Ομαδικό πνεύμα, ενσυναίσθηση και ουσιαστική κοινωνικοποίηση. Αυτά είναι μόνο τρία από τα οφέλη που προσφέρει η συμμετοχή σε μια χορωδία. Μια εμπειρία που συμβάλλει σημαντικά στην ψυχική αλλά και τη σωματική υγεία αυτών που συμμετέχουν.
Το χορωδιακό τραγούδι αποτελεί ένα πολύ ιδιαίτερο είδος, κυρίως για τις νεότερες ηλικίες, καθώς μέσα από αυτό δεν αναπτύσσουν και βελτιώνουν μόνο μουσικές δεξιότητες αλλά εκπαιδεύονται και στο πώς να λειτουργούν ως σύνολο.
Η κουλτούρα της χορωδίας δεν είναι τόσο διαδεδομένη στην Ελλάδα, όσο σε άλλες χώρες ανά τον κόσμο. Αυτή ακριβώς την κουλτούρα επιχειρεί να καθιερώσει το πρώτο Χορωδιακό Φεστιβάλ «Singing All Together» που διοργανώνει το τμήμα Εικαστικών και Παραστατικών Τεχνών (Frances Rich School of Fine and Performing Arts) του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος – Deree στις 13 Απριλίου σε παρουσίαση της Ευτυχίας Μοσχάκη. Συγκεκριμένα, τo Pierce Theater αναμένεται να φιλοξενήσει τις ACG Community Choir, Χορωδία Ομοίων Φωνών Μουσικού Σχολείου Πειραιά, Μικτή Χορωδία Μουσικού Σχολείου Παλλήνης, Νεανική Χορωδία Λεοντείου Σχολής Νέας Σμύρνης και τις Chóres.
«Αναζητούσα μια ευκαιρία για να μαζευτεί στον χώρο μας κόσμος που αγαπά αυτού του είδους τη μουσική. Σε ένα χώρο με πολύ όμορφη υλικοτεχνική υποδομή και γεμάτο από πολλή αγάπη για τον πολιτισμό. Τι καλύτερο από το να έρθουν νεανικές χορωδίες σχολείων που παρέχουν καλή μουσική εκπαίδευση;», λέει στην «Κ» η Εφη Μηνακούλη, καθηγήτρια στο τμήμα μουσικών σπουδών και διευθύντρια της χορωδίας του Deree.
Η ίδια τονίζει ότι οι δραστηριότητες μιας χορωδίας εντάσσονται στον ευρύτερο κλάδο του πολιτισμού. «Η συμμετοχή σε μια πολιτιστική δραστηριότητα, και όχι η παθητική παρακολούθηση, είναι ένα πολύτιμο εργαλείο. Δεν έχουμε συνειδητοποιήσει πόσο σημαντικό είναι να ενθαρρύνουμε τους ανθρώπους να συμμετέχουν στον πολιτισμό. Και όχι απλά να τον εισπράττουν ή να τον καταναλώνουν, όπως γενικώς συνηθίζεται».
Τα τραγούδια που θα παρουσιαστούν, προέρχονται από διαφορετικές εποχές και κουλτούρες. Για παράδειγμα, η ACG Choir θα ερμηνεύσει από το «Γιάννη μου το μαντήλι σου» μέχρι το παραδοσιακό Ιρλανδίας «Dulaman», το Μουσικό Σχολείο Πειραιά –μεταξύ άλλων– το «Πρόβα για συναυλία» σε μουσική Μότσαρτ και ελληνικούς στίχους Εφης Γιώτη, ενώ οι Chóres σε καλλιτεχνική διεύθυνση Μαρίνας Σάττι, τραγούδια από διάφορες περιοχές της χώρας μας.
«Ετοιμάζουμε, υπό τη διεύθυνση της Σιμέλας Εμμανουηλίδου, ένα δυναμικό πολυφωνικό πρόγραμμα όπου περίφημες μεταγραφές παραδοσιακών μελωδιών συμπλέκονται με νέες συνθέσεις και επεξεργασίες δημοτικών τραγουδιών γραμμένες ειδικά για τις Chóres από διακεκριμένους σύγχρονους συνθέτες», εξηγεί ο διευθυντής της χορωδίας, Χαράλαμπος Γωγιός. «Ενα πολυσυλλεκτικό ρεπερτόριο που προσεγγίζουμε με μοντέρνους, απροσδόκητους τρόπους, αναδεικνύοντας τις ξεχωριστές φωνητικές ικανότητες των μελών μας». Η κ. Εμμανουηλίδου συμπληρώνει ότι τα έργα που έχουν ετοιμάσει είναι κυρίως Ελλήνων συνθετών, δημοτικά και παραδοσιακά, επεξεργασμένα για γυναικεία χορωδία.
Στην ψυχή και το σώμα
Με αφορμή τη συμμετοχή του μουσικού συνόλου στο επερχόμενο φεστιβάλ, ο κ. Γωγιός μιλά για τη σπουδαιότητα ένταξης σε μια τέτοια ομάδα. «Αν κανείς πρόκειται να επιδοθεί σε μία μουσικοπαιδαγωγική δραστηριότητα στη ζωή του, αυτή πρέπει να είναι η χορωδία. Η χορωδιακή πρακτική οξύνει το αυτί, το “καλωδιώνει” με το μάτι, συνδέει τη μουσική αντίληψη με τη σκηνική παρουσία, εξασκεί τη φωνή και τις μουσικές δεξιότητες και, πάνω απ’ όλα, καλλιεργεί την επικοινωνία, τη συλλογικότητα και την κοινωνική διάσταση του τραγουδιού, αποτελώντας έτσι μια ανεκτίμητη γέφυρα ανάμεσα στις ιδιότητες του καλλιτέχνη και του πολίτη».
Σε ψυχολογικό επίπεδο, η κ. Μηνακούλη λέει ότι το τραγούδι μαζί με άλλους μπορεί να είναι αντίδοτο στη μελαγχολία ύστερα από αποξένωση, στην έλλειψη επικοινωνίας και σε πολλές περιπτώσεις, στη βίαιη συμπεριφορά. «Σε μια χορωδία –και μιλάω για την ερασιτεχνική, όχι τη συμμετοχή σε ένα επαγγελματικό σχήμα– όλοι συμμετέχουν ισότιμα και έμπρακτα. Επίσης, δεν υπάρχει ανταγωνισμός και έτσι όλοι συμπράττουν με σεβασμό ο ένας στον άλλον και όλοι μαζί στο “όλον”, το οποίο από μόνο του είναι μια πολύ θεραπευτική δράση. Ο χορωδός ανακουφίζεται όταν δεν νιώθει να βρίσκεται μέσα σε ένα ανταγωνιστικό περιβάλλον».
Εκτός όμως από την ψυχική, η συμμετοχή σε χορωδία παίζει σημαντικό ρόλο και στη σωματική υγεία, τη φυσιολογία του ατόμου. «Οταν μάθεις να αναπνέεις με το διάφραγμα, μαθαίνεις να αναπνέεις και να μιλάς σωστά. Αυτό είναι πολύ σημαντικό καθώς πολλοί υποφέρουν από πόνο στον λαιμό. Εμείς όμως που τραγουδάμε, δεν έχουμε αυτό το πρόβλημα», λέει ο Γιάννης Κοντίτσης, ένας εκ των μαέστρων της Μικτής Χορωδίας Μουσικού Σχολείου Παλλήνης τονίζοντας ότι από το 1988 που ιδρύθηκε το σχολείο, η χορωδία έχει δεσπόζοντα ρόλο.
Ο οργανισμός και συγκεκριμένα ο εγκέφαλος και οι πνεύμονες οξυγονώνονται κι αυτό οδηγεί αμέσως σε μια ηρεμία, γιατί –όπως έχει αποδειχθεί επιστημονικά– παράγονται ενδορφίνες. «Οπως βλέπω και συμβαίνει σε μαθητές με στρες, έπειτα από 10 λεπτά συμμετοχής στη χορωδία αλλάζουν ξαφνικά τα πρόσωπα», λέει η κ. Μηνακούλη. «Τα μάτια τους είναι ανοιχτά και φωτεινά, γίνονται αποδεκτοί από το σύνολο και αυτό αμέσως τους τονώνει την αυτοπεποίθηση. Διευρύνονται οι ορίζοντές τους. Νιώθουν ότι δεν έχουν κάτι να αποδείξουν». Και το πιο σημαντικό: «Οταν τελειώνει η πρόβα και βγαίνουν έξω, συνεχίζει να υπάρχει αλληλοεπίδραση. Δεν απομονώνεται ξανά ο καθένας στο τηλέφωνό του».