Μπαίνοντας στην εντυπωσιακή Επισκοπή της Σικίνου το βλέμμα πέφτει πρώτα πάνω στο ξυλόγλυπτο χριστιανικό τέμπλο του 17ου αιώνα. Το μυστικό όμως κρύβεται σε μια προθήκη στα δεξιά της εισόδου με τα κτερίσματα που αφηγούνται την ιστορία της Νεικώς, της αρχόντισσας για τη μνήμη της οποίας ανεγέρθηκε το μνημείο πριν από 18 αιώνες αλλά που όμως τάφηκε σε ένα κρυφό σημείο, σφραγισμένο μέσα στην τοιχοποιία του μνημείου, μακριά από τα μάτια θεών και ανθρώπων. Ανάμεσα στα ευρήματα ο επισκέπτης θα δει τα κομμάτια από την πίσσα και το θειάφι που έβαλαν στην αρχαιότητα πάνω στα στήθη της γυναίκας, σημάδια μιας «αποκλίνουσας ταφής» που μαρτυρεί, όπως λένε οι αρχαιολόγοι, τις δεισιδαιμονίες των αρχαίων και ίσως ένα περιστατικό νεκροφοβίας.
«Η Νεικώ και η Παναγιά, οι γραπτοί ρωμαϊκοί μαίανδροι και ο Αγιος Θεόδωρος ο Στρατηλάτης συνυπάρχουν αρμονικά μέσα σε αυτό το πολιτιστικό αμάλγαμα», σημείωσε ο προϊστάμενος της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων Δημήτρης Αθανασούλης κατά την τελετή απόδοσης του μνημείου στο κοινό από το υπουργείο Πολιτισμού, το βράδυ του Σαββάτου 3 Σεπτεμβρίου. «Το μνημείο αυτό αποκαταστάθηκε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, με τον τρόπο που η Αρχαιολογική Υπηρεσία ξέρει να κάνει έργα αποκατάστασης, αλλά και να συμβάλλει καθοριστικά στα μεγάλα τεχνικά έργα, τα οποία αλλάζουν την εικόνα της χώρας μας», τόνισε στον χαιρετισμό της η υπουργός Λίνα Μενδώνη.
Το ίδιο βράδυ, με το μνημείο φωτισμένο από μια ειδική τρισδιάστατη βιντεοπροβολή που παρουσίαζε το πέρασμά του μέσα στους αιώνες και τη μετατροπή του από μαυσωλείο των ρωμαϊκών χρόνων σε χριστιανική εκκλησία, απονεμήθηκε το βραβείο Ευρωπαϊκής Πολιτισμικής Κληρονομιάς Europa Nostra 2022 για το έργο αποκατάστασης της Επισκοπής, παρουσία της Προέδρου της Δημοκρατίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου.
Το μνημείο της Επισκοπής θα λειτουργεί ως ναός κάθε Δεκαπενταύγουστο.
Το σύνολο του έργου, προϋπολογισμού 1.000.000 ευρώ, χρηματοδοτήθηκε από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, ενώ η ολοκλήρωσή του ήταν ένα έργο συλλογικό, στο οποίο συνέβαλαν ο Δήμος Σικίνου, η Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, χορηγοί και βέβαια οι ντόπιοι Σικινιώτες που ζητούσαν την αποκατάσταση του μνημείου το οποίο σταμάτησε να λειτουργεί ως ναός πριν από 50 χρόνια. Η Επισκοπή θα είναι επισκέψιμη ως αρχαιολογικό μνημείο και θα λειτουργεί ως ναός για τη μεγάλη γιορτή της Παναγίας κάθε Δεκαπενταύγουστο.
Η Κόρη της Θήρας
Εκτός από την Επισκοπή στο κοινό αποδόθηκε επίσης και η επιβλητική Κόρη της Θήρας στο αρχαιολογικό μουσείο της Σαντορίνης. Πρόκειται για το εντυπωσιακό αρχαϊκό γλυπτό ύψους 2,48 μέτρων από λευκό ναξιώτικο μάρμαρο που βρέθηκε το 2000 από τον Θηραίο αρχαιολόγο Χαράλαμπο Σιγάλα. Ενδεικτικό της σημασίας που αποδίδει η ΠτΔ στον πολιτισμό είναι ότι η κ. Σακελλαροπούλου μετέβαλε το αρχικό της πρόγραμμα και από τη Σίκινο μετέβη στη Σαντορίνη αντί να επιστρέψει στην Αθήνα. «Η σημασία που έχει το Αιγαίο, οι Κυκλάδες, αλλά και ο πολιτισμός, όχι μόνο είναι κεφάλαιο για τον τόπο μας, αλλά έχει τη φοβερή δύναμη να θεραπεύει την αγωνία της ψυχής μας, ιδιαίτερα σε δύσκολες περιόδους», σημείωσε στον χαιρετισμό της.