Μια ερωτική ιστορία στο Ανατολικό Βερολίνο, λίγα χρόνια πριν πέσει το Τείχος, σε έναν κόσμο σε μετάβαση, είναι το κάδρο μέσα στο οποίο διαδραματίζεται ο «Κairos», το μυθιστόρημα της 57χρονης Γερμανίδας συγγραφέως Τζέννυ Ερπενμπεκ. Τιμήθηκε με το διεθνές βραβείο Μπούκερ, το οποίο η συγγραφέας μοιράστηκε με τον διακεκριμένο μεταφραστή του βιβλίου στα αγγλικά και ποιητή Μάικλ Χόφμαν. Είναι το πρώτο έργο γερμανικής λογοτεχνίας που βραβεύεται με Μπούκερ.
Ο «Kairos», με τον συμβολικό και σιβυλλικό ελληνικό τίτλο, είναι ένα βιβλίο προσωπικό όσο και πολιτικό, όπως επισημαίνει η κριτική επιτροπή, και αυτό το αναβιβάζει σε ένα επίπεδο σύνθετης κατανόησης μιας ρευστής και όχι ευανάγνωστης ευρωπαϊκής πραγματικότητας στα τελευταία χρόνια του Ψυχρού Πολέμου. Η Ερπενμπεκ, γεννημένη στην Ανατολική Γερμανία το 1967, σφραγίστηκε η ίδια από τη μετάβαση αυτή, στην οποία συχνά αναφέρεται στο έργο της και την οποία παρουσιάζει με τρόπο πολυσήμαντο, σε αντιδιαστολή με τα μονοσήμαντα στερεότυπα που επικρατούν.
Η Τζέννυ Ερπενμπεκ γράφει πυκνά λογοτεχνικά έργα με κοινό στοιχείο την προσωπική ιστορία πάνω στο απρόβλεπτο και ασταθές εκκρεμές της Ιστορίας. Ωστόσο, τα βιβλία της δεν είναι ιστορικά. Αφετηρία είναι ο αυτοπροσδιορισμός των ηρώων σε έναν κόσμο κρυπτικό και φευγαλέο. Στα ελληνικά κυκλοφορούν εδώ και χρόνια αρκετοί δικοί της τίτλοι, αρχικά από τις εκδόσεις Ινδικτος και αργότερα από τις εκδόσεις Καστανιώτη [ο «Kairos» («Καιρός») θα κυκλοφορήσει από τον Καστανιώτη σε μετάφραση Αλέξανδρου Κυπριώτη]. Οπως σημειώνει η ίδια, το νέο μυθιστόρημά της είναι μια ιστορία αγάπης ενός ζευγαριού με 34 χρόνια διαφορά ηλικίας και η παρακμή αυτού του έρωτα. Ταυτόχρονα, είναι η ιστορία της διάλυσης ενός ολόκληρου πολιτικού συστήματος.
«Πώς είναι δυνατόν», λέει, «κάτι που στην αρχική μοιάζει τόσο σωστό, να εξελίσσεται με τόσο λανθασμένο τρόπο;». Σε μια συνομιλία της με τον μεταφραστή της, Μάικλ Χόφμαν, η Τζέννυ Ερπενμπεκ υπογραμμίζει πως αυτή η μετάλλαξη την ενδιαφέρει ιδιαιτέρως. «Εχει επίσης να κάνει και με τη γλώσσα, καθώς η γλώσσα προορίζεται για να εκφράζει συναισθήματα και οράματα με τον ίδιο τρόπο που προορίζεται για να τα αποκρύψει ή να τα προδώσει. Μπορεί να αποκαλύψει κάτι εσωτερικό, και παραπλανητικό, ή μπορεί απλώς να είναι κενή επιφάνεια. Αν δει κανείς τις λεπτομέρειες όσων εκστομίζονται και σε ποια σημεία κυριαρχεί η σιωπή, θα μπορέσει να παρακολουθήσει τα αφανή ρεύματα, τη δύναμη της μεταβολής ανάμεσα στις γενιές, την τεχνική της χειραγώγησης και της κακοποίησης».
Μεγαλωμένη στην Ανατολική Γερμανία, η Ερπενμπεκ ανήκει σε μια γενιά που σφραγίστηκε από τη μετάβαση στον ελεύθερο κόσμο. Μεγάλωσε διαβάζοντας από μικρή, με την παρότρυνση των γονιών της (η μητέρα της, Ντόρις Κίλιαν, έχει ειδίκευση στην αραβική λογοτεχνία και μετέφρασε στα γερμανικά τον Ναγκίμπ Μαχφούζ). Σε όλη της τη ζωή, λέει η Ερπενμπεκ, «τα παραμύθια των αδελφών Γκριμ με τη μαγική φαντασία τους όσο και τον συχνά σκληρό ρεαλισμό τους ήταν και παραμένουν εξαιρετικά σημαντικά για μένα σαν ένα είδος άλυτου αινίγματος». Αυτός ο ρευστός και συχνά σκοτεινός κόσμος τη συγκινεί και την ελκύει διαρκώς.
Η Τζέννυ Ερπενμπεκ είναι και σκηνοθέτρια όπερας. Ο σύζυγός της είναι ο Αυστριακός διευθυντής ορχήστρας Βόλφγκανγκ Μπόζιτς.
