Λίγοι γνωρίζουν ή υποψιάζονται πόσο δύσκολη υπόθεση είναι η δημιουργία μιας ταινίας animation μεγάλου μήκους. Για να δώσουμε μια ιδέα της σπανιότητας, το πρώτο τέτοιου είδους (και διάρκειας) φιλμ στην ιστορία του ελληνικού κινηματογράφου κυκλοφορεί σήμερα στις αίθουσες. Και τα εγκαίνια κάνει ο… Καραγκιόζης. «Καραγκιόζης: The Movie» για την ακρίβεια, όπως είναι ο τίτλος της ταινίας που δημιούργησε η ομάδα της εταιρείας παραγωγής White Fox. Για πρώτη φορά, ο αγαπημένος ήρωας του θεάτρου σκιών μπαίνει σε τρισδιάστατο περιβάλλον, αποκτά πρωτόγνωρο βάθος πεδίου και σύγχρονο χαρακτήρα, διατηρώντας ωστόσο την ταυτότητά του, που πηγάζει από μια παράδοση δύο αιώνων.
«Η ιδέα ήταν να προσαρμοστεί ο Καραγκιόζης μέσα στον τρισδιάστατο κόσμο και ταυτόχρονα να αναπτυχθεί το περιβάλλον του, όπως δεν το έχουμε δει στο παρελθόν, αλλά το φανταζόμαστε. Γι’ αυτό το τελευταίο αντλήσαμε έμπνευση από την περιοχή της Ηπείρου και συγκεκριμένα τα Γιάννενα του 19ου αιώνα, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι το έργο διαδραματίζεται σε αυτή την εποχή. Υπάρχει όμως αυτή η αισθητική, που είναι και μια έμμεση ιστορική αναφορά, μιας και στη συγκεκριμένη περιοχή και περίοδο εντοπίζονται τα πρώτα βήματα του ελληνικού Καραγκιόζη», μας λέει ο Αθως Δανέλλης, από τους πιο επιφανείς σύγχρονους καραγκιοζοπαίκτες κι εκείνος που υπογράφει το σενάριο, την ιστορική επιμέλεια και τις περισσότερες από τις φωνές της ταινίας.
Η πλοκή έχει σαν βάση την κλασική ιστορία «Ο Καραγκιόζης γραμματικός», όπου ο ήρωας πιάνει δουλειά ως γραμματέας του χωριού, με μπόλικο κέφι αλλά όχι ακριβώς τα τυπικά προσόντα για τη θέση. Η υπόθεση διανθίστηκε στην πορεία, ωστόσο το πραγματικά περίπλοκο εδώ ήταν η ίδια η δημιουργία ενός ολόκληρου κόσμου, πρακτικά από το μηδέν. Για τον σκοπό αυτό, μέσα στην περίοδο των lockdowns, δούλεψε σκληρά μια ομάδα Ελλήνων κυρίως animators, προερχόμενων από την Αττική, την Πάτρα, την Κατερίνη, την Αυλίδα, τα Γιάννενα και αλλού. Αποστολή τους ήταν να ανασυστήσουν ψηφιακά τα απλά σπίτια, τα αρχοντικά, τους βράχους, τα γεφύρια, τη χλωρίδα και την πανίδα της ηπειρώτικης γης, για να γίνουν πατρίδα του ήρωα.
Ειδικές στολές για motion capturing ήρθαν από την Αμερική, ώστε οι κινήσεις των ηθοποιών να ζωντανέψουν ρεαλιστικά τα τρισδιάστατα μοντέλα στον υπολογιστή.
Επειτα είναι οι άνθρωποι. Ειδικές στολές για motion capturing ήρθαν από την Αμερική, ώστε οι κινήσεις των ηθοποιών –1.200 διαφορετικές κινήσεις μόνο για τα πρόσωπα– να ζωντανέψουν ρεαλιστικά τα τρισδιάστατα μοντέλα στον υπολογιστή. «Οι άνθρωποι που ασχολήθηκαν στο τεχνολογικό κομμάτι, σε ένα βαθμό εκπαιδεύτηκαν και μέσα από αυτό. Δούλεψαν, βέβαια, πάντα με σεβασμό στο θέατρο σκιών και στους ήρωές του, ώστε ο θεατής να μη δει κάτι ξένο. Είναι απλώς ένα άλλο πρόσωπο της ίδιας τέχνης», αναφέρει σχετικά ο κ. Δανέλλης.
Σε ποιους απευθύνεται ωστόσο ένας (έστω σύγχρονος) Καραγκιόζης στην εποχή των πολλαπλών οθονών και της Marvel; «Ούτως ή άλλως, το θέατρο σκιών είναι οικογενειακό θέαμα για όλες τις ηλικίες. Εχει μεγάλη ευελιξία. Ο χώρος και ο χρόνος έχουν μεγάλη ελαστικότητα και υπάρχουν πάντα μέσα σε ένα περιβάλλον σουρεαλισμού, που ταιριάζει με τη λογική των καρτούν. Επιπλέον, οι καραγκιοζοπαίκτες ήταν πάντοτε ανοιχτοί σε αλλαγές, διότι απευθύνονται στο ευρύ κοινό και είναι υποχρεωμένοι να το αφουγκράζονται. Μην ξεχνάμε ότι από το θέατρο σκιών έχουν περάσει ο Τζέιμς Μποντ, ο Σέρλοκ Χολμς, οι Beatles και διάφορα πρόσωπα της επικαιρότητας».
Εναν τέτοιο, επίκαιρο με τον τρόπο του, Καραγκιόζη βλέπουμε και στην ταινία. Δίπλα του είναι όλοι οι γνωστοί ήρωες: η γυναίκα του η Αγλαΐα, ο Χατζηαβάτης, ο Μπαρμπα-Γιώργος, ο Νιόνιος, ο Μορφονιός, τα Κολλητήρια… δεκαοκτώ βασικοί και άλλοι πενήντα δευτερεύοντες χαρακτήρες ζωντανεύουν· η φαντασία βέβαια που απαιτεί από τον θεατή το κλασικό θέατρο σκιών, εδώ μοιραία περιορίζεται. «Ο κλασικός Καραγκιόζης καταφέρνει να ταξιδέψει το κοινό επειδή λειτουργεί σαν παραμύθι. Εδώ και 15-20 χρόνια, περίπου, περνάμε μια νέα “χρυσή εποχή” του θεάτρου σκιών. Εχουν μπει στην τέχνη μας εξαίρετοι νέοι επαγγελματίες, 18-25 ετών, και το κοινό ακολουθεί. Αν τώρα υπάρχει ένας επιπλέον τρόπος για να τους μιλήσεις στη γλώσσα τους, όπως η ταινία, τόσο το καλύτερο».