Αν η τζαζ ήταν το εκρηκτικό πάντρεμα της Ευρώπης και της Αφρικής στο έδαφος της Αμερικής, τότε σίγουρα η Νεοϋορκέζα τραγουδίστρια Κάθριν Ράσελ αποτελεί μια συνοπτική, οικουμενική έκφρασή της. Στο πολυσυλλεκτικό μουσικό προφίλ της συμπυκνώνεται όλο το φάσμα των εκατό χρόνων ζωής του ιδιώματος, που περικλείει, με κέντρο τον αυτοσχεδιασμό, σε ίσες δόσεις τη μουσική παράδοση της Ευρώπης και το αφροαμερικανικό μπλουζ.
Σε μια συζήτηση που κάναμε μαζί της διαδικτυακά, η περιζήτητη μουσικός και ερμηνεύτρια μας μιλάει με τόνο γεμάτο αυθεντία αλλά και προσήνεια για τις αναμνήσεις της από τον Λούις Αρμστρονγκ και τον Ντέιβιντ Μπόουι, τους αγαπημένους της μουσικούς, και την επικείμενη επίσκεψή της στην Αθήνα για να τραγουδήσει κάτω από την Ακρόπολη ένα ευρύ τζαζ ανθολόγιο, μαζί με κορυφαίους ερμηνευτές και μουσικούς της ορχήστρας Jazz at Lincoln Center.
Ρωτώντας την αν πιστεύει πως τα «λαϊκά» αμερικανικά τραγούδια, αυτά του «Great American Songbook», είναι ακόμη επίκαιρα, απαντά εμφατικά πως είναι ακόμη ζωντανά «επειδή είναι τόσο καλογραμμένα» και εξηγεί πως, ενώ γράφτηκαν για το σινεμά ή το θέατρο, τελικά απέκτησαν μια δική τους πορεία και «έγιναν διαχρονικές επιτυχίες, μελωδίες με τις οποίες σχετίστηκε βαθιά το κοινό». Φροντίζει όμως να μας κάνει ξεκάθαρο πως το ίδιο ισχύει και για τα μπλουζ, που, όπως λέει, είναι «ένα από τα πολύ σημαντικά αμερικανικά καλλιτεχνικά στυλ».
Οταν μιλάμε για τους αγαπημένους της συνθέτες και μουσικούς της τζαζ, δεν διστάζει να αναφέρει πρώτο τον συνθέτη Χάρολντ Αρλεν, επειδή «έγραψε πολλά τραγούδια με το στοιχείο του μπλουζ, που προορίζονταν για να ερμηνευθούν από Αφροαμερικανούς», ενώ από τους μουσικούς διαλέγει δύο εμβληματικούς της τζαζ, τον Λέστερ Γιανγκ και τον Μάιλς Ντέιβις, αλλά και τη Μαίρη-Λου Ουίλιαμς. Οσο για τις τραγουδίστριες, στέκεται στην «αυτοκράτειρα» των μπλουζ Μπέσι Σμιθ, καθώς και στην Μπίλι Χόλιντεϊ, διότι «καμία δεν έφερνε τόσο αισθησιασμό στην ερμηνεία της όσο εκείνη». Από τη δεκαετία του ’50, αναφέρει την Ντάινα Ουάσιγκτον και την Ντακότα Στέιτον και συμπληρώνει χαμογελώντας: «Αν έπρεπε να διαλέξω και μια λευκή τραγουδίστρια, αυτή θα ήταν η Πέγκι Λι».
Ο Σάτσμο
Οταν αναφερόμαστε στον πατέρα της, Λούις Ράσελ, τον μουσικό διευθυντή της ορχήστρας του Λούις Aρμστρονγκ, μας λέει πως από τον Σάτσμο θυμάται τα συχνά καλέσματα στο σπίτι του με πολλούς φίλους, φαγητό και πολλή μουσική. «Θυμάμαι πόσο τρυφερός άνθρωπος ήταν και πόσο αγαπούσε τα παιδιά», σημειώνει. Οσο για τον Ντέιβιντ Μπόουι και τη θητεία της στις περιοδείες της μπάντας του, μεταξύ 2002 και 2004, τονίζει πως δεν ήταν ποτέ δεσποτικός. «Ηθελε ο κάθε μουσικός της μπάντας να εκφράζει ελεύθερα τον εαυτό του. Ηταν ένα απίστευτο “αφεντικό” – ένας αληθινός τζέντλεμαν», συμπληρώνει.
Ρωτώντας τη για τη δουλειά της ως μέλος του Jazz at Lincoln Center και για την επικείμενη συναυλία στο Ηρώδειο, η μεγάλη ντίβα της σύγχρονης τζαζ απαντά: «Η διατήρηση της παράδοσης της τζαζ και η δημιουργική της ανάμειξη με το παρόν – αυτή είναι η αποστολή μας στο Jazz at the Lincoln Center. Το να δουλεύουμε εκεί μαζί διαφορετικές γενιές μουσικών, εμείς οι βετεράνοι και δίπλα μας οι νέοι. Και υπάρχουν τόσο πολλοί εκπληκτικοί νέοι τζαζ μουσικοί, κάτι που μας δίνει μεγάλη αισιοδοξία. Οσο για τη συναυλία που θα δώσουμε στο Ηρώδειο, θα είναι ενδιαφέρουσα και για τους μυημένους, εφόσον έχουμε κορυφαίους μουσικούς στην ορχήστρα, αλλά και για τους μη μυημένους, καθώς αποτελεί μια εξαιρετική εισαγωγή, ένα πολύ καλό “παράθυρο” σε διαφορετικούς τύπους τζαζ και σε αρκετά κλασικά τραγούδια. Τραγούδια που, είτε τα ξέρουμε είτε όχι, όλοι μας αμέσως συνδεόμαστε μαζί τους».
Συναυλία «Songs we love – Jazz at Lincoln Center», 13 Σεπτεμβρίου, Ηρώδειο.