Η τύχη μιας παλιάς εκκλησίας στη Νέα Υόρκη θέτει ένα ζήτημα ευρύτερο. Το μέλλον πολλών εκκλησιών στις δυτικές κοινωνίες, όπου η προσέλευση έχει πτωτική τάση. Είναι ένα ζήτημα παλαιό, μετράει πολλές δεκαετίες, ιδίως σε χώρες του ευρωπαϊκού Βορρά, όπως στη Φινλανδία, στη Νορβηγία, στη Μεγάλη Βρετανία και στην Ολλανδία. Δεν είναι λίγες οι εκκλησίες που έχουν κατεδαφιστεί ή έχουν αλλάξει χρήση, καθώς πολλές από αυτές είναι ιδιωτικές ή ανήκουν σε ενορίες που αποφασίζουν πώς θα αξιοποιήσουν την περιουσία τους. Στη Νέα Υόρκη, το μέλλον της πρεσβυτεριανής εκκλησίας στο Μανχάταν (στο Upper West Side) έχει αποκτήσει μεγάλη δημοσιότητα από τη στιγμή που διάσημοι καλλιτέχνες στρατεύτηκαν υπέρ της διάσωσης του ναού.
Πρόκειται για μια εκκλησία που χτίστηκε στα τέλη του 19ου αιώνα σε ρυθμό νεορωμανικό, ακολουθώντας τον συρμό αναβίωσης μεσαιωνικών τεχνοτροπιών. Η εκκλησία είναι χτισμένη με κόκκινη πέτρα και βρίσκεται σε γωνιακή θέση, γεγονός που δίνει υπεραξία στο οικόπεδο. Ανήκει στην ενορία, η οποία επιθυμεί πάση θυσία την αξιοποίηση της περιουσίας της αφού η προσέλευση στον ναό είναι μειωμένη και επιπλέον λείπουν τα κονδύλια για τη συντήρηση και αποκατάσταση του υπεραιωνόβιου κτίσματος. Η εκκλησία αυτή είναι διατηρητέο μνημείο από το 2010 και η ενορία παλεύει να αποχαρακτηρίσει το κτίσμα και να κερδίσει την άδεια κατεδάφισης από την αρμόδια Επιτροπή Διατήρησης Μνημείων. Παλεύει με πάθος για να αποσπάσει αυτήν την άδεια και να πουλήσει, μετά την κατεδάφιση του ναού, το οικόπεδο σε κατασκευαστική εταιρεία που σκοπεύει να ανεγείρει πύργο διαμερισμάτων.
Η περιορισμένη προσφορά νέων κατοικιών εντείνει το πρόβλημα και θέτει σε κίνδυνο αυτήν την όμορφη εκκλησία που θυμίζει το ύφος της Νέας Υόρκης πριν από το 1910. Στην άλλη όχθη, έχουν στρατευτεί πολλοί καλλιτέχνες. Ανάμεσά τους είναι ο Ματ Ντέιμον και ο Μαρκ Ράφαλο. Ο δεύτερος, δε, μίλησε για το θέμα αυτό στον δήμαρχο της Νέας Υόρκης, Ερικ Ανταμς, όταν τον συνάντησε στο κινηματογραφικό φεστιβάλ της Τραϊμπέκα. Η μεγάλη δημοσιότητα που έχει δοθεί στο θέμα πιθανόν να σώσει την πρεσβυτεριανή εκκλησία. Είναι επίσης πιθανόν να προκαλέσει μια ευρύτερη συζήτηση για τη φυσιογνωμία των πόλεων, για το μέλλον των ναών και για το στεγαστικό ζήτημα. Είναι ένα θέμα σύνθετο με πολλές παραμέτρους.
ΜΑΤΙΕΣ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ
ΒΙΕΝΝΗ
Ανσελμ Κίφερ
Η Κρατική Οπερα της Βιέννης συντηρεί έναν ωραίο θεσμό τα τελευταία 26 χρόνια. Αναθέτει σε έναν καλλιτέχνη να σχεδιάσει ως αυτόνομο έργο την αυλαία στη σκηνή. Φέτος, η ανάθεση έγινε στον Ανσελμ Κίφερ, o oποίος ανέλαβε να μετατρέψει την αυλαία σε εικαστικό έργο (με τίτλο «Solaris»). Η αυλαία κάθε καλλιτέχνη παραμένει επί 12 μήνες σαν μια καλλιτεχνική εγκατάσταση. Το κοινό βλέπει την αυλαία στην αρχή και στο τέλος κάθε παράστασης, καθώς και στα διαλείμματα.
ΔΟΥΒΛΙΝΟ
Υδατογραφίες Τέρνερ
Κάθε Ιανουάριο, η Εθνική Πινακοθήκη της Ιρλανδίας αναδεικνύει τη συλλογή της με τις υδατογραφίες του Τέρνερ, φέρνοντας στο προσκήνιο μία από αυτές κάθε χρόνο. Εκτίθεται σαν μία συνομιλία με άλλα έργα του 18ου και του 19ου αιώνα, δημιουργώντας ξεχωριστή ατμόσφαιρα. Ετσι, δίνεται η δυνατότητα στο κοινό να προσέξει έργα που πιθανόν να προσπερνούσε. Η Πινακοθήκη ετοιμάζει για τον Φεβρουάριο μια μεγάλη έκθεση με έργα Ρούμπενς, Ρέμπραντ και Βερμέερ.
ΒΑΣΙΛΕΙΑ
Παρίσι και αβάν-γκαρντ
Στην Πινακοθήκη της Βασιλείας ολοκληρώνεται η έκθεση με έργα Ματίς, Ντερέν και των Φίλων (όπως τιτλοφορείται), σηματοδοτώντας τον διάλογο του ελβετικού μουσείου με την ιστορία της τέχνης μέσα από τις συλλογές του και εξαιρετικούς δανεισμούς. Είναι ένα αφιέρωμα στην πρώτη πρωτοπορία του 20ού αιώνα, στους Φωβιστές (με ωμέγα ώστε να μη συγχέεται με τη λέξη φόβος). Η γαλλική λέξη fauve παραπέμπει στα άγρια θηρία, στους αδάμαστους.
ΕΔΙΜΒΟΥΡΓΟ
Η ανθρωπολόγος Σου Μπλακ
Η Εθνική Πινακοθήκη της Σκωτίας απέκτησε ένα έργο τέχνης που έχει σημασία για τον πολιτισμό του τόπου. Είναι η προσωπογραφία της Σκωτσέζας ανθρωπολόγου και ιατροδικαστού Σου Μπλακ, σημαντικής μορφής σε διεθνές επίπεδο, έργο του Σκωτσέζου ζωγράφου Κεν Κέρι. Ο πίνακας τη δείχνει σε ώρα εργασίας με ιατρική μπλούζα μπροστά σε ένα νεκρό. Ενα έργο μεγάλης εσωτερικής δύναμης που ενισχύει τα αισθήματα περηφάνιας των Σκωτσέζων.
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ
Ζαχάρια Κούσνιρ
Ενα τυχαίο εύρημα το 2016, σε ένα παλιό σπίτι στη Μολδαβία, έφερε στο φως και σταδιακά στον διεθνή κόσμο της φωτογραφίας το σπάνιας ομορφιάς και αξίας φωτογραφικό αρχείο του Ζαχάρια Κούσνιρ. Κέρδισε αμέσως την προσοχή του Τύπου και παρουσιάζεται σε διάφορα σημεία του κόσμου. Πριν από τρεις εβδομάδες ολοκληρώθηκε έκθεσή του σε μία από τις καλύτερες φωτογραφικές γκαλερί της δυτικής ακτής των ΗΠΑ, την Blue Sky του Πόρτλαντ.