Η ιστορία μιας ακόμη οικογένειας που ξεριζώθηκε απ’ την Κωνσταντινούπολη, κι εγκαταστάθηκε στη Θεσσαλονίκη, μέσα απ’ τον φακό μιας ταλαντούχας γυναίκας.
Υπάρχουν κάποια βιβλία για τα οποία μπορείς να μιλήσεις μόνο με το συναίσθημα, καθώς σε συνδέει γνωριμία με τον συγγραφέα τους. Αυτό μου συμβαίνει με το βιβλίο της Καίτης Γεώργα Κοσέντου, «Hρταμε κι άλλοι πολλοί», το οποίο κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Μυγδονία της Θεσσαλονίκης. Αν κάθε άνθρωπος κρύβει μέσα του ένα βιβλίο, τότε το βιβλίο της Καίτης Κοσέντου είναι απολύτως αντιπροσωπευτικό της προσωπικότητάς της. «Πρόσωπα αγαπημένα, αισθήματα ενοχής, ανεκπλήρωτες επιθυμίες. Ο χρόνος που έτρεχε χωρίς να τον προφταίνω και τα σκαλοπάτια της ζωής προς την κάθοδο να λιγοστεύουν. Εκείνη τη στιγμή που γεγονότα και εικόνες προβάλλονταν στη μνήμη μου, άρχισα να γράφω. Αυτό είναι το δικό μου βιβλίο», γράφει στην αρχή του δεύτερου μέρους του βιβλίου της.
Το έργο είναι ένα memoir, ένα πολύτιμο κειμήλιο οικογενειακής ιστορίας, απ’ τις σελίδες του οποίου αναδύονται ζωηρές εικόνες τόσο απ’ την τραγική ιστορία της Μικρασιατικής Καταστροφής όσο κι απ’ τις ελπίδες που γεννήθηκαν μεταπολεμικά. Η συγγραφέας χωρίζει την αφήγησή της σε δύο μέρη. Στο πρώτο μιλάει για τον ξεριζωμό των Μικρασιατών απ’ τις πόλεις τους, εστιάζοντας κυρίως στα πρόσωπα που έζησαν την Καταστροφή, ενώ στο δεύτερο στρέφει τον φακό στη δική της ζωή, στην πορεία της προς την ενηλικίωση.
Τα έσοδα από την έκδοση θα διατεθούν στο Δημοτικό Σχολείο της Βλάγκας, το μοναδικό εν λειτουργία ελληνικό σχολείο της ιστορικής Επταλόφου.
Η ρήση της γιαγιάς Αναστασίας «ήρταμε κι άλλοι πολλοί» δεν δίνει μόνο τον τίτλο στο βιβλίο, αλλά και τον τόνο της εξιστόρησης της τραγωδίας. Η Κοσέντου επιλέγει να μιλήσει για το ατομικό τραύμα του βίαιου εκπατρισμού των Μικρασιατών με τρόπο αρχοντικό, ευγενικό, ανθρώπινο. Αλλά και με χιούμορ. Είναι σαφές ότι το έργο της προβάλλει αξιώσεις λογοτεχνικότητας. Θέλει να γοητεύσει τον αναγνώστη. Εκτός όμως της καλλιτεχνικής έκφρασης, στοχεύει και στη δια-τήρηση της ιστορικής και της οικογενειακής μνήμης. Η συγγραφέας επιθυμεί να διασώσει έναν κόσμο που έχει χαθεί ανεπιστρεπτί, ζωγραφίζοντας ζωηρές εικόνες, και παραθέτει το φωτογραφικό της υλικό για την απαραίτητη τεκμηρίωση.
Δεινή στην αφήγηση και στη χαρακτηρολογία, η συγγραφέας μάς έχει παραδώσει ένα βιβλίο που αποτυπώνει τη δύσκολη εγκατάσταση των προσφύγων στη Θεσσαλονίκη, τη ζωή τους εκεί στα «ανταλλάξιμα» σπίτια, τοποθετώντας μας σε απόσταση αναπνοής απ’ τα πρόσωπα, για να μάθουμε τις αγωνίες, τους πόνους και τις χαρές τους, με τη δική τους, χαρακτηριστική, κι ενίοτε ποιητική, γλώσσα. «Το Προκονήσι έβγανε μάρμαρο ξακουστό, έλεγε η γιαγιά μου, θαρρούσα ότι πέτρωναν εκεί τα κύματα της θάλασσάς μας», γράφει.
Δυστυχώς, η συγγραφέας, αυτός ο ιδιαίτερος, όμορφος και γλυκός άνθρωπος, απεβίωσε το 2019, σε ηλικία 79 ετών. Αυτό είναι το πρώτο και το τελευταίο της βιβλίο. Είμαστε όλοι ευγνώμονες στις κόρες της, Μελίνα και Τζένη, οι οποίες φρόντισαν να εκδοθεί η παρακαταθήκη της μητέρας τους και να γίνει γνωστή στις νεότερες γενιές, τις οποίες τόσο αγαπούσε. Τα έσοδα από την έκδοση θα διατεθούν στο Δημοτικό Σχολείο της Βλάγκας, το μοναδικό εν λειτουργία ελληνικό σχολείο της ιστορικής Επταλόφου, τόπου καταγωγής της οικογένειας.