Βιογραφίες για την πολυκύμαντη ζωή της, αλλά και μυθιστορήματα, ποιητικές συλλογές και θεατρικά έργα που την αναφέρουν ή την υπονοούν ως ηρωίδα. Παιδικά βιβλία, graphic novels, καθώς και προγράμματα παραστάσεων εμπνευσμένα από εκείνη. Αφίσες, επίσης, από τη μοναδική της ταινία (τη «Μήδεια» του Παζολίνι) και κατάλογοι εκθέσεων με κοστούμια της. Τα γραμματόσημα δεν λείπουν, ενώ υπάρχουν και αρκετά περιοδικά – μουσικά και lifestyle. Μέχρι και διπλωματικές εργασίες σε ξένα πανεπιστήμια περιλαμβάνει η συλλογή των περίπου 1.800 αντικειμένων για τη Μαρία Κάλλας που ο Γερμανός συλλέκτης Μπένεντικτ Γκάγκελμαν δώρισε πρόσφατα στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος. Πολλά από τα τεκμήρια μάλιστα εκδόθηκαν σε διάφορες γλώσσες, όπως της Ανατολικής Ευρώπης και της Απω Ανατολής.
«Οταν άρχισα να διαβάζω για τη ζωή της, μου έκανε εντύπωση ότι δεν υπήρχαν βιβλιογραφικά αξιόπιστες πληροφορίες για τις διεθνείς εκδόσεις που την αφορούσαν. Αρχισα λοιπόν να αγοράζω οτιδήποτε σχετικό με εκείνη είχε κυκλοφορήσει ανά τον κόσμο», λέει στην «Κ» ο κ. Γκάγκελμαν και συνεχίζει: «Ετυχε πολλές φορές να ενθουσιαστώ, επειδή έβρισκα ένα αντίτυπο κάποιας σπάνιας έκδοσης που ήταν χαμένη για δεκαετίες. Για παράδειγμα, κάποτε αγόρασα τρεις διαφορετικές κορεατικές μεταφράσεις μιας βιογραφίας της Κάλλας που είχε γράψει ο Στέλιος Γαλατόπουλος. Την ύπαρξή τους δεν γνώριζε ούτε ο ίδιος ο συγγραφέας».
Γεννημένος το 1948 και μεγαλωμένος σε φιλόμουση οικογένεια, ο Μπένεντικτ Γκάγκελμαν άρχισε να παρακολουθεί όπερα σε ηλικία επτά ετών, ενώ η πρώτη του επαφή με τις ερμηνευτικές ικανότητες της Κάλλας έγινε στην εφηβεία του. Το ενδιαφέρον του για τη μεγάλη υψίφωνο καλλιεργήθηκε με τον καιρό και ειδικά μετά τον θάνατό της το 1977, όταν άρχισε τη μελέτη για τη ζωή της, που πυροδότησε και το συλλεκτικό ενδιαφέρον του.
«Επί σαράντα χρόνια συγκέντρωνα οποιαδήποτε έκδοση για την Κάλλας κυκλοφορούσε διεθνώς», λέει ο κ. Γκάγκελμαν, εξηγώντας ότι το ταξίδι του είχε και μερικούς κανόνες, όπως η αποφυγή των περιοδικών που αφιέρωναν στη σοπράνο λιγότερες από δέκα σελίδες. «Ενα πολύ ενδιαφέρον και εκτενές έργο –αλλά εντελώς διαφορετικό– είναι να συγκεντρώσει κανείς όλες τις κριτικές που έχουν γραφτεί διεθνώς για τις ερμηνείες της. Ο συλλέκτης Μπρούνο Τόσι είχε αυτή την ιδέα και σχεδιάζει να κυκλοφορήσει ένα τετράτομο έργο», προσθέτει ο κ. Γκάγκελμαν και επιστρέφει στο δικό του εγχείρημα: «Φέτος γίνομαι 75 χρόνων. Ηταν σημαντικό να βρω έγκαιρα ένα νέο “σπίτι” για τη συλλογή μου. Ποιο άλλο θα μπορούσε να είναι εκτός από την Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος;».
Αλλά και η ίδια η Βιβλιοθήκη έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη συλλογή, που ήδη βρίσκεται στο στάδιο της καταλογογράφησης. «Ηταν και για εμένα μια αποκάλυψη», λέει ο αρχαιολόγος Κυριάκος Γρηγορόπουλος, από το τμήμα χειρογράφων και ομοιοτύπων της ΕΒΕ. «Μου έκανε εντύπωση ότι ο κ. Γκάγκελμαν είχε συγκεντρώσει ακόμη και τυπογραφικά δοκίμια βιβλίων για την Κάλλας, λίγο πριν αυτά εκδοθούν οριστικά. Υπάρχει ακόμη και μια πρόσφατη έκδοση στα περσικά, που κυκλοφόρησε στο Ιράν – ίσως η μοναδική για την Κάλλας στον ευρύτερο μουσουλμανικό κόσμο. Είναι γενικά εντυπωσιακή συλλογή, για το εύρος των τεκμηρίων, αλλά και για την επιμονή του συλλέκτη να τα συγκεντρώσει. Αντικατοπτρίζει τη βούλησή του να ικανοποιήσει ένα πάθος και να πραγματοποιήσει ένα ταξίδι αναζήτησης και τεκμηρίωσης. Και νομίζω ότι αποτυπώνει πολύ καλά την απήχηση της Κάλλας και τον μύθο της, όπως επιζεί μέχρι σήμερα».
