Γ. Ν. ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΣ, Λ. Ι. ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ
Το δίκαιο της διασυνοριακής αφερεγγυότητας, ενωσιακής και διεθνούς
εκδ. Νομική Βιβλιοθήκη, 2020, σελ. 584
Μπορεί ένα βιβλίο με θέμα τη διασυνοριακή πτώχευση να είναι «θελκτικό»; Από αισθητικής απόψεως, η απάντηση δεν μπορεί παρά να είναι καταφατική, όταν στο εξώφυλλό του αναπαράγεται, με άδεια του Rijksmuseum, το έργο του Ρέμπραντ «Οι σύνδικοι της συντεχνίας των υφασματεμπόρων». Από ουσιαστικής απόψεως δεν υπάρχει αμφιβολία για το ενδιαφέρον και τη χρησιμότητά του. Και τούτο διότι, όπως σημειώνεται στον πρόλογο του βιβλίου, η διασυνοριακή άσκηση της επιχειρηματικής δραστηριότητας, ως σημείο των καιρών, συνεπάγεται την εξίσου διασυνοριακή εκδήλωση της αφερεγγυότητας.
Η υπερόρια διάχυση περιουσίας και απαιτήσεων, η διεθνής κινητικότητα καταστατικών εδρών, κέντρων κυρίων συμφερόντων και εγκαταστάσεων, οι ουσιαστικές διαφοροποιήσεις των εθνικών πτωχευτικών δικαίων και οι εθνικοί εγωισμοί κατά τη διεκδίκηση της εφαρμογής τους εγείρουν επιτακτικά το αίτημα της ρύθμισης των διαδικασιών αφερεγγυότητας διασυνοριακής απήχησης. Στο αίτημα αυτό επιδιώκουν να ανταποκριθούν, στον μεν στενό πυρήνα της Ευρωπαϊκής Ενωσης ο ισχύων Κανονισμός 2015/848, στον δε ευρύτερο διεθνή χώρο τα εθνικά δίκαια όσων (ολίγων μέχρι σήμερα) κρατών έχουν σπεύσει να υιοθετήσουν τις υποδείξεις ομοιομορφίας του Πρότυπου Νόμου της Uncitral – ειδάλλως, οι κανόνες του διεθνούς δικαίου, ουσιαστικού και δικονομικού.
Το κύριο περιεχόμενο του προσφάτως εκδοθέντος συλλογικού έργου από τον εκδοτικό οίκο «Νομική Βιβλιοθήκη» αφορά τις διασυνοριακές διαδικασίες αφερεγγυότητας, κύριες και δευτερεύουσες, που κηρύσσονται επί ενωσιακού εδάφους. Η πληθωρική ύλη δομείται ως εξής: Το πρώτο, Γενικό Μέρος, αφιερώνεται στη συνθετική προσέγγιση των διαδικασιών αφερεγγυότητας, τόσο των ενδοενωσιακών όσο και των διεθνών. Πρόκειται για έναν θεματικό πλην πανοραμικό χάρτη βασικών γνώσεων και συστηματικών οδηγιών πλοήγησης, ώστε να μπορέσει ο αναγνώστης να κατανοήσει με εύληπτο τρόπο τις αιτίες και τις προσπάθειες διαμόρφωσης ενός νέου δικαιικού κλάδου, τους βασικούς ρυθμιστικούς πυλώνες και τις κατευθυντήριες αρχές του, τον κατακερματισμό των πολυμερών καθεστώτων (ενωσιακού και διεθνούς) και τη συγκριτική αντιπαραβολή τους. Στο δεύτερο και εκτενέστερο Ειδικό Μέρος αναλύονται οι επιμέρους ρυθμίσεις του Κανονισμού 2015/848 – συχνά σε αντιπαραβολή με τις προïσχύσασες ρυθμίσεις του Κανονισμού 1346/2000 που προηγήθηκε.
Συγγραφείς του έργου είναι οι καθηγητές της Νομικής Σχολής του ΕΚΠΑ Γ. N. Μιχαλόπουλος, Λ. I. Αθανασίου (που αμφότεροι είχαν και την επιμέλειά του), Ε. Μουσταΐρα, Εμμ. Μαστρομανώλης, Ε. Κινινή, Εμμ. Περάκης και ο Αθ. Παΐζης, δικηγόρος Δ.Ν., οι οποίοι συνεργάστηκαν για τη συστηματική ερμηνεία και ανάλυση των επιμέρους θεματικών ενοτήτων, εξαντλώντας προς τούτο την υφιστάμενη ημεδαπή, αλλοδαπή και ενωσιακή θεωρία και νομολογία. Η συστηματική οργάνωση της ύλης υπήρξε προϊόν συντονισμένης συνεργασίας όλων των συγγραφέων, με την έννοια αυτή είναι περισσότερο ένα κοινό σύγγραμμα παρά ένα έργο συλλογής μελετών.
Η ελληνική νομική βιβλιογραφία του Εμπορικού Δικαίου –ιδιαιτέρως του Πτωχευτικού Δικαίου, εθνικού και διεθνούς– εμπλουτίζεται με τη συστηματική επεξεργασία ενός θέματος, το οποίο προφανώς ευρίσκεται στο επίκεντρο του Δικαίου της διασυνοριακής αφερεγγυότητας, ασφαλώς δε απασχολεί και θα εξακολουθεί να απασχολεί τα εθνικά δίκαια και τη νομολογία.
* Ο κ. Γιώργος Γεραπετρίτης είναι υπουργός Επικρατείας.