν θα μπορούσε ξαφνικά να ρίξει… μαύρη πέτρα πίσω του. Αρχικά επέλεξε τον ρόλο του σχολιαστή αγώνων, αλλά δεν ήταν αρκετό. Κουβαλώντας τον τίτλο του κορυφαίου Ιταλού καλαθοσφαιριστή, του άρμοζαν πιο ενεργοί ρόλοι. Διατηρώντας τον σεβασμό όλων των Ιταλών, το 2009 εξελέγη πρόεδρος της ιταλικής ομοσπονδίας μπάσκετ, παραμένοντας στον θώκο μέχρι και το 2013. Νωρίτερα είχε διατελέσει τιμ μάνατζερ τόσο στην Ολύμπια Μιλάνο όσο και στην εθνική Ιταλίας. Μάλιστα, ήταν παρών στο Ευρωμπάσκετ της Γαλλίας το 1999, όταν είδε τον γιο του, Αντρέα, να φοράει στο στήθος του το χρυσό μετάλλιο, όπως είχε κάνει και εκείνος πριν από 16 χρόνια, ξανά στη Γαλλία! Ο Μενεγκίν ο νεότερος στα 17 χρόνια της καριέρας του απέδειξε πως δεν είναι απλώς το… παιδί του μπαμπά, αφού πραγματοποίησε αξιοπρεπέστατη πορεία σε Βαρέζε και Φορτιτούντο Μπολόνια, έχοντας ως κορυφαία στιγμή του το χρυσό μετάλλιο στη Γαλλία, όπου ψηφίστηκε στην κορυφαία πεντάδα της διοργάνωσης μαζί με τους Κάρλτον Μάιερς, Γκρεκόρ Φούτσκα, Αλμπέρτο Ερέρος και Ντέγιαν Μποντιρόγκα.
Είναι σίγουρο πως στο άκουσμα του ονόματος του Ντίνο Μενεγκίν, το μυαλό των Ελλήνων φιλάθλων ταξιδεύει σε εκείνες τις Πέμπτες της δεκαετίας του ’80. Σε εκείνες τις αξέχαστες αναμετρήσεις του Αρη κόντρα στην Τρέισερ Μιλάνο. Στον χαμένο ημιτελικό της Γάνδης το 1988 ή στον εφιάλτη του 1986, όταν ο Αρης απέτυχε να υπερασπιστεί διαφορά 31 πόντων στο Αλεξάνδρειο, χάνοντας από την Τρέισερ του Μενεγκίν και του Μακ Αντου στο Μιλάνο με 83-49 για τη φάση των «12» του Πρωταθλητριών. Στο μυαλό των Ιταλών έρχονται ακόμη περισσότερες στιγμές, ρίχνοντας παράλληλα κλεφτές ματιές σε ένα ακόμη Ευρωμπάσκετ που διεξάγεται στη Γαλλία, 16 χρόνια μετά…