Ο κόσμος του Γκούσταφ Κλιμτ (1862-1918), ονειρικός, αισθησιακός, παραισθησιογόνος, ρευστός και ανένταχτος, μας φέρνει μπροστά σε αρχέγονες εμπειρίες από το θαύμα της τέχνης. Ο Κλιμτ, καλλιτέχνης ιδιοσυγκρασιακός, μέρος της βιεννέζικης απόσχισης από το ακαδημαϊκό κατεστημένο σε εκείνο το μοναδικής πνευματικής έντασης γύρισμα του αιώνα (1890-1910), είναι εσαεί μοντέρνος και πρωτοπόρος ασχέτως εποχής. Είναι εκτός χρόνου.
Στη Βιέννη και αλλού μπορεί κανείς να θαυμάσει από κοντά πολλά έργα του, αλλά και στη Νέα Υόρκη, καθώς και σε άλλα αμερικανικά μουσεία, υπάρχει μια εξαιρετική παρακαταθήκη. Η Neue Galerie στο Μανχάταν είναι ένα μουσείο-πινακοθήκη ειδικευμένο στην τέχνη της Κεντρικής Ευρώπης, από τον 19ο και τον 20ό αιώνα. Είναι ένα κομμάτι Βερολίνου και Βιέννης (και Πράγας) μέσα στη Νέα Υόρκη, και ένας τόπος προσκυνήματος για όλους αυτούς τους ρηξικέλευθους καλλιτέχνες που κινήθηκαν σε όλα τα ρεύματα μετά τον ακαδημαϊσμό. Από τον ιμπρεσιονισμό έως τον εξπρεσιονισμό υπάρχει μια μεγάλη διαδρομή, αλλά και μια συναρπαστική πυκνότητα στη διερεύνηση του ανατέλλοντος τότε μοντέρνου κόσμου, μετά το 1880.
Στη Neue Galerie, η νέα περιοδική έκθεση είναι αφιερωμένη στα τοπία του Κλιμτ, τα πραγματικά τοπιογραφικά αλλά και τα ψυχικά, οργανώνοντας το δικό μας βλέμμα πάνω στον τρόπο με τον οποίον αυτός ο ιδιοφυής καλλιτέχνης οραματιζόταν τον κόσμο. Η έκθεση συγκεντρώνει έργα από τις ΗΠΑ και την Ευρώπη, με πυρήνα αυτά που κατέχει ήδη στη συλλογή της η Neue Galerie. Μας οδηγούν μπροστά στον κόσμο που βίωνε ο Κλιμτ κατά τη διάρκεια των θερινών διακοπών του στην αυστριακή εξοχή. Τα τελευταία 20 χρόνια της καριέρας του, ο Κλιμτ τα αφιέρωνε στο τοπίο της πατρίδας του, στο Ατερζέε στην περιοχή του Ζάλτσκαμεργκουτ. Είναι ένα τοπίο γνωστό και προσφιλές στους παραθεριστές λόγω της γαλήνιας αίσθησης που προκαλούν οι λίμνες.
Ο Κλιμτ ζωγράφιζε αυτά τα τοπία κυρίως για τη δική του ευχαρίστηση και όχι κατά παραγγελία. Σήμερα, είναι ιδιαιτέρως ξεχωριστά και τα ζητούν συλλέκτες και φιλότεχνοι. Τα σχήματα των καμβάδων είναι συχνά τετράγωνα ή παραλληλόγραμμα, επηρεασμένα από την ενασχόληση του Κλιμτ με τη φωτογραφία. Ο Κλιμτ φωτογράφιζε τοπία και πρόσωπα, και τον εαυτό του. Η αυτοπαρατήρηση ήταν μια αντανάκλαση του τρόπου που έβλεπε τον φυσικό κόσμο, ενδοσκοπικά και ερευνητικά.
ΜΑΤΙΕΣ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ
ΒΕΡΟΛΙΝΟ
Οικογένεια
Η Ισραηλινή εικαστικός Ελινορ Σαμ εκθέτει στο Βερολίνο, στη Wannsee Contemporary, σχέδια που δημιούργησε μετά τη σφαγή της 7ης Οκτωβρίου και την ανάφλεξη στη Μέση Ανατολή. Τίποτε δεν είναι πια ίδιο. Η Ελινορ Σαμ παρουσιάζει μια σειρά οικογενειακών πορτρέτων, μια αλληγορική αφήγηση για τη σκιά που απλώθηκε και το βουβό τραύμα που άφησε σε όλους. Χωρίς να αναφέρεται στα γεγονότα, η Σαμ μιλάει με τον δικό της τρόπο για τον πόλεμο με τα πολλά μέτωπα.
ΑΜΒΕΡΣΑ
Τζιμ Σο
Από τους πλέον επιδραστικούς εικαστικούς καλλιτέχνες στις ΗΠΑ, ο Τζιμ Σο παρουσιάζει μια σειρά έργων του στην Αμβέρσα, στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης. Με επιλεγμένες δημιουργίες από μια παραγωγή δεκαετιών, η έκθεση δίνει μια αντιπροσωπευτική εικόνα της πλούσιας οπτικής κουλτούρας του Τζιμ Σο, με αναφορές στη μαζική κουλτούρα και στο Χόλιγουντ, στα κόμικς και στη θρησκεία, στις λαϊκές δοξασίες και στην αγορά του θεάματος, στη σύνθεση παράδοσης και καινοτομίας.
ΚΟΠΕΓΧΑΓΗ
Αλμπέρτο Τζακομέτι
Οποιος βρεθεί στη Δανία, ας σημειώσει τη μεγάλη έκθεση με έργα του Τζακομέτι που φιλοξενείται στο Κρατικό Μουσείο Τέχνης στην Κοπεγχάγη. Με γλυπτά και σχέδια, η έκθεση έχει ως αφετηρία τα έργα σε χαρτί του Τζακομέτι που ανήκουν στις συλλογές του μουσείου. Η ιδέα είναι άλλωστε να παρουσιαστεί το σύνολο της σκέψης και της προεργασίας πριν από τα διάσημα γλυπτά του, αλλά και τα έργα ζωγραφικής, που αποτελούν προεκτάσεις και μέρος ενός κοινού βλέμματος.
ΛΟΝΔΙΝΟ
Μαρκ Αντλινγκτον
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον προκαλεί η ματιά του ζωγράφου και ερευνητή Μαρκ Αντλινγκτον πάνω στην πανίδα του Λονδίνου. Δημιουργός με μεγάλη εμπειρία στην άγρια φύση της Αφρικής, πέρασε τα τελευταία χρόνια πολλές νύχτες εξερευνώντας τον κόσμο των ζώων και των πτηνών στο Λονδίνο. Οι κύκνοι του (από το πάρκο του Σεντ Τζέιμς), όπως και οι αλεπούδες, της βρετανικής πρωτεύουσας δίνουν ένα διαφορετικό πορτρέτο της αστικής ζωής στη νέα έκθεση στην γκαλερί John Martin.
ΦΛΟΡΙΝΤΑ
Ο Γκέρσουιν ως συλλέκτης
Το Μουσείο Μπέικερ στην πόλη Νέιπλς (Νάπολη) της Φλόριντα παρουσιάζει έκθεση που συνδέει τον Τζορτζ Γκέρσουιν με τη μοντέρνα τέχνη. Πέρα από τις αναφορές στην εποχή του Μεσοπολέμου, η έκθεση εστιάζει στην ίδια την προσωπικότητα του Γκέρσουιν και στις δικές του εικαστικές δημιουργίες, όπως και στην προσωπική συλλογή του από έργα τέχνης (το εικονιζόμενο είναι έργο του Οσκαρ Κοκόσκα). Η έκθεση συμπληρώνεται από έργα που είναι εμπνευσμένα από το έργο του Γκέρσουιν.