ΑΝ ΠΑΤΣΕΤ
Τομ Λέικ
μτφρ. Δέσποινα Κανελλοπούλου
εκδ. Δώμα, 2023, σελ. 412
Σε ένα αγρόκτημα με κερασιές στο βόρειο Μίσιγκαν, εν μέσω της πανδημίας του κορωνοϊού και των lockdowns, η Λάρα πείθεται να αφηγηθεί στα τρία κορίτσια της, στην 26χρονη Εμιλυ, στην 24χρονη Μέισι και στην 22χρονη Νελ, τη ζωή της. Καθώς οι τέσσερίς τους μαζεύουν τον καρπό από τα δέντρα, ελλείψει εργατών λόγω της γενικής καραντίνας, τους περιγράφει πώς ταξίδεψε από την αμερικανική επαρχία στο Χόλιγουντ για μια καριέρα στην υποκριτική. Πώς το έσκασε από την απατηλή λάμψη της βιομηχανίας του θεάματος και βρέθηκε για ένα καλοκαίρι στον θίασο του παραδεισένιου Τομ Λέικ, για να πρωταγωνιστήσει στην παράσταση «Η μικρή μας πόλη». Πώς θαμπώθηκε από τη γοητεία ενός νέου ανερχόμενου ηθοποιού, που έμελλε να γίνει αστέρας του κινηματογράφου. Πώς απομυθοποίησε τελικά όσα νόμιζε ότι ήθελε να είναι η ζωή της. Πώς ανακάλυψε την ευτυχία και την ολοκλήρωση στην απλή ζωή και στην ειλικρινή, ασφαλή αγάπη και αφοσίωση.
Η αφήγηση μοιράζεται ανάμεσα στο παρελθόν και στο παρόν, ξετυλίγεται με την ορμή που έχει η ζωή και τη μεθοδικότητα που χρειάζονται οι αναμνήσεις για να αναδυθούν. Η γλώσσα της Πάτσετ, σταθερή, δυναμική, γεμάτη αυτοπεποίθηση, μοιάζει να βάζει σε τάξη τον κόσμο, να βρίσκει το νήμα και το νόημα ανάμεσα σε θυελλώδη συναισθήματα, παραλυτικές ανασφάλειες, καταδικασμένες σχέσεις και στην παράνοια ενός κόσμου αντιμέτωπου με τον αφανισμό είτε αυτός πάρει τη μορφή μιας πανδημίας που μοιάζει ανίκητη είτε έρθει ως αποτέλεσμα της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Η ζωντάνια και η αισιοδοξία που διατρέχουν το βιβλίο δεν είναι προσποιητές, είναι μια παραδοχή και μια υπενθύμιση πως η ζωή συνεχίζεται όμορφη και σαρωτική και πολύτιμη.
Η ηρωίδα εξομολογείται πώς στην απλή ζωή και στην ειλικρινή, ασφαλή αγάπη βρήκε την ευτυχία που αναζητούσε στο Χόλιγουντ.
Ενόσω οι τέσσερίς τους απογυμνώνουν τα δέντρα από τους ώριμους καρπούς, η Λάρα ξεδιαλέγει τις αναμνήσεις μιας ζωής· καθώς μαντάρουν τα ρούχα και μαγειρεύουν, γεύονται τη χαρά της συνύπαρξης και νιώθουν τη ζεστασιά της οικειότητας να τις αγκαλιάζει. Η Λάρα και ο Τζο έχουν ξανά τα κορίτσια τους στο σπίτι και, παρότι η αγάπη των δυο τους είναι ασφαλής και αυτάρκης, οι πέντε τους είναι μια λειτουργική οικογένεια. Οταν δεν ταξιδεύουν στο παρελθόν, κάνουν σχέδια για το μέλλον, τον γάμο της Εμιλυ που θα κληρονομήσει το κτήμα, την απόφαση της Νελ να γίνει ηθοποιός, την αφοσίωση της Μέισι στην αποστολή της ως κτηνίατρου. Παρότι όλοι πιστεύουν ότι ο κόσμος έχει πατήσει παύση εξαιτίας της καραντίνας, παρότι μια αόρατη απειλή περιφέρεται εκεί έξω, η ζωή στο κτήμα των Νέλσον συνεχίζεται με φούρια και ο φόβος για το αύριο μαλακώνει. Η αβεβαιότητα είναι πολύ λιγότερο παραλυτική όταν μπορεί κανείς να αντλήσει ικανοποίηση από την απλή καθημερινότητα και να αναγνωρίσει την αξία όσων έχει καταφέρει στη ζωή του.
Μισογεμάτο ποτήρι
Μισογεμάτο ποτήριΗ Αν Πάτσετ είναι ένας αισιόδοξος άνθρωπος, θετικός, από αυτούς που βλέπουν το ποτήρι μισογεμάτο, παρά τα όσα συμβαίνουν στον κόσμο – στον μικρόκοσμο στον οποίο ζούμε ο καθένας από εμάς, αλλά και στον πλανήτη που μοιραζόμαστε. Το έχει επισημάνει πολλάκις στις συνεντεύξεις της, ότι οι «εργοστασιακές» της ρυθμίσεις την οδηγούν πάντα να προσπαθεί να βρίσκει τη χαρά γύρω της και μια θετική διάθεση για ζωή παρά τον ζόφο που συχνά μας περιβάλει. Αυτή η προδιάθεσή της είναι και η ραχοκοκαλιά των βιβλίων της, που υφαίνονται με ένα γλυκόπικρο νήμα αφηγήσεων και γεγονότων που σφύζουν από ζωή.
Μυθιστορηματικοί ήρωες που δεν είναι χάρτινοι αλλά αληθινοί και αναγνωρίσιμοι ανάμεσα στους ανθρώπους με τους οποίους συνυπάρχουμε στην καθημερινότητά μας. Συναισθήματα γεννημένα και θρεμμένα από τη συλλογική ψυχή. Ανασφάλειες και εσχατολογικοί προβληματισμοί που ακολουθούν την ανθρωπότητα στους αιώνες και όψιμες ανησυχίες για το κοινό και προσωπικό μέλλον που ακουμπάμε όλοι κάθε βράδυ στο μαξιλάρι μας. Αλλά και η γνώση ότι τίποτα δεν είναι πιο βαθιά ανθρώπινο από την ανάγκη για συνύπαρξη, μοίρασμα, συντροφικότητα, αγάπη, αλληλεγγύη και χαρά.
Ανθρώπινη υπερδύναμη
Ολα αυτά είναι η ουσία της ανθρώπινης υπερδύναμης και τα δομικά στοιχεία των μυθιστορημάτων της πολυβραβευμένης συγγραφέως – μεταξύ των φιναλίστ για το βραβείο Πούλιτζερ για «Το ολλανδέζικο σπίτι», έχει λάβει επίσης το PEN/Faulkner Award, και τα βιβλία της έχουν βρεθεί πολλές φορές στα μπεστ σέλερ των New York Times, παρόντα και στο πιο πρόσφατο βιβλίο της, με τίτλο «Τομ Λέικ», που γράφτηκε το 2023 και κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Δώμα.
Τελικά, αυτό που καταφέρνει η Αν Πάτσετ στο «Τομ Λέικ» είναι να θυμίζει στους αναγνώστες πως η ζωή είναι δύσκολη και επικίνδυνη, αλλά ταυτόχρονα συναρπαστική και πολύτιμη, και ότι η λογοτεχνία μπορεί να παρηγορεί, να φροντίζει και να χαροποιεί.