«Δεν έχουμε καμία αμφιβολία: αν χρησιμοποιηθεί υπεύθυνα, η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να συμβάλλει εκπληκτικά στην αναβάθμιση της ανθρώπινης δημιουργικότητας», αναφέρουν σε ανοικτή επιστολή τους, 200 και πλέον, μέλη της μουσικής βιομηχανίας των ΗΠΑ, ανάμεσά τους η Μπίλι Αϊλις, ο Ελβις Κοστέλο, η Νόρα Τζόουνς, ο Ρόμπερτ Σμιθ και η Κέιτι Πέρι. Τα μέλη της «συμμαχίας για τα δικαιώματα των καλλιτεχνών» (Artist Rights Alliance) δεν είναι καθόλου ικανοποιημένα με την τροπή που έχει πάρει εσχάτως η ΑΙ, γι’ αυτό και καλούν τις εταιρείες τεχνολογίας, τους προγραμματιστές και τις ψηφιακές πλατφόρμες μουσικής να επανεξετάσουν τον ρόλο τους. «Σταματήστε να υποτιμάτε τη μουσική μας», λένε με μία φωνή, βάζοντας στην πρώτη γραμμή της διεκδίκησής τους τα πνευματικά δικαιώματα και προβάλλοντας ένα πολύ συγκεκριμένο αίτημα: να σταματήσει η κατασκευή μοντέλων τεχνητής νοημοσύνης που παράγουν μουσική βάσει των πρωτότυπων έργων τους.
«Δυστυχώς, ορισμένες πλατφόρμες και προγραμματιστές χρησιμοποιούν την ΑΙ για να σαμποτάρουν τη δημιουργικότητα και να υπονομεύσουν τους καλλιτέχνες, τους συνθέτες, τους μουσικούς και τους κατόχους δικαιωμάτων», αναφέρουν στην επιστολή τους. Το επίδικο της διαμαρτυρίας είναι η χρήση του έργου των καλλιτεχνών στην εκπαίδευση των μοντέλων της τεχνητής νοημοσύνης. Χωρίς να ζητηθεί η άδειά τους, και χωρίς να τους αποδίδεται το παραμικρό δικαίωμα επί της χρήσης των έργων τους, κάποιες εταιρείες της AI αξιοποιούν τη μουσική των καλλιτεχνών ως πρώτη ύλη, προκειμένου να προσφέρουν στους χρήστες και στους πελάτες τους προϊόντα παραγωγικής AI, τα οποία είναι σε θέση να δημιουργούν μουσικά έργα «στο στυλ της Μπίλι Αϊλις», ή όποιου άλλου μουσικού επιθυμούν.
Το αίτημα των μουσικών έρχεται να προστεθεί σε μια συζήτηση που έχει ανοίξει τον τελευταίο χρόνο μετά την εκρηκτική ανάπτυξη των προϊόντων της παραγωγικής ΑΙ, κυρίως στο πεδίο των τεχνών. Τον περασμένο Ιούλιο, περισσότεροι από 15.000 συγγραφείς, μέλη της Ενωσης Συγγραφέων των ΗΠΑ, ανάμεσά τους η Μάργκαρετ Ατγουντ, ο Νταν Μπράουν και ο Τζόναθαν Φράνζεν, υπέγραψαν μια ανοικτή επιστολή προς τους ηγέτες της παραγωγικής ΑΙ, με την οποία ζητούσαν να αξιοποιείται η δουλειά τους μόνο κατόπιν αδείας, και να αποζημιώνονται τόσο για τη χρήση των έργων τους στην εκπαίδευση των μοντέλων, όσο και στα αποτελέσματά τους. Στις αρχές Σεπτεμβρίου, ορισμένοι απ’ αυτούς τους συγγραφείς συνυπέγραψαν μια αγωγή εναντίον της OpenAI, κατηγορώντας την εταιρεία ότι χρησιμοποίησε τα έργα τους χωρίς τη συναίνεσή τους.
Ωστόσο, οι επιπλοκές αυτής της παραβιαστικής πρακτικής ξεπερνούν τα όρια των τεχνών και εκτείνονται σταδιακά σ’ όλο το φάσμα των επαγγελμάτων που παράγουν πρωτότυπα έργα πνευματικής ιδιοκτησίας. Στα τέλη του 2023, η εφημερίδα New York Times υπέβαλε μήνυση στην OpenAI, με το σκεπτικό ότι χρησιμοποίησε το δημοσιογραφικό της προϊόν στην εκπαίδευση του μοντέλου της χωρίς να λάβει άδεια, και χωρίς να αποδώσει κάποιο πνευματικό δικαίωμα. Η αίσθηση που κυριαρχεί αυτή τη στιγμή στις τάξεις των δημιουργών είναι ότι «εκπαιδεύουμε άθελά μας κάποια μοντέλα για να μας κλέψουν τις δουλειές». Οι διαμαρτυρίες αυτές είναι ενδεχομένως μια πρώτη σοβαρή πίεση προς την τεχνολογική κοινότητα ν’ αναλάβει τις ευθύνες της.