Στην πολυθρύλητη τελευταία σκηνή του «Six Feet Under» (2001-2005), με μουσικό φόντο το επικό «Breathe me» της άγνωστης, τότε, Sia, παρακολουθούμε σε fast forward την εξέλιξη της ζωής των πρωταγωνιστών της σπουδαίας αυτής σειράς του Αλαν Μπολ, που μαζί με μια χούφτα ακόμη εμβληματικών παραγωγών, εκεί κάπου στο γύρισμα του αιώνα, άλλαξε τον τρόπο που βλέπαμε τηλεόραση μια για πάντα.
Σε αυτά τα φορτισμένα, γλυκόπικρα κλιπάκια που έφταναν μέχρι την τελευταία πνοή των βασικών χαρακτήρων της σειράς παρακολουθούμε και τι μέλλει γενέσθαι στον Ντέιβιντ Φίσερ και στον σύντροφό του, τον (μαύρο) αστυνομικό Κιθ Τσαρλς: θα ξημέρωνε η μέρα που θα παντρεύονταν μπροστά στις οικογένειές τους και μάλιστα με τις ευλογίες καθολικού ιερέα. Ηδη είχαν υιοθετήσει δύο αδέλφια 8 και 11 ετών στην «κανονική» ροή του τελευταίου κύκλου της σειράς, μια διαδικασία αρκετά περίπλοκη και ενίοτε εξουθενωτική, αλλά ευτυχώς με αίσιο τέλος.
Το τάιμινγκ δεν θα μπορούσε να είναι καλύτερο. Την εποχή που το άστρο του «Six Feet Under» μεσουρανούσε πάνω από τους τηλεοπτικούς μας δέκτες (στην Ελλάδα προβλήθηκε ως «Γραφείο Κηδειών Φίσερ», σήμερα προβάλλεται από τη Vodafone TV), οι ΛΟΑΤΚΙ κοινότητες των ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους έδιναν τον υπέρ πάντων αγώνα για τη νομιμοποίηση του γάμου ανάμεσα σε άτομα του ίδιου φύλου. Δεκαεννέα χρόνια μετά την προβολή της σειράς, στην Ελλάδα κατατίθεται σήμερα στην Ολομέλεια της Βουλής το νομοσχέδιο για τη νομιμοποίηση του γάμου των ομόφυλων ζευγαριών.
Στις ΗΠΑ η πρώτη αντίστοιχη μάχη κερδήθηκε το 2004 στην πολιτεία της Μασαχουσέτης, πυροδοτώντας τα επόμενα χρόνια ένα ντόμινο νικηφόρων πολιτικών αλλά και δικαστικών αγώνων ανά τη χώρα. Το «Six Feet Under» είχε τη δική του συνεισφορά· έστω και εν αγνοία του. Ηταν η πρώτη φορά που η αμερικανική τηλεόραση, και μάλιστα στην καλύτερη δυνατή εκδοχή της, παρουσίαζε ένα γκέι ζευγάρι απολύτως ισότιμα με τα άλλα, ετερόφυλα ζευγάρια της σειράς. Οπως δήλωσε πριν από τρία χρόνια στο επετειακό βίντεο για τα εικοστά γενέθλια της σειράς ο δημιουργός της (και σκηνοθέτης του «American Beauty») Αλαν Μπολ, «ήθελα οπωσδήποτε η ομόφυλη σχέση του Ντέιβιντ με τον Κιθ να έχει απολύτως την ίδια βαρύτητα με την αντίστοιχη του Νέιτ, του μεγαλύτερου αδελφού του Ντέιβιντ, με την Μπρέντα».
Στο «Six Feet Under» ήταν η πρώτη φορά που η αμερικανική τηλεόραση παρουσίαζε ένα γκέι ζευγάρι απολύτως ισότιμα με τα άλλα, ετερόφυλα ζευγάρια της σειράς.
Φυσικά δεν ήταν οι πρώτοι γκέι χαρακτήρες στην αμερικανική τηλεόραση. Αλλά δεν ήταν οι ξεκαρδιστικές (ή αξιολύπητες) καρικατούρες που γνωρίζαμε μέχρι τότε: ούτε καταδικασμένοι στη δυστυχία και «καταραμένοι» στη σκιά της επιδημίας του AIDS ούτε «επιπόλαια» party animals και μηχανές του σεξ. Το σημαντικότερο; Η σειρά δεν απευθυνόταν σε ένα σκληροπυρηνικό ΛΟΑΤΚΙ κοινό. Οι πρώτες απόπειρες για μια πιο ειλικρινή καταγραφή της γκέι κατάστασης γίνονται στα τέλη της δεκαετίας του ’90 μέσα από τις δύο εκδοχές του «Queer as Folk» (βρετανική και αμερικανική, 1999 και 2000 αντίστοιχα), με περισσότερη όμως έμφαση στις ερωτικές περιπέτειες των πρωταγωνιστών του, και από το νεανικό sitcom «Will & Grace» (1998-2006), το οποίο παραδίδει μεν στο κοινό έναν λιγότερο στερεοτυπικό γκέι χαρακτήρα (δικηγόρος αντί για καλλιτέχνης, για παράδειγμα), αλλά γλιστρώντας συχνά πυκνά σε μια σειρά από κλισέ της εποχής που σήμερα θα απορρίπταμε ως οριακά «ομοφοβικά».
Αλλά μικρό το κακό: ο σημερινός πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν είχε δηλώσει σε ανύποπτη στιγμή ότι χάρη στο «Will & Grace» εκατομμύρια Αμερικανοί μπόρεσαν να αποδεχθούν τους ομοφυλοφίλους στη χώρα του. Οχι πολλά χρόνια αργότερα, ένας ακόμη πρόεδρος, ο Μπαράκ Ομπάμα, θα εξομολογηθεί ότι μια από τις αγαπημένες του σειρές ήταν το «Modern Family» (2009-2020, στην Ελλάδα θα το βρείτε στο πακέτο της Disney+), όπου για δεύτερη φορά παρακολουθούμε (σε πιο ανάλαφρο περιβάλλον, αφού μιλάμε για κωμωδία καταστάσεων) ένα ακόμη γκέι ζευγάρι το οποίο εξοικειώνει μια τεράστια μάζα τηλεθεατών με την πραγματικότητα μιας ομόφυλης μακροχρόνιας σχέσης.
Ο γάμος του Κάμερον και του Μίτσελ αποτέλεσε τηλεοπτικό γεγονός στις ΗΠΑ, όπως και η απόφασή τους να υιοθετήσουν δύο κοριτσάκια. Είναι αξιοσημείωτο ότι αντίστοιχες παραγωγές με ζευγάρια γυναίκες (ενδεικτικά: «The L Word», «Orange Is the New Black» κ.ά.) είτε αδυνατούν να προσεγγίσουν ένα ευρύτερο ακροατήριο επειδή καλλιτεχνικά δεν είναι τόσο φιλόδοξες είτε «χάνονται» σε παράλληλες αφηγήσεις που θολώνουν το αρχικό μήνυμα (π.χ. το εξαιρετικό «Euphoria»).
Τέλος εποχής
Οι πρώτες σειρές με γκέι ζευγάρια οριστικά τοποθετημένα σε ένα καθαρά οικογενειακό κάδρο αφηγούνται ταυτόχρονα κι ένα τέλος εποχής. Ο τρόμος του AIDS έχει υποχωρήσει και σταδιακά η γκέι κουλτούρα, έχοντας ενσωματώσει το τεράστιο ψυχικό σοκ (και κόστος) της επιδημίας, στρέφει σταδιακά τα ραντάρ της στις έως τότε «ετεροκανονικές» αξίες της συντροφικότητας και της οικογένειας. Πρόκειται για σεισμικών διαστάσεων μετατόπιση που γεννάει το κίνημα για την ισότητα στον γάμο και την οποία η τηλεόραση παρακολουθεί από πολύ κοντά, σχεδόν προοικονομεί.
Γκέι ζευγάρια και οικογένειες είναι σήμερα πια παντού, σε μέση ή και σε προχωρημένη ηλικία, όπως στη δημοφιλή σειρά του Netflix «Grace & Frankie» με την Τζέιν Φόντα και τη Λίλι Τόμλιν. Ή ακόμη κι εκεί που δεν το περιμένεις: στο κατά τεκμήριο καλύτερο επεισόδιο της μετα-αποκαλυπτικής σειράς του HBO «The Last of Us» (2023), δύο άνδρες, αφού έχουν περάσει μια ζωή μαζί εν μέσω μιας φοβερής και τρομερής πανδημίας, αποφασίζουν να παντρευτούν την τελευταία ημέρα που τους απομένει, χαρίζοντάς μας μερικά από τα πιο συνταρακτικά λεπτά υψηλής τηλεοπτικής δεξιοτεχνίας.