Θάλεια· η γελαστή κόρη της Μνημοσύνης και του Δία κατά τη μυθολογία, μία από τις μούσες, εκείνη που κάνει να ανθήσει –όπως λέει ετυμολογικά το όνομά της– η ευθυμία, αλλά αποχωρεί όταν το κέφι χάνει το μέτρο. Μια υπέροχη μαρμάρινη κεφαλή της μούσας της ρωμαϊκής περιόδου, που φυλάσσεται στα Μουσεία του Βατικανού, ενέπνευσε τον γλύπτη Γιώργο Πετρίδη στη δική του καλλιτεχνική δουλειά: μια «Θάλεια» σε χρώμα γαλανό, κατασκευασμένη το 2022 με μεικτά υλικά.
Από την είσοδο της Αρσενάλε που έσφυζε από κίνηση για την Μπιενάλε της Βενετίας έως την περίφημη εκκλησία του Αγίου Γεωργίου των Ελλήνων (San Giorgio dei Greci) όπου φιλοξενείται η έκθεση «Ελληνικές κεφαλές» (Hellenic Heads), η απόσταση είναι μόνον μερικά τετράγωνα, αλλά η μπόρα τρόμαξε τους επισκέπτες κι έτσι βρεθήκαμε μόνοι μας στην όμορφη αυλή του ναού που βρίσκεται δίπλα στο Ελληνικό Ινστιτούτο Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών, για μια αποκλειστική ξενάγηση.
Οι έξι υπερμεγέθεις προτομές που στηρίζονται σε ψηλές βάσεις έχουν στο ενεργητικό τους ήδη μια ενδιαφέρουσα διαδρομή που ξεκίνησε από τις Ηνωμένες Πολιτείες –έδρα του καλλιτέχνη– και στη Βενετία έκαναν την πέμπτη στάση του ταξιδιού τους σε ένα χώρο που είναι σημαντικός ιστορικά και καλλιτεχνικά. Η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου υπήρξε το κέντρο της Scuola dei Greci, της πολυπληθούς Αδελφότητας των Ελλήνων, της παλαιότερης μη ιταλικής κοινότητας στη Βενετία. Η κατασκευή που ξεκίνησε περίπου στα μέσα του 16ου αιώνα τελείωσε το 1561, ενώ το εξωτερικό ολοκληρώθηκε δέκα χρόνια αργότερα με την κατασκευή του τρούλου. Η εκκλησία προικίστηκε με πραγματικούς θησαυρούς της αγιογραφίας, ανάμεσά τους σπάνιες εικόνες που έφθασαν εδώ πριν από το 1453 και άλλες νεότερες αλλά μοναδικές, όπως οι εικόνες που φιλοτέχνησε ο Μιχαήλ Δαμασκηνός.
«Καθώς δούλευα τη δική μου “Θάλεια”, το μόνο στοιχείο που κράτησα από την αρχαία προτομή ήταν η κόμμωση και το στεφάνι. Το υπόλοιπο πρόσωπο άρχισε να αλλάζει σιγά σιγά, μέχρι που τελικά έμοιασε στη μητέρα μου. Ετσι ακριβώς όπως φυλάχτηκε η όψη της σε μια ασπρόμαυρη φωτογραφία που έβγαλε στον Πειραιά όταν ήταν 18 ετών», μας λέει ο κ. Πετρίδης. Περπατάμε μαζί μέσα στην αυλή και μας αφηγείται τον τρόπο με τον οποίο κάθε έργο συνδέθηκε τόσο με τις κομβικές στιγμές της ελληνικής Ιστορίας όσο και με προσωπικά του βιώματα.
Κάθε προτομή –«Θάλεια», «Αρχων», «Ηρωίδες του 1821», «Η πρόσφυγας», «Ο άντρας των δυο Πολέμων», «Κόρη»– είναι εμπνευσμένη από μια περίοδο της ελληνικής Ιστορίας (Κλασική Ελλάδα, Βυζαντινή Αυτοκρατορία, Επανάσταση του 1821, Μικρασιατική Καταστροφή, γερμανική κατοχή). Για κάθε περίοδο, ο κ. Πετρίδης μελέτησε μουσειακά αριστουργήματα της τέχνης καθώς και αρχαιολογικά αντικείμενα, ακαδημαϊκές πηγές και ιστορικές φωτογραφίες. Στη συνέχεια συνέδεσε τα στοιχεία της έρευνας και της έμπνευσης με δικές του αναφορές, αφού κάθε προτομή κρύβει (και ταυτόχρονα αποκαλύπτει) ένα πρόσωπο της οικογένειας του καλλιτέχνη, με αποκορύφωμα τη γλυκύτητα στη μορφή της «Κόρης», της δικής του θυγατέρας.
Η έκθεση «Hellenic Heads» θα παραμείνει στη Βενετία έως τις 24 Νοεμβρίου.