Είχε πολλά προβληματικά σημεία το γενικευμένο ντιμπέιτ για την αξία του Καραγάτση, που παρακολουθήσαμε τις τελευταίες ημέρες: τη σύγχυση της προσωπικής γνώμης με τη λογοτεχνική κριτική· τον μονοδιάστατο τρόπο με τον οποίο οι δύο πλευρές αντιμετώπισαν το επίδικο θέμα· τη μοχθηρία που αναδύθηκε από τη διαφωνία, αντί του εποικοδομητικού διαλόγου. Μπορεί όμως να έχει και μια γόνιμη παρενέργεια ο απροσδόκητος πόλεμος για έναν λογοτέχνη, νεκρό εδώ και 64 χρόνια. Αν το περιστατικό αποτελέσει αφορμή να ψάξουν τα έργα του Καραγάτση έστω δυο – τρία άτομα που δεν τον γνώριζαν, κέρδος θα είναι αυτό για την ανάγνωση. Ισως, μετά τον Καραγάτση, ψάξουν κι άλλους λογοτέχνες· ίσως ωθήσουν και άλλα δυο – τρία άτομα να αγοράσουν βιβλία και να διαβάσουν. Οι viral διαφωνίες για πνευματικά ζητήματα είναι πολύ πιο ευοίωνες από τους καβγάδες των trappers.
Η φθοροποιός κουταμάρα
Πάντως, η πορτοκαλί σκόνη με την οποία μερικοί ακτιβιστές περιέλουσαν το Στόουνχεντζ τις προάλλες δεν αντιπροσωπεύει διαφωνία, δεν περιέχει ούτε ψήγμα γνώμης και κριτικής. Είναι μία εκδήλωση βίαιης στενομυαλιάς και καταστροφικότητας. Αραγε θυμάται κανείς ποιον σκοπό υπηρετούσαν οι ακτιβιστές; Εμεινε σε πολλούς απ’ όσους διάβασαν την είδηση το πολιτικό περικείμενο της πράξης ή μόνο η πράξη αυτή καθ’ αυτήν; Εδώ έγκειται το βασικό πρόβλημα αυτών των παρεμβάσεων σε αρχαιότητες και πολιτιστικά σύμβολα (αν εξαιρέσει κανείς την εγγενή τους επικινδυνότητα): οι ακτιβιστές αγαπούν περισσότερο το σόου παρά το ευγενές ιδεώδες· τι κι αν ο στόχος είναι άσχετος από το μέσο επίτευξής του; Αυτό θα ενδιέφερε κάποιον που νοιάζεται όντως για το ζητούμενο (εδώ είναι τάχα η οικολογία). Για τους ακτιβιστές της φθοράς, ζητούμενο είναι μόνο οι εντυπώσεις που διασκεδάζουν την κοινωνική τους βαρεμάρα.
Ο εμπρηστής μέσα μας
Σε ένα παρεμφερές είδος βαρεμάρας μπορεί να αποδώσει κανείς και τη φωτιά στην Υδρα, που προκλήθηκε από πυροτεχνήματα που εκτοξεύτηκαν από θαλαμηγό. Η πολυτέλεια δεν ήταν αρκετή. Η θάλασσα δεν γέμιζε το κενό. Επρεπε οπωσδήποτε να λάβει χώρα εν μέσω καύσωνα κι ένα παιχνίδι με τη φωτιά, για να ικανοποιηθεί η ανάγκη κάποιων για φαντασμαγορία. Η εμπρηστική ανία είναι υπερταξική: όσο συμβάλλει σε μια ενδεχόμενη πυρκαγιά ο φτωχός οικοπεδούχος που βαριέται να καθαρίσει τα ξερόχορτα του οικοπέδου του, τόσο μπορεί να συμβάλει κι αυτός που νοικιάζει ένα σκάφος, πιστεύοντας πως ο κόσμος του ανήκει. Ας είναι και οι τιμωρίες των ανεύθυνων, όμως, εξίσου οικουμενικές. Ετσι, ίσως και να δοθεί επιτέλους ένα καλό, αποτρεπτικό μήνυμα.
Λειψανολογία
Ηταν πολύ χαριτωμένα τα μηνύματα των Ανδρουλάκη, Κασσελάκη και Δούκα για την επέτειο των 28 χρόνων από τον θάνατο του Ανδρέα Παπανδρέου. Οχι τόσο για το περιεχόμενό τους, όσο για τη στρατηγική τους σκοπιμότητα: οι επίδοξοι ηγέτες της νέας Κεντροαριστεράς οραματίζονται το μέλλον με έμπνευση από το παρελθόν· πιστεύουν πως ο καλύτερος τρόπος να διαμορφώσουν σύγχρονη και θελκτική ταυτότητα είναι οι επικλήσεις σε φαντάσματα. Μόνο που οι ζωντανοί ψηφοφόροι αναζητούν ζωντανές ιδέες.
Προσθαφαιρέσεις
Τώρα που ο ΣΥΡΙΖΑ φλερτάρει τόσο απροκάλυπτα το ΠΑΣΟΚ, το ίδιο ΠΑΣΟΚ που κάποτε ελεεινολογούσε, κατηγορώντας το για διαφθορά και διαπλοκή, γίνεται σαφές πως ορισμένοι στην Κεντροαριστερά δεν ενδιαφέρονται καθόλου για τις ζωντανές ιδέες, αλλά για τις κοντόφθαλμα αποτελεσματικές. Τι θα ήταν μία συνεργασία ΣΥΡΙΖΑ – ΠΑΣΟΚ, αν όχι μία συνεργασία για τη συνεργασία κι ένα απεγνωσμένο μέσο για εξουσία; Ο Νίκος Παππάς μέχρι και τα χρέη του ΠΑΣΟΚ παραμερίζει, στο πλαίσιο της επαναπροσέγγισης. Ο ζήλος της κεντροαριστερής ένωσης ίσως εξηγεί τον ζήλο για την έξωση του Ανδρουλάκη. Οταν η κεντρική ιδέα είναι ένα συμφέρον άθροισμα, εύλογο είναι να πρέπει να προηγηθεί μία αναγκαία αφαίρεση.