Αν και αυτή η όπερα των Μπρεχτ – Βάιλ δεν είναι τόσο δημοφιλής όσο «Η όπερα της πεντάρας», η επιτυχημένη παραγωγή της ΕΛΣ, «Η άνοδος και η πτώση της πόλης Μαχαγκόννυ», καταχειροκροτήθηκε από την πλειονότητα του κοινού και στην πρεμιέρα και στη δεύτερη παράσταση που παρακολούθησα.
Η πρώτη πράξη της εύκολα φαντάζει βαρετή σε ακροατές μη εξοικειωμένους με το δραματικό και μουσικό στυλ των δυο δημιουργών του Μεσοπολέμου και μερικοί αποχώρησαν στο διάλειμμα. Βγήκαν όμως χαμένοι γιατί στη δεύτερη πράξη –ευφάνταστα σκηνοθετημένη από τον Γιάννη Χουβαρδά και άριστη χορογραφία – κινησιολογία της Αμάλια Μπένετ– κλιμακώνονται η ουσία και το απαισιόδοξο, αλλά δυστυχώς επίκαιρο, μήνυμα του έργου. Εδώ η παράσταση πήρε φωτιά και κινήθηκε με γρήγορο, σχεδόν φρενήρη ρυθμό. Σ’ αυτό το πλαίσιο, ήταν πολύ εμπνευσμένη η επινόηση της οθόνης στο φόντο της σκηνής όπου, και σε αντίθεση με την υπερκινητικότητα του πλήθους, βλέπαμε close-ups των τραγουδιστών και των συναισθημάτων τους. Αν και ο σκηνοθέτης δήλωσε εμπνευσμένος από τη βουβή ταινία «Μετρόπολις» του Φριτς Λανγκ, το ψυχικά αποπνικτικό σκηνικό της Εύας Μανιδάκη θύμιζε τη «σταλινική» αρχιτεκτονική του ανατολικού Βερολίνου πριν από την πτώση του Τείχους – ιδανικό φόντο για τη σταδιακή αποκτήνωση των κατοίκων της Μαχαγκόννυ. Τα μαύρα, άσπρα και ασημί κοστούμια –με μοναδική εξαίρεση τα σορτς και Τ-shirt των δύο μποξέρ– αν και κούραζαν το μάτι με την ανελέητη μονοχρωμία τους, εξέφραζαν εύγλωττα την ατμόσφαιρα παρακμής και ηθικής παράλυσης αυτών των διαλυμένων ανθρώπων.
Αυτό που εντυπωσίασε και χαροποίησε ιδιαίτερα, είναι το γεγονός ότι η φωνητικά υψηλού επιπέδου διανομή αποτελείτο αποκλειστικά από Ελληνες μονωδούς της «οικογένειας» της ΕΛΣ – ένα από τα σημαντικότατα επιτεύγματα του καλλιτεχνικού διευθυντή της ΕΛΣ Γιώργου Κουμεντάκη και του επιτελείου του.
Ο Βασίλης Καβάγιας, ο οποίος διαπρέπει στο μπελκαντίστικο και ευρύτερο λυρικό ρεπερτόριο, διέπρεψε όχι μόνο φωνητικά ως Τζιμ Μαχόνυ, ρόλο του 20ού αιώνα με πυκνή και δυνατή ενορχήστρωση, αλλά και δραματικά. Οπως άλλωστε όλοι οι συνάδελφοί του, ανταποκρίθηκε επιτυχώς στη σωματικά απαιτητικότατη σκηνοθεσία του Χουβαρδά, η οποία τόνιζε τη νοοτροπία του όχλου που υποβόσκει και επικρατεί στην πλοκή του έργου. Εξίσου εντυπωσιακοί ο μπάσος Τάσος Αποστόλου ως Μωυσής Τριάδας, ο βαρύτονος Γιάννης Καλύβας ως Τζακ και Τόμπυ, ο βαρύτονος Χάρης Ανδριανός ως Μπιλ και ο μπάσος Γιάννης Γιαννίσης ως Τζο.
Η σοπράνο Μαρισία Παπαλεξίου, προκλητική στα εντυπωσιακά κοστούμια της ως Τζένη Χιλ, ενσάρκωσε πειστικά, και από φωνητικής και δραματικής απόψεως, την ψυχολογικά εύθραυστη αλλά κυνική ηρωίδα ή μάλλον αντι-ηρωίδα του έργου. Η μεσόφωνος Αννα Αγάθωνος, την οποία είχαν φορτώσει με μια διόλου κολακευτική καροτοκόκκινη περούκα, ενσάρκωσε τον κεντρικό ρόλο της Λεοκάντια Μπέγκμπικ πιο «συμπαθητικά» απ’ ότι αξίζει η σατανικά ύπουλη πρωταγωνίστρια που κινεί τα νήματα του έργου. Φωνητικά, επίσης, ακουγόταν λιγότερο «απειλητική», καθότι εδώ θα επιθυμούσαμε μεγαλύτερο όγκο στην ψηλή ζώνη της φωνής της στο τέλος μερικών φράσεων.
Η ορχήστρα, υπό τον μαέστρο Μίλτο Λογιάδη, ανταποκρίθηκε με σφρίγος στη νευρική ένταση και με μεγάλη προσοχή στις λεπτομέρειες της παρτιτούρας του Βάιλ και δεν έπνιγε τους τραγουδιστές ακόμη και στα πιο εκκωφαντικά σημεία της ενορχήστρωσης. Η εξαιρετική χορωδία της ΕΛΣ που, υπό τον μαέστρο της Αγαθάγγελο Γεωργακάτο, σχεδόν ποτέ τα τελευταία χρόνια δεν μας έχει απογοητεύσει, έδειξε και πάλι τον καλύτερό της εαυτό – όχι μόνο φωνητικά αλλά και σκηνικά, ανταποκρινόμενη με μεράκι στην κινησιολογία της Αμάλια Μπένετ.