Για όλα τα ιστορικά και πνευματικά θέματα που αφορούν το Αργος και ολόκληρη την Αργολίδα υπάρχει η Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη, ένας φυσικός και διαδικτυακός κόμβος γνώσης με επισκέπτες στον ιστότοπό της που ανέρχονται στα 17 εκατομμύρια από όλον τον κόσμο.
Ξεκίνησε το 2009 και έκτοτε σαρώνει όλο το ιστορικό απόθεμα όχι μόνο της περιοχής αλλά και της Πελοποννήσου και γενικότερα της Ελλάδας, δημιουργώντας ένα δίκτυο ερευνών, συλλογών, εκδόσεων και αλληλεπίδρασης ιστορικών, ερευνητών και φίλων της Αργολίδας. «Στην ουσία πρόκειται για μια προσπάθεια πολιτιστικού και ιστορικού αποθησαυρισμού, αλλά και κατάθεσης ειδικών πληροφοριών και κειμένων που γράφτηκαν αποκλειστικά για να καλύψουν συγκεκριμένες ιστορικές ή κοινωνικές καταστάσεις με τις ίδιες απαιτήσεις όπως ένα περιοδικό ειδικών ενδιαφερόντων ή μια επιστημονική επιθεώρηση», λέει ο Αναστάσιος Τσάγκος, γενικός γραμματέας της Αργολικής Αρχειακής Βιβλιοθήκης.
Η ανάπτυξη και η αποδοχή της πρωτοβουλίας αυτής, που μετρά ήδη 14 χρόνια, υπήρξε ανέλπιστη για τους πρωτεργάτες, τον Γιώργο Γιαννούση, οικονομολόγο και συλλέκτη σπάνιων βιβλίων, τον Τάκη Ουλή, εκδότη – βιβλιοπώλη (πρόεδρος και αντιπρόεδρος της Βιβλιοθήκης), και τον Αναστάσιο Τσάγκο, που γνωρίζει κάθε πέτρα του Αργους από τις αρχαιότητες έως τα καποδιστριακά, τα νεοκλασικά και τα νεότερα. Είναι προνόμιο να σε ξεναγήσει στα εξαιρετικά αξιοθέατα της πόλης του Αργους.
Ενα από αυτά, π.χ., είναι η οικία Σπυρίδωνος Τρικούπη, ένα νεοκλασικό αριστούργημα με μεγάλο περίβολο, που ερειπώνεται επί δεκαετίες και που αποτέλεσε θέμα ειδικής έκδοσης της Αργολικής Βιβλιοθήκης. Αλλωστε, η εκδοτική δραστηριότητα είναι από τις βασικές λειτουργίες της προς την κοινωνία, με πιο πρόσφατη έκδοση την έρευνα της Αγγελικής Μάρκου «Το Ναύπλιο τον 19ο αιώνα – Μαρτυρίες και μαρτυρούμενα από τα τοπικά έντυπα μέσα» (η έκδοση παρουσιάστηκε στις 24 Σεπτεμβρίου στο παράρτημα της Εθνικής Πινακοθήκης στο Ναύπλιο).
«Πρόκειται για μια προσπάθεια πολιτιστικού και ιστορικού αποθησαυρισμού», λέει ο γραμματέας της Βιβλιοθήκης, Αναστάσιος Τσάγκος.
Η συνεπής δράση της Αργολικής Βιβλιοθήκης εστιάζει στην καλλιέργεια μιας ευρύτερης συνειδητής στάσης απέναντι στο ιστορικό αποτύπωμα της πόλης του Αργους κατά κύριο λόγο και της Αργολίδας γενικότερα. Στο αρχείο της Βιβλιοθήκης είναι διαθέσιμο στους ερευνητές τεκμηριωμένο υλικό (γκραβούρες, λιθογραφίες, χαρακτικά, φωτογραφίες) και παράλληλα υπάρχει ενδιαφέρον για τη σύγχρονη πολιτιστική παραγωγή με σύγχρονα άρθρα και μελέτες, λογοτεχνικά έργα και εικαστικές δημιουργίες. «Στο πιο δυνατό και πιο ανεπτυγμένο τμήμα της Βιβλιοθήκης, αυτό της Ιστορίας, φυλάσσονται ως πιο πολύτιμα και σπάνια σε ιδιαίτερο χώρο παλαίτυπα, εκδόσεις του 18ου και 19ου αιώνα, ιστορικά χειρόγραφα, συμβόλαια, προικοσύμφωνα και λιθογραφίες», λέει ο Αναστάσιος Τσάγκος. «Στη δε ιστοσελίδα της Βιβλιοθήκης φιλοξενούνται πάνω από 4.000 λήμματα, μελέτες, επιστημονικές ανακοινώσεις, τα οποία είναι πλέον κοινό κτήμα όλων εκείνων που νοιάζονται για τον τόπο τους και που το παρελθόν δεν αποτελεί μια ξεχασμένη ιστορία, αλλά κύτταρο οικοδόμησης της γνώσης, της πνευματικότητας και της σκέψης».
Σταδιακά, η Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη έχει δημιουργήσει ένα άτυπο αλλά και ουσιαστικό δίκτυο με ιδιώτες και φορείς μέσα από επαφές, ανταλλαγές και συνεργασίες. Οπως μας ενημερώνει ο κ. Αναστάσιος Τσάγκος, η Βιβλιοθήκη συνεργάζεται με ερευνητικούς οργανισμούς, βιβλιοθήκες, πανεπιστήμια, όπως π.χ. το Κέντρο Ελληνικών Σπουδών Ελλάδας (Πανεπιστήμιο) Harvard. «Φιλοξενεί», επίσης, «φοιτητές και καθηγητές ξένων πανεπιστημίων, όπως τον φιλέλληνα και φίλο του Αργους, καθηγητή Ελληνικής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο του Σικάγου Τζόναθαν Μ. Χολ, βραβευμένο για το εκπαιδευτικό και διδακτικό έργο του, ο οποίος επί τέσσερα έτη μαζί με τους Αμερικανούς φοιτητές του επισκέπτεται το Αργος προτείνοντάς τους μια άλλη εμπειρία πεδίου με την ιστορία και την αρχαιολογία στο κέντρο της παραγωγής τους, στην αρχαιότερη πόλη της Ελλάδας».
Το Αργος άλλωστε είναι μια πόλη πλούσια σε μνημεία, ναούς και κτίρια που συνδέονται με τα πρώτα χρόνια του νέου ελληνικού κράτους αλλά και με την αστική συγκρότηση, καθώς διαθέτει ακόμη αρκετά νεοκλασικά κτίρια υψηλής ποιότητας και πολλά ενδιαφέροντα σπίτια λαϊκής αρχιτεκτονικής.
Ωστόσο, η ζητούμενη εξωστρέφεια της πόλης με μια νέα ταυτότητα δεν έχει ακόμη επιτευχθεί. Παρότι το έργο της Αργολικής Βιβλιοθήκης είναι μη κερδοσκοπικό, δεν έχει προκαλέσει την προσοχή των Αρχών. Ενδεικτική είναι η επισήμανση εκ μέρους του κ. Τσάγκου που μας ξενάγησε στο έργο και στους θησαυρούς της Βιβλιοθήκης: «Η τοπική αυτοδιοίκηση, σε επίπεδο δήμων, δεν έχει δείξει το παραμικρό ενδιαφέρον, ηθικό ή υλικό, για το έργο της Βιβλιοθήκης και τη μεγάλη συμβολή της στην ιστορική και πολιτιστική προβολή του Νομού Αργολίδας σε όλο τον κόσμο, ενός νομού που αποτελεί κατά την άποψή μου ένα τεράστιο αρχαιολογικό πάρκο (Μυκήνες, Αργος, Αρχαία Τίρυνθα, Μιδέα, Ασίνη, Επίδαυρος, Ναύπλιο κ.ά.)».