Βράδυ του περασμένου Σαββάτου και ο λόφος της Σάνης στη Χαλκιδική γεμίζει σταδιακά με κόσμο. Ο μεσαιωνικός πύργος που δεσπόζει πάνω στον βράχο επιβλέποντας τον όμορφο κόλπο στον οποίο απλώνεται το Sani Resort, φωτίζεται ατμοσφαιρικά όπως και η σκηνή μπροστά του. Εκεί σε λίγο θα ανέβουν οι θρυλικοί UB40, μαζί με τον Αλι Κάμπελ, τον άνθρωπο που τους έκανε τρομερά δημοφιλείς από τις αρχές της δεκαετίας του 1980. Είναι ελαφρώς ειρωνικό ότι η δεύτερη ίσως διασημότερη φωνή της ρέγκε (μετά εκείνη του Μπομπ Μάρλεϊ) ανήκει σε έναν… λευκό από το Μπέρμιγχαμ.
«Οταν πήγαμε για πρώτη φορά περιοδεία στην Αμερική ο κόσμος με ρωτούσε αν ήμουν διακοπές στην Καραϊβική και μου “κόλλησε” η ρέγκε. Οταν ξεκινήσαμε να παίζουμε εμείς το 1979, το συγκεκριμένο είδος είχε μόνο 11 χρόνια ιστορίας και στην αρχή το κοινό δεν έπιανε τόσο το νόημα. Σύντομα ωστόσο αυτό άλλαξε γιατί η ρέγκε είναι μουσική που φέρνει τους ανθρώπους κοντά, πηγάζει από εκείνους που υποφέρουν και ταυτόχρονα απευθύνεται σε αυτούς για να τους απαλύνει τον πόνο και να τους δώσει χαρά», μου λέει ο Αλι Κάμπελ το πρωί της συναυλίας.
Το ίδιο βράδυ εκείνος και η μπάντα του θα καταφέρουν να ξεσηκώσουν το ίσως όχι και τόσο πρόθυμο (αρχικά) κοινό του Sani Festival, παρασύροντας τους περισσότερους να χορέψουν στους ρυθμούς τους. Είναι άλλωστε δύσκολο να αντισταθεί κανείς σε έναν καταιγισμό από ρέγκε επιτυχίες («Red Red Wine», «Cherry Oh Baby», «Falling in Love With You», «Kingston Town» κ.ά.) όπως αυτός που εξαπέλυσαν από σκηνής οι UB40 και που σε καλεί να λικνιστείς μαζί τους.
«Η ρέγκε είναι χορευτική μουσική, δεν την ακούς καθιστός», δηλώνει ο συνομιλητής μου και συνεχίζει με μια χαρακτηριστική ιστορία: «Το 1984 ήμασταν η πρώτη δυτική μπάντα που έκανε σειρά συναυλιών στη Σοβιετική Ενωση, από έξι εμφανίσεις σε Αγία Πετρούπολη και Μόσχα. Στην πρώτη από αυτές το κοινό άρχισε να χορεύει και η αστυνομία αντέδρασε άσχημα, έπεσε πολύ ξύλο. Εμείς τότε κατεβήκαμε από τη σκηνή και συμφωνήσαμε να καλέσουμε διερμηνέα για να πει στον κόσμο ότι μπορεί πλέον να χορεύει ελεύθερα. Ομως ελάχιστοι το έκαναν. Αργότερα στο βίντεο είδαμε ότι τους είπε ακριβώς τα αντίθετα…».
Η ρέγκε είναι μουσική που φέρνει τους ανθρώπους κοντά, πηγάζει από εκείνους που υποφέρουν και ταυτόχρονα απευθύνεται σε αυτούς για να τους απαλύνει τον πόνο και να τους δώσει χαρά.
Πλην του ιδίου του Κάμπελ, η τωρινή μπάντα έχει ελάχιστα κοινά πρόσωπα με εκείνους τους UB40, ωστόσο διαθέτει αναμφισβήτητα δεξιοτέχνες μουσικούς, ικανούς να παντρέψουν διαφορετικά ρεύματα, τάσεις και φυσικά να μεταφέρουν στο σήμερα τις μεγάλες επιτυχίες του παρελθόντος. Ο δε επικεφαλής τους, όπως απέδειξε και στον λόφο της Σάνης, μπορεί ακόμα να ταξιδέψει τους ανθρώπους όλων των ηλικιών με τη φωνή του.
Αν ξεκινούσε σήμερα, άραγε θα έφτιαχνε την ίδια μουσική ή θα ακολουθούσε τη σύγχρονη τάση του χιπ χοπ; «Μπορεί να παίζαμε και ένα είδος χιπ χοπ. Δεν πρέπει να ξεχνάμε όμως ότι και αυτό έχει μία από τις πιο σημαντικές ρίζες του στη ρέγκε. Οι πρώτοι δίσκοι ρέγκε είχαν στη μια τους πλευρά τα ίδια κομμάτια σε instrumental εκδοχές ώστε ο DJ να μπορεί να ραπάρει πάνω τους. Το πιο αστείο όμως ήταν όταν βγάλαμε το πρώτο dub άλμπουμ το 1981. Η dub στην ουσία αφαιρεί τα φωνητικά και χρησιμοποιεί τον ίδιο τον ρυθμό (beat) ως μελωδία. Οι θαυμαστές μας τότε, άνθρωποι της εργατικής τάξης και νοικοκυρές κυρίως, άρχισαν να επιστρέφουν πίσω τους δίσκους λέγοντας ότι ήταν χαλασμένοι. Είναι σπουδαίο να είσαι πρωτοπόρος, όμως καμιά φορά θες απλώς να είσαι επιτυχημένος», λέει γελώντας ο Αλι Κάμπελ.
Οι στίχοι των UB40, τους οποίους αρκετοί από το κοινό του φεστιβάλ φαίνεται ότι γνώριζαν καλά, έχουν (και) πολιτικό περιεχόμενο. Ο συνομιλητής μου κάνει μια γρήγορη αναφορά στον «ανόητο» που κυβερνά την Αγγλία (προφανώς εννοεί τον Ρίσι Σούνακ), ο οποίος ενέκρινε πρόσφατα νέες γεωτρήσεις για πετρέλαιο, πριν αφηγηθεί ακόμα μια ιστορία: «Τη δεκαετία του 1980 πήγαμε για συναυλία στη Ζιμπάμπουε, σε ένα από τα πιο υπέροχα μέρη του κόσμου, και πήραμε μαζί μας ένα στρατό από Αγγλους δημοσιογράφους. Ολοι αυτοί είχαν την ευκαιρία να φωτογραφίσουν τους UB40 να χορεύουν πάνω στον τάφο του Σεσίλ Ρόουντς, του ανθρώπου που ξεκίνησε το απαρτχάιντ στη Νότια Αφρική. Κατά περίεργο τρόπο βέβαια ούτε μια φωτογραφία δεν έφτασε στις βρετανικές εφημερίδες».
Το Sani Festival, το οποίο διοργανώνεται εδώ και 31 χρόνια από το Sani Resort, συνεχίζεται με τρεις ακόμα συναυλίες μέχρι τις 26 Αυγούστου.