Τελευταία μού έρχεται έντονη η ανάμνηση της στριφογυριστής σκάλας που έτριζε υπό το βάρος των φερέλπιδων ηθοποιών, στη δραματική σχολή του Εθνικού Θεάτρου, στην οδό Πειραιώς 35. Η εισαγωγή, πολύ δύσκολη. Παραδοσιακά κάθε χρόνο δίνουν εξετάσεις περίπου 1.000 νέοι και εισάγονται 16. Ενθουσιασμός αλλά και αμηχανία όταν πια έβλεπες το όνομά σου στον πίνακα των επιτυχόντων και ανέβαινες στον 2ο όροφο για να συναντήσεις τον Τάκη Ταραμπίκο, τον γραμματέα της σχολής επί 53 χρόνια, από το 1959 έως το 2012, για τα διαδικαστικά της εγγραφής. Και τώρα ποια Επίδαυρος με περιμένει; Ποιος Σαίξπηρ και Ιονέσκο; Ονειρα που για τους περισσότερους από τους 700 ετησίως αποφοίτους των δημοσίων και ιδιωτικών σχολών κονιορτοποιούν ο υπερπληθυσμός και ο αγώνας για την επιβίωση. Οι περισσότεροι καταλήγουν να προσδοκούν ένα σίριαλ, που θα εκτινάξει την καριέρα τους στα πρωτοσέλιδα του lifestyle…
Ηταν σωστός ο αγώνας των καλλιτεχνών για αναβάθμιση των σπουδών τους, για τη δυνατότητα να παρακολουθούν προπτυχιακές ή μεταπτυχιακές πανεπιστημιακές σπουδές. Την εποχή της τεχνητής νοημοσύνης, πώς το εσωτερικό φως ενός καλλιτέχνη μετατρέπεται σε καλλιτεχνική δημιουργία χωρίς στιβαρό ακαδημαϊκό υπόβαθρο, πώς εκείνος αποκτά κοσμοπολίτικο βλέμμα και απλωσιά πνεύματος αν όχι με σπουδές; Το αίτημα, λοιπόν, για αναβάθμιση της καλλιτεχνικής εκπαίδευσης είναι σημαντικό, αλλά έχει τεθεί από τα μέσα του 2000 και δεν ικανοποιείται μέσα σε λίγους μήνες, και δη προεκλογικούς.
Είναι, λοιπόν, κρίμα που οι καλλιτέχνες παρασύρθηκαν από τον αγωνιστικό ενθουσιασμό τους –κάποιοι μάλιστα θυμήθηκαν και τις μέρες του Πολυτεχνείου– και έχασαν το μέτρο και εμφανίστηκαν χωρίς πολιτική οξυδέρκεια. Επιτέθηκαν εμμονικά σε μια ηγεσία του υπουργείου Πολιτισμού –τη Λίνα Μενδώνη και τον Νικόλα Γιατρομανωλάκη–, που εμφανίστηκε καθηλωμένη από προσωπικές εμπάθειες και αντιπάθειες, αλλά και πολιτικές αδυναμίες. Δηλαδή, οδήγησαν τον αγώνα τους στα όρια του κορεσμού, χωρίς να αναλογιστούν πότε πρέπει να κάνουν πίσω. Μάλιστα, με ποια αξιοπιστία τα σωματεία των καλλιτεχνών μπορούν να μιλήσουν για την αγνότητα των προθέσεών τους, όταν πριν Μητσοτάκης φωνήσαι για τις εθνικές εκλογές, κάποιοι σε ηγετικές θέσεις έσπευσαν να πάρουν πόστο σε ψηφοδέλτια κομμάτων της αντιπολίτευσης;
Οι μακρές καταλήψεις της Δραματικής Σχολής του Εθνικού Θεάτρου, του κτιρίου Τσίλερ και του Ρεξ προκάλεσαν δυσφορία και κατέληξαν πολιτικά ανώφελες. Ηταν δε επιζήμιες, αφού το Εθνικό Θέατρο έχασε έσοδα λόγω της ακύρωσης των παραστάσεων, ενώ οι πρόβες για τα επόμενα έργα δεν γίνονταν. Ή μάλλον, όπως μαθαίνω, έγιναν αλλά εκτός Εθνικού, σε άλλους ιδιωτικούς χώρους ή και διαδικτυακά! Δεν έλειψαν επίσης και οι αυτοσχέδιες, «κρυφές» παραστάσεις μέσα στους κατειλημμένους θεατρικούς χώρους.
Η αποχώρηση ήταν δύσκολη, ιδίως καθώς επιβεβαιώθηκε το έθιμο των καταλήψεων –και οι πληροφορίες για το κτίριο του Ρεξ– πως δίπλα στους άμεσα ενδιαφερομένους βρέθηκαν άσχετοι εξωθεατρικοί.
Ενας αγώνας που ξεκίνησε με δυναμική κατέληξε μια εκφυλιζόμενη αντίδραση, αφού οι υπεύθυνοι δεν αναλογίστηκαν τα διλήμματα που θέτει η «Απόφαση», το ποίημα του Μανόλη Αναγνωστάκη που οι ίδιοι είχαν κάνει σημαία.
