Την ώρα που οι Ουκρανοί δίνουν μάχη επιβίωσης με κάθε κύμα ρωσικών βομβαρδισμών, η διεθνής κοινότητα εκφράζει για άλλη μία φορά την ανησυχία της για την καταστροφή πολιτιστικών αγαθών που είναι ιδιαίτερα ευάλωτα σε καιρό πολέμου. Διεθνείς οργανισμοί προτρέπουν τους επαγγελματίες των μουσείων σε συντονισμένες ενέργειες βοήθειας, ενώ το Διεθνές Συμβούλιο Μουσείων εξέδωσε πρόσφατα μια κόκκινη λίστα εκτάκτου ανάγκης των πολιτιστικών αγαθών της Ουκρανίας που βρίσκονται σε κίνδυνο. Σκοπός να συμβάλει στην προστασία της απειλούμενης από τη ρωσική εισβολή πολιτιστικής κληρονομιάς της χώρας.
Η κόκκινη λίστα δεν περιλαμβάνει κλεμμένα αντικείμενα, αλλά απεικονίζει πολιτιστικά αγαθά τα οποία ανήκουν σε αναγνωρισμένες συλλογές μουσείων και ιδρυμάτων. Ανάλογες κόκκινες λίστες το ICOM έχει δημοσιεύσει από το 2000 για πολιτιστικά αγαθά που κινδύνευαν σε εμπόλεμες ζώνες όπως συνέβη το 2003 και το 2015 στο Ιράκ, το 2006 στο Αφγανιστάν, το 2018 στην Υεμένη και αλλού.
Εχει ενδιαφέρον ότι λίστα είχε δημιουργηθεί και για 10 χώρες της νοτιοανατολικής Ευρώπης. Περιλαμβάνει 119 αντικείμενα 45 συνολικά μουσείων από: Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Μαυροβούνιο, Κροατία, Αλβανία, Σερβία, Ρουμανία κ.ά.
Σκοπός της λίστας είναι να συμβάλει στην προστασία της απειλούμενης από τη ρωσική εισβολή πολιτιστικής κληρονομιάς της χώρας.
Η κόκκινη λίστα εκτάκτου ανάγκης για τους θησαυρούς της Ουκρανίας είναι πολύτιμο εργαλείο στα χέρια της Ιντερπόλ, του Παγκόσμιου Οργανισμού Τελωνείων (WCO) και των ερευνητών. Αποτελείται από 53 τύπους αντικειμένων, τα οποία αφορούν 7 κατηγορίες, όπως αρχαιολογία, βιβλία και χειρόγραφα, νομίσματα, παραδοσιακή και θρησκευτική τέχνη κ.ά. Ουσιαστικά εκπροσωπείται η μακροχρόνια ποικιλόμορφη πολιτιστική κληρονομιά της χώρας από τους Σκύθες έως τις Πρωτοπορίες του 20ού αιώνα.
Για τη σύνταξη της λίστας συνεργάστηκαν εμπειρογνώμονες 11 μουσείων της Ουκρανίας με το Τμήμα Προστασίας της Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Διεθνούς Συμβουλίου Μουσείων. Στην έρευνα βοήθησαν, μεταξύ άλλων, το Ινστιτούτο Αρχαιολογίας της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών της Ουκρανίας, το Μουσείο Ιστορίας της Θρησκείας Λβιβ, το Μουσείο Βιβλίου και Τυπογραφίας, το Εθνικό Μουσείο Τέχνης, το Εθνικό Κέντρο Λαϊκού Πολιτισμού – Μουσείο Ivan Honchar, το Αρχαιολογικό Μουσείο του Πανεπιστημίου Taras Shevchenko κ.λπ.
Το ICOM προσπαθεί να βάλει φρένο στην παράνομη διακίνηση μετά τη ρωσική εισβολή τον Φεβρουάριο του 2022. Και καλεί όποιον υποψιάζεται ότι ένα πολιτιστικό αντικείμενο είναι προϊόν κλοπής, λεηλασίας ή παράνομης εξαγωγής, να επικοινωνήσει με τις τοπικές αρχές ή με το Διεθνές Συμβούλιο Μουσείων. Επιπλέον, εφιστά την προσοχή σε οίκους δημοπρασιών, εμπόρους τέχνης και συλλέκτες να μην αποκτούν παρόμοια αντικείμενα με αυτά που περιλαμβάνει η κόκκινη λίστα.
Εν τω μεταξύ, ετοιμάζει το θέμα του εορτασμού της Διεθνούς Ημέρας Μουσείων στις 18 Μαΐου. Πέρυσι ανέδειξε τη δύναμη που έχουν τα μουσεία ως φορείς κοινωνικών αλλαγών. Το θέμα για το 2023 είναι «Μουσεία, βιωσιμότητα και ευημερία». Οπως έχει αποδειχθεί, υπάρχουν πολλοί τρόποι που μπορούν να συνεισφέρουν τα μουσεία. Υποστηρίζοντας τις δράσεις για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και των επιπτώσεών της, διασφαλίζοντας υγιή τρόπο ζωής και αντιμετωπίζοντας την κοινωνική απομόνωση και τη βελτίωση της ψυχικής υγείας, διαμορφώνοντας ένα βιώσιμο μέλλον.
Ακολουθήστε το kathimerini.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο kathimerini.gr