Το νέο Εθνικό Μουσείο Ολοκαυτώματος που άρχισε να λειτουργεί στο Αμστερνταμ ανοίγει συμβολικά αλλά και εμπράκτως ένα νέο κεφάλαιο διαχείρισης της συλλογικής μνήμης στην Ολλανδία. Εγκαινιάστηκε επισήμως (από τον βασιλιά της Ολλανδίας Βίλεμ-Αλεξάντερ και τον πρόεδρο του Ισραήλ Ισαάκ Χέρτσογκ) κάπως επεισοδιακά λόγω διαμαρτυρόμενων πολιτών για τον πόλεμο στη Γάζα, αλλά η ουσία παραμένει ακέραιη. Η Ολλανδία, με μεγάλη καθυστέρηση, αποτίει φόρο τιμής στους χιλιάδες Εβραίους Ολλανδούς (το 75% του συνολικού εβραϊκού πληθυσμού της χώρας) και εντάσσεται πλέον και αυτή στην ομάδα των κρατών εκείνων που μερίμνησαν να οργανώσουν θεσμικά τη μνήμη και να συμβάλουν στη δικαίωση των νεκρών του Ολοκαυτώματος.
Ο Εμίλ Σρίβερ, διευθυντής του Μουσείου Ολοκαυτώματος, είπε σε συνέντευξή του πως η ίδρυση του μουσείου αυτού «αντανακλά μια μακρά περίοδο επεξεργασίας αυτού του θέματος και μια επίσης μακρά περίοδο κατά την οποία το Ολοκαύτωμα υπήρξε αόρατο στον δημόσιο χώρο της Ολλανδίας».
Παρότι στο Αμστερνταμ υπάρχει το Μουσείο Αννας Φρανκ, που έχει πολύ μεγάλη επισκεψιμότητα, η Ολλανδία δεν είχε έως τώρα Εθνικό Μουσείο Ολοκαυτώματος, παρά τις χιλιάδες των θυμάτων. «Και το ερώτημα είναι γιατί τώρα», συνεχίζει. «Γιατί είμαστε σε θέση να δείξουμε στους ανθρώπους, που είναι οι φυσικοί συνεχιστές της Ιστορίας, οι επιζώντες, ότι είμαστε εδώ για να διηγηθούμε αυτό που συνέβη. Και για να δείξουμε στη νέα γενιά τη σημασία της ολλανδικής Ιστορίας και να καλλιεργήσουμε την ευαισθησία για το τι μπορεί να συμβεί αν αρχίσει ο διαχωρισμός των ανθρώπων». Ο Σάλο Μίλερ, σήμερα 88 ετών, ήταν τριών ετών όταν μεταφέρθηκε στα στρατόπεδα μαζί με την οικογένειά του. Τους γονείς του δεν τους ξαναείδε. «Είναι απαραίτητο ο κόσμος να ξέρει τι συνέβη στους Εβραίους. Δεν είναι για εμένα, εγώ γνωρίζω. Είναι για όσους δεν είναι Εβραίοι και παραμένουν σε άγνοια».
Ο καθηγητής Γιοχάνες Χούβινκ τεν Κάτε, ομότιμος καθηγητής, ερευνητής του Ολοκαυτώματος, δήλωσε στον «Γκάρντιαν» πως «δεν θέλουμε να βλέπουμε τον εαυτό μας ως ένα έθνος που συνεργάστηκε με τους ναζί. Θέλουμε να βλέπουμε τον εαυτό μας ως έθνος της Αννας Φρανκ». Οι φυλετικοί νόμοι κατά του εβραϊκού πληθυσμού ήταν ιδιαίτεροι αυστηροί στη διάρκεια της ναζιστικής κατοχής της Ολλανδίας. Σταδιακά, απαγορεύτηκε η επιβίβασή τους στα τραμ και η φοίτηση στα πανεπιστήμια.
Το νέο Μουσείο Ολοκαυτώματος θεωρείται μια σημαντική στιγμή για τη συλλογική μνήμη στην Ολλανδία.
ΜΑΤΙΕΣ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ
ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ
Λούσιαν Φρόιντ
Ευκαιρία να δει κανείς έργα του Λούσιαν Φρόιντ δίνει η έκθεση που παρουσιάζεται τώρα στον εκθεσιακό χώρο της τράπεζας UBS στη Νέα Υόρκη (1285 Avenue of the Americas). Πάνω από 50 σχέδια της τελευταίας περιόδου του Φρόιντ (νεκρές φύσεις, τοπία, πορτρέτα και γυμνά) συνυπάρχουν με δύο λάδια: «Το διπλό πορτρέτο» (1988-90) και το «Κεφάλι γυμνού κοριτσιού (1999)». Τα περισσότερα από τα έργα παρουσιάζονται για πρώτη φορά στις Ηνωμένες Πολιτείες.
ΠΑΡΙΣΙ
Ουρς Φίσερ
Ο 51χρονος Ελβετός εικαστικός Ουρς Φίσερ είναι ένας υβριδικός, πολυσχιδής και τολμηρός καλλιτέχνης που δοκιμάζει όλα τα μέσα, από τη γλυπτική έως τη φωτογραφία. Αποκλίνει από τη στερεότυπη πρόσληψη του κόσμου και επιδιώκει να γεννά διευρυμένες εκδοχές της πραγματικότητας. Η νέα του έκθεση στο Παρίσι (στην γκαλερί Gagosian, έως 25/5) φέρνει στο προσκήνιο τις νέες φωτογραφικές εγκαταστάσεις του, υψηλής αισθητικής, με θέμα τα άνθη και τη γυναίκα.
ΛΟΝΔΙΝΟ
Γυναίκες ζωγράφοι
Η Τέιτ Μπρίτεν έχει ανακοινώσει με λεπτομέρειες πλέον τη νέα έκθεση με θέμα τις γυναίκες ζωγράφους σε διάστημα τεσσάρων αιώνων (1520-1920), που θα εγκαινιαστεί στις 16 Μαΐου. Από την εποχή των Τυδώρ έως τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, καλλιτέχνες όπως η Μαίρη Μπιλ (1633-1699), η Αντζέλικα Κάουφμαν (1741-1807), η Ελίζαμπεθ Μπάτλερ (1846-1933) και η Λόρα Νάιτ (1877-1970) άνοιξαν νέους δρόμους για πολλές γενιές γυναικών. Η έκθεση παρουσιάζει πάνω από 150 έργα.
ΟΞΦΟΡΔΗ
Από τον Μπρίγκελ στον Ρούμπενς
Η νέα έκθεση στο Μουσείο Ασμόλεαν της Οξφόρδης φέρνει 120 εξαιρετικά σχέδια από τον 16ο και τον 17ο αιώνα και με την υπογραφή μεγάλων δασκάλων. Από τον Μπρίγκελ έως τον Ρούμπενς και τον Αντονι βαν Ντάικ, η έκθεση αυτή δοξάζει την ανάπτυξη της φλαμανδικής τέχνης και την υποδειγματική αφοσίωση στην προσωπογραφία με κάρβουνο, χρωματιστά μολύβια και κιμωλία. Τα 30 από τα έργα παρου-σιάζονται για πρώτη φορά. Η έκθεση ανοίγει στις 23/3.
ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ
Ουίλιαμ Κέντριτζ
Η νέα έκθεση του Ουίλιαμ Κέντριτζ (από τη Νότιο Αφρική) στη Νέα Υόρκη θα γίνει το 2025. Θα εκπροσωπείται από τη διεθνή γκαλερί Hauser & Wirth, αποτέλεσμα της συνεργασίας της με την Goodman Gallery και την Galleria Lia Rumma. Η έκθεση θα γίνει στην γκαλερί της Hauser & Wirth στη Νέα Υόρκη. Για πάνω από 40 χρόνια, ο Ουίλιαμ Κέντριτζ παράγει έργο ενώνοντας τη γλυπτική, τον κινηματογράφο, το σχέδιο, το θέατρο, την όπερα και τη χαρακτική.