Ο πατέρας ★★★★½
ΔΡΑΜΑ (2020)
Σκηνοθεσία: Φλοριάν Ζέλερ
Ερμηνείες: Αντονι Χόπκινς,
Ολίβια Κόλμαν, Ιμογκεν Πουτς
Η καλύτερη ταινία αυτής της παράξενης φετινής κινηματογραφικής σεζόν καταφθάνει στη μέση του καλοκαιριού, αξίζοντας όλη την προσοχή μας, παρά το κάπως «βαρύ» θέμα της. Ο Αντονι Χόπκινς παραδίδει ίσως τη σπουδαιότερη ερμηνεία της μακράς καριέρας του και βραβεύεται (δίκαια) με Οσκαρ, υποδυόμενος τον… Αντονι, έναν ηλικιωμένο άνδρα, ο οποίος βρίσκεται στα πρώτα στάδια της άνοιας. Η κόρη του (Ολίβια Κόλμαν) προσπαθεί να τον προετοιμάσει για τη μετακόμισή της στο Παρίσι, όπου θα παντρευτεί, προσλαμβάνοντας μια σειρά από νοσοκόμες, τις οποίες όμως εκείνος συνεχίζει να απορρίπτει. Καθώς η ασθένεια προχωράει, ο Αντονι δυσκολεύεται πια να ξεχωρίσει τις πραγματικές ταυτότητες των προσώπων ή να υπολογίσει τον χρόνο. Το αγαπημένο του ρολόι, άλλωστε, χάνεται διαρκώς…
Διασκευάζοντας ιδιοφυώς ένα δικό του θεατρικό σενάριο, ο Φλοριάν Ζέλερ καταφέρνει να μετατρέψει ένα μάλλον τυπικό δράμα πάνω στην άνοια –έχουμε δει αρκετά τέτοια στο παρελθόν– σε κανονικό θρίλερ, ιδωμένο μάλιστα σχεδόν εξ ολοκλήρου μέσα από τα μάτια του πρωταγωνιστή του. Ο θεατής εδώ δεν παρακολουθεί απλώς τον σταδιακά όλο και πιο μπερδεμένο Αντονι, αλλά περνάει τη διαδικασία μαζί του· και αν αυτή αρχικά μοιάζει ανάλαφρη, έως και κωμική σε κάποιες περιπτώσεις, στη συνέχεια κλιμακώνεται για να φτάσει σε επίπεδα τρόμου.
Ο ίδιος ο Χόπκινς φιλτράρει σεμιναριακά αυτές τις αλλαγές και τις μεταπτώσεις μέσα από το παίξιμό του, ανεβάζοντας και κατεβάζοντας την ένταση ακριβώς στα κατάλληλα σημεία, συχνά μάλιστα δίχως να αρθρώσει καν κουβέντα. Γενικώς η ακρίβεια, απόρροια και του εξαιρετικού μοντάζ του δικού μας, Γιώργου Λαμπρινού, είναι εδώ καθοριστική. Ενα ποτήρι που σπάει, η βρύση που σταματά να τρέχει, το αποτύπωμα ενός παλιού πίνακα πάνω από το τζάκι: όλα τους γίνονται συμβολικές ψηφίδες στο παζλ των αναμνήσεων του πρωταγωνιστή, το οποίο πια αποσυναρμολογείται.
Κεντρικό ρόλο, βέβαια, εδώ διαδραματίζει το θέμα του χρόνου. Το ρολόι που χάνεται αποτελεί μικρογραφία του χρονικού νήματος, που για τον Αντονι μετατρέπεται όλο και πιο γρήγορα σε κύκλο, από τον οποίο λείπουν ωστόσο σημαντικά μέρη. Παράλληλα, η σοκαριστική συνειδητοποίηση του τελευταίου (και μαζί του θεατή) σε κάποιες σχετικές σεκάνς θυμίζει πολύ ανάλογες σκηνές από το «Interstellar» του Κρίστοφερ Νόλαν, σε διαφορετικές φυσικά περιστάσεις, με παρόμοια όμως κινηματογραφική προσέγγιση. Το ταξίδι του Αντονι δεν είναι προς τα άστρα, αλλά εσωτερικό, με τον ίδιο να βιώνει τα στάδια της απώλειας της μνήμης του, του εαυτού του επί της ουσίας, με τρόπο απολύτως πειστικό και συγκλονιστικό.