Οι οικουμενικές φωτογραφικές αναζητήσεις της Στέλλας Νάστου κατά τα τελευταία είκοσι χρόνια συνθέτουν, μέσα από την έκδοση ενός νέου λευκώματος, μια περιήγηση στον πλανήτη σε περίπου εκατό στάσεις «από το Πικέρμι μέχρι τη Νότια Αμερική», όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν οι εκδόσεις «Το Ροδακιό». Σε κάθε μία από αυτές τις στάσεις δεν ακούγεται καν το κλείστρο της μηχανής, παρά μόνον η σιωπή. Μια σιωπή ασπρόμαυρη και αναλογική, θα έλεγε κανείς άχρονη, διαχρονική.
Ταξιδεύοντας από σελίδα σε σελίδα, από εικόνα σε εικόνα, πάνω από θάλασσες και ηπείρους, συντεταγμένες και παράλληλους, είναι λες και ο πλανήτης δεν γνώρισε ποτέ το Ιντερνετ, τα κινητά τηλέφωνα, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και την ψηφιακή διάσπαση προσοχής. Η χαρακτηριστική υφή που προσδίδει το φιλμ στις λήψεις με αναλογικές μηχανές, εδώ ενδυναμώνεται από την πολυτελή τριτονική εκτύπωση και την απαλή κινηματογραφική χροιά των κορυφαίων φωτογραφικών μηχανών και φακών της Leica, αλλά, πάνω απ’ όλα, από τη ματιά της φωτογράφου: σιωπηλή, λακωνική και υπαινικτική, όπως ακριβώς και ο τίτλος της έκδοσης. «Είδα», μας λέει σε πρώτο πρόσωπο και σε αόριστο χρόνο η Στέλλα Νάστου, που φωτογραφίζει, πλέον, πάνω από 40 χρόνια σε όλο τον κόσμο.
Ξεκινώντας το 1981 ως μέλος της φωτογραφικής ομάδας «Studio Quark», έγινε μέλος του «Φωτογραφικού κύκλου» του Πλάτωνα Ριβέλη και συμμετείχε επί δεκαπέντε χρόνια σε ατομικές και ομαδικές εκθέσεις και εκδόσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Είναι ενδεικτικό ότι μέχρι το τέλος Ιανουαρίου 2023 φιλοξενείται έκθεσή της με επιλεγμένα αρχαιολογικά θέματα από την Ελλάδα στην γκαλερί Le Voleur d’Images στο Παρίσι.
Η φωτογράφος ταξίδεψε για δύο δεκαετίες στις επτά ηπείρους και έφερε πίσω ένα καρουζέλ παγκόσμιων στιγμιοτύπων.
Με βάση την αγαπημένη της Ανδρο (η οποία στις σελίδες της έκδοσης εμφανίζεται ξανά και ξανά), ταξίδεψε για δύο δεκαετίες στις επτά ηπείρους και έφερε πίσω ένα καρουζέλ παγκόσμιων στιγμιοτύπων που, συχνά, μας αφήνουν μετέωρους πάνω από τις ερμηνείες – μορφολογικές, εννοιολογικές, γεωγραφικές: υποθέτουμε πως εκείνη η φώκια που ελίσσεται πάνω στα βράχια μπορεί να βρίσκεται στην παραλία της Βόρης, αλλά, παρατηρώντας τις λεπτομέρειες, καταλαβαίνουμε πως είμαστε κάπου μακριά από τις Κυκλάδες (για την ακρίβεια στα νησιά Γκαλαπάγκος). Πιθανολογούμε πως εκείνη η λίμνη με τις καλαμιές ίσως είναι στην Κολυμπήθρα της Τήνου, αλλά είναι στην Πρέσπα, ενώ η σιλουέτα των λόφων του Ρίο ντε Τζανέιρο από μακριά είναι για μια στιγμή λες και ατενίζουμε τον Λυκαβηττό από τα Τουρκοβούνια. Μια λήψη μέσα στο ελικοειδές μαρμάρινο κλιμακοστάσιο του φάρου της Φάσσας μοιάζει με σκηνή από το ασυνείδητο κι εκείνος ο λιμενοβραχίονας στο Γαύριο, μέσα στην ομίχλη, θυμίζει πτερύγιο από παράξενο ζώο της φαντασίας.
Συνδυασμοί εικόνων
Η ταυτοποίηση των τόπων μπερδεύεται ακόμη πιο δημιουργικά μέσω του συνδυασμού των εικόνων: σε ένα από τα δισέλιδα – δίπτυχα νομίζουμε πως βλέπουμε έναν δρόμο της Αθήνας να συνδυάζεται με μια λίμνη στις ιταλικές Αλπεις, αλλά στην πραγματικότητα βλέπουμε το Μπουένος Αϊρες και το Ρίο ντε Τζανέιρο, ενώ σε ένα άλλο σημείο η διαδοχή μιας σκηνής από την καθημερινότητα του Παλέρμο και της Κωνσταντινούπολης, μοιάζει να δείχνει την ίδια πόλη.
Παράλληλα, λίγα πράγματα μαρτυρούν τον χρόνο, ενώ οι πηγές μας για τον τόπο βρίσκονται ένα ξεφύλλισμα παραπέρα, σε ένα αριθμημένο υπόμνημα στο τέλος της έκδοσης. Ως να κοιτάξουμε την εικόνα, να γυρίσουμε τις σελίδες και να αναζητήσουμε το νούμερο, έχουμε φτιάξει ένα γεωγραφικό αφήγημα που τελικά αντικαθίσταται από ένα άλλο. Στην εποχή του instagram και των χαρτών της Google, που όλα έχουν αναρτηθεί, όλα έχουν φωτογραφηθεί, μοιάζει εξωτικό, σχεδόν άγριο, να συναντάει κανείς τέτοιες εικόνες. Η Νάστου φτιάχνει μια δική της «οικολογία της εικόνας» και το κάνει χωρίς να πει κουβέντα, φωτογραφίζοντας μια οργανικά, μυστικά διασυνδεδεμένη, παγκόσμια, ασπρόμαυρη σιωπή.
Ακολουθήστε το kathimerini.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο kathimerini.gr