Περπατώντας ανάμεσα στα έργα του Μιχάλη Μαδένη, στην ατομική έκθεσή του στην Evripides Art Gallery, δημιουργείται η εντύπωση ενός δάσους με διαθλασμένες επιφάνειες και πολυχρωματικά κάτοπτρα. Λίγη ώρα αρκεί για να διαχυθεί μία αύρα ελευθερίας και φωτός, καθώς τα νέα έργα του καλλιτέχνη ορίζουν ένα ιδιαίτερο τοπίο ψυχισμού που δείχνει να έχει ιδρυτική αρχή τη ρήξη με κάθε σύμβαση. Ο «ανεικονικός» (ως επί το πλείστον) Μαδένης είναι μια αποκάλυψη καθώς στον ίδιο χώρο, πριν από περίπου ενάμιση χρόνο, είχε και πάλι ατομική έκθεση, παρουσιάζοντας τα τοπία του, τοπία που ανακαλούσαν μισοσβησμένες περιοχές της μνήμης.
Ο τίτλος της νέας έκθεσης «Το ελάχιστο, το ανείπωτο, το ίχνος» μας προϊδεάζει χωρίς περιστροφές. Ο ζωγράφος δίνει την εντύπωση μιας απελευθέρωσης και αυτή η ορμή προς την κατάλυση της μορφής ή έστω της αναπαράστασης, περνάει νομοτελειακά από την ανασύσταση ενός νέου λεξιλογίου. Για τον ίδιον, δεν είναι κάτι νέο. Μια σειρά σχεδίων στην ισόγεια αίθουσα και ορισμένα έργα από τη δεκαετία του ’90 δείχνουν πως η σχέση του με τη διάλυση της φόρμας είναι παλιά υπόθεση. Πιο πολύ μοιάζει με παράλληλη σχέση που επωάζεται επί σειράν ετών και που αναζητούσε ένα ρήγμα για να διαχυθεί στο φως. Η δημόσια έκθεση του Μιχάλη Μαδένη ως ενός ζωγράφου σε απόκλιση από την αναπαράσταση (με μόνες εξαιρέσεις τα αυτοπροσωπογραφικά θραύσματα-ενθέσεις σε στρώσεις και παλίμψηστα δουλειάς) είναι ένα γεγονός που προχωράει το βλέμμα πέρα από το προφανές.
Ο Μιχάλης Μαδένης ανέκαθεν είχε τον σπόρο της αφαίρεσης. Διύλιζε τη μορφή, θρυμμάτιζε φόρμες, άπλωνε μεγάλες χρωματικές επιφάνειες. Στη νέα έκθεση καταθέτει με εντυπωσιακή αυτοπεποίθηση ένα ολόκληρο «τοπίο» αισθήσεων. Μοιάζει με σπονδυλωτή εγκατάσταση με βασικά χαρακτηριστικά το βάσανο της ύλης. Στρώσεις χρώματος, χρήση σπάτουλας, ροές και δάκρυα, γεωμετρημένος κάνναβος, οριζόντια και κάθετα στοιχεία, έκκεντρες πυκνώσεις ή συστάδες χρώματος και ύλης, ορίζουν αυτό που λέει ο τίτλος, το ανείπωτο. Υπάρχει στοιχείο «ιερού» ενδεχομένως στη βίαιη απόσχιση από την αναπαράσταση, μια χειρονομία που εμπεριέχει την ιερότητα μέσα από την ύβρι κατά της φόρμας. Ο καλλιτέχνης, όπως έξοχα αναλύει στον κατάλογο ο Νίκος Π. Παΐσιος, έχει αναφορές και στον Τάπιες και στον Cy Twombly.
«Αυτές οι αναφορές μας διδάσκουν», γράφει ο Ν. Π. Παΐσιος, «πως μέσα στην υλική υπόσταση ενός έργου τέχνης, μέσα από τις αδιόρατες διαφοροποιήσεις της πυκνότητας του χρώματος και του τρόπου επίθεσής του στην επιφάνεια του καμβά, μπορούμε να φτάσουμε σε μια εξόχως ευαίσθητη και οξυδερκή παρατήρηση, κατανόηση και αντιμετώπιση γεγονότων και καταστάσεων, όχι απαραίτητα καλλιτεχνικών. Είναι η τέχνη του ελάχιστου, του ανείπωτου, του ίχνους».
Συγκίνηση προκαλεί ο διάλογος του Μαδένη με τον Μονέ, στο κεντρικό δίπτυχο έργο «Αθήνα-Παρίσι», όπου είναι σαφής η αναφορά στις υπερμεγέθεις συνθέσεις με τα νούφαρα στο Μουσείο της Orangerie. H συγγένεια είναι σαφής αλλά ο ζωγράφος δηλώνει τη σχέση του με τον λιμνόκηπο του Μονέ με τρόπο αυστηρά υποκειμενικό. Οργανώνει το χρώμα και τα σχήματα σε συνάφεια με την ιερότητα του «ανείπωτου». Η μύηση στο «ίχνος» του Μιχάλη Μαδένη είναι μια εμπειρία σχεδόν μυστηριακή.
Evripides Art Gallery, Ηρακλείτου 10 και Σκουφά, έως 15 Ιουνίου.