Το 1924 o παραγωγός και μεγιστάνας του Χόλιγουντ, Σάμιουελ Γκόλντγουίν, προσέφερε στον Σίγκμουντ Φρόιντ 100.000 δολάρια (περίπου 1,7 εκατομμύρια δολάρια σήμερα) για να εργαστεί σε ένα έργο σχετικά με τους μεγάλους έρωτες που άφησαν εποχή. Ο Φρόιντ αρνήθηκε.
Ο διακεκριμένος Αυστριακός ψυχολόγος και ψυχίατρος απέρριψε επίσης κι έναν σκηνοθέτη ο οποίος αναζητούσε ψυχαναλυτές για να τον βοηθήσουν σε μια ταινία του βουβού κινηματογράφου.
Ο λόγος που ο ψυχαναλυτής δεν ήθελε να ασχοληθεί με τη μεγάλη οθόνη ήταν επειδή πίστευε ότι η κινηματογραφική παραγωγή και η θεραπεία δεν μπορούσαν να συνδυαστούν και πως το τελικό αποτέλεσμα θα ήταν υπερβολικά ωραιοποιημένο.
Φυσικά όσοι ασχολούνταν με τη βιομηχανία του θεάματος, δεν άκουσαν ποτέ τον πατέρα της ψυχανάλυσης, τον οποίο αγνόησαν μάλιστα και οι μαθητές του, πολλοί από τους οποίους μετανάστευσαν στην Αμερική τα επόμενα χρόνια προκειμένου να ξεφύγουν από τον Χίτλερ.
Έτσι παρά το «όχι» του ψυχαναλυτή, οι φροϋδικές ιδέες διείσδυσαν στη σκέψη σεναριογράφων, σκηνοθετών και κριτικών, ενώ από την μεγάλη οθόνη πέρασαν φανταστικοί και πραγματικοί θεραπευτές. Από την ταινία «Shrinking» μέχρι το «The Patient» και από το «Couples Therapy» μέχρι το «Stutz», η μεταφορά της ψυχανάλυσης στην τηλεόραση και στον κινηματογράφο ήταν ένα δυνατό χαρτί για τους παραγωγούς.
Τη δεκαετία του 1950, όταν οι αστέρες του Χόλιγουντ κατέρρεαν ψυχολογικά κατέφευγαν σε μία «μυστική» κλινική που ανήκε στον Δρ. Καρλ Μένιγκερ. Ήταν μάλιστα σε αυτή την κλινική που ο ηθοποιός Ρόμπερτ Γουόκερ, άφησε την τελευταία του πνοή εξαιτίας μίας μεγάλης δόσης ηρεμιστικού που του είχε δώσει ο βοηθός του Δρ. Μένιγκερ.
Επίσης όταν η Βίβιαν Λι κατέρρευσε στο πλατό της ταινίας «Elephant Walk», η παραγωγή έφερε δύο ψυχαναλυτές για να τη συμβουλεύσουν.
Η άνοδος των φροϋδικών ψυχιάτρων δεν οφειλόταν μόνο σε ζητήματα ανασφάλειας. Σύμφωνα με τον συγγραφέα Στέφεν Φάρμπερ, ο οποίος πήρε συνεντεύξεις από αρκετούς ψυχιάτρους-ψυχαναλυτές για το βιβλίο του «Hollywood on the Couch» (1993): «Οι άνθρωποι που είχαν άμεση ή έμμεση σχέση με τον ίδιο τον Φρόιντ είχαν και κύρος στη βιομηχανία και γι’ αυτό έγιναν γρήγορα μέλη της κοινότητας του Λος Άντζελες».
Άλλωστε οι περισσότεροι σταρ του Χόλιγουντ έβλεπαν με ενδιαφέρον διάφορες καινοτομίες, αρκεί αυτές να μπορούσαν να γίνουν μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας.
Έτσι ουσιαστικά οι ψυχαναλυτές που εφάρμοζαν τη φροϋδική θεωρία βάδισαν σε ένα μονοπάτι που πριν είχαν ακολουθήσει οι διαιτολόγοι, τα μέντιουμ, οι δάσκαλοι τένις, κλπ.
Καριέρα στο Χόλιγουντ ως… μαθητής του Φρόιντ
Η πιο επιδραστική μαθήτρια του Φρόιντ που έκανε καριέρα στο Χόλιγουντ ήταν η Μέι Ρομ, μία φιλόδοξη Ρωσίδα που πέρασε τα παιδικά της χρόνια με τον καλλιτέχνη Μαρκ Σαγκάλ.
Όταν η ίδια έφτασε το 1938 στην Καλιφόρνια, άρχισε να διεισδύει στα παιδικά τραύματα όλων των αστέρων του Χόλιγουντ.
Ο Ντέιβιντ Ο. Σέλζνικ, πάσχοντας από κατάθλιψη και έχοντας εθιστεί στα φάρμακα, μη μπορώντας να διαχειριστεί την επιτυχία της ταινίας του, «Όσα Παίρνει ο Άνεμος», αναζήτησε παρηγοριά στο ιατρείο της.
Παρά το γεγονός λοιπόν πως οι ψυχαναλυτές έγιναν οι καλύτεροι φίλοι των αστέρων του Χόλιγουντ, έπρεπε να φτάσουμε στο 1961 ώστε η ζωή του Φρόιντ να μεταφερθεί στην μεγάλη οθόνη.
Ο Τζον Χιούστον, ο σκηνοθέτης που «μασούσε» πούρα και αγαπούσε το κηνύγι, ονειρευόταν επί χρόνια να γυρίσει μια ταινία για τον ψυχαναλυτή. Ήθελε, μάλιστα, τη Μέριλιν Μονρό στον ρόλο της θεραπευόμενης.
Ωστόσο, η κόρη του Φρόιντ, η Άννα, άσκησε πίεση στη Μέρλιν Μονρό να αποσυρθεί από την ταινία κι έτσι η ίδια ανακοίνωσε μετά από λίγο πως δεν επιθυμεί να ενσαρκώσει τον ρόλο.
H ταινία με τίτλό «Freud: The Secret Passion», κυκλοφόρησε τελικά ένα χρόνο αργότερα και τον ρόλο του Φρόιντ ανέλαβε ο Μοντγκόμερι Κλιφτ.
Ωστόσο η ψυχανάλυση εντός και εκτός οθόνης δεν είχε μεγάλη διάρκεια καθώς με την πάροδο του χρόνου, οι ηθοποιοί άρχισαν να παίρνουν φάρμακα ή να χρησιμοποιούν πιο άμεσες μορφές θεραπείας αντί να κάθονται στον «καναπέ της εξομολόγησης». Επίσης οι περισσότερες σύγχρονες ταινίες δεν ερευνούν το ιστορικό των χαρακτήρων τους, αλλά προτιμούν τη δράση, με αποτέλεσμα η φροϋδική ανάλυση να έχει χάσει τη «λάμψη» της.
Ακολουθήστε το kathimerini.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο kathimerini.gr
Πηγή: The Economist, The Times