Μίκιο Κάκου
«Το μέλλον της ανθρωπότητας»
Εκδόσεις: Τραυλός
μτφρ. Βαγγέλης Πρατικάκης
σελ. 510
«Ωστόσο, σε ό,τι αφορά το ταξίδι σε ένα αστρόπλοιο, θα έπρεπε να αντιμετωπιστούν κάποια ζητήματα. Πρώτον, θα χρειαζόταν μεγάλη προσοχή στην επιλογή του πληθυσμού, με τουλάχιστον διακόσια άτομα ανά σκάφος, ώστε να εξασφαλιστεί ένας βιώσιμος πληθυσμός αναπαραγωγής. Ο αριθμός των επιβατών θα έπρεπε να παρακολουθείται, ώστε να παραμένει σχετικά σταθερός και να μην εξαντληθούν οι προμήθειες (…). Δεύτερον, θα έπρεπε να ελέγχονται αυστηρά οι προμήθειες. Θα χρειαζόταν να ανακυκλώνονται συνεχώς τρόφιμα και απόβλητα (…). Ας μην παραγνωρίζουμε, επίσης, το πρόβλημα της ανίας (…). Μια πιθανή λύση θα ήταν ίσως η εικονική πραγματικότητα για τη δημιουργία, φανταστικών, εξεζητημένων κόσμων μέσω προηγμένων προσομοιώσεων σε υπολογιστή (…). Θα χρειαζόταν ένα δημοκρατικά εκλεγμένο σώμα που θα επέβλεπε την καθημερινή λειτουργία του σκάφους. Ετσι, όμως, μένει ανοιχτό το ενδεχόμενο μιας μελλοντικής γενιάς που δεν θα επιθυμεί να εκπληρώσει την αρχική αποστολή (…). Παρ’ όλα αυτά, υπάρχει τρόπος να εξαλειφθούν τα συγκεκριμένα προβλήματα: η αναστολή των ζωτικών λειτουργιών».
Το παραπάνω απόσπασμα μοιάζει με οδηγίες προς ναυτιλλομένους του Διαστήματος αλλά δεν προέρχεται από ένα βιβλίο επιστημονικής φαντασίας, αν και η φαντασία παίζει τον δικό της μεγάλο ρόλο στο βιβλίο «Το μέλλον της ανθρωπότητας» του καθηγητή Θεωρητικής Φυσικής στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης Μίκιο Κάκου, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Τραυλός σε μετάφραση Βαγγέλη Πρατικάκη. O 72χρονος καθηγητής, γνωστός για την υποστήριξη της θεωρίας των χορδών και συγγραφέας βιβλίων εκλαϊκευμένης επιστήμης, επιχειρεί μια προβολή της ανθρωπότητας στο μέλλον των επόμενων αιώνων βασιζόμενος στα επιστημονικά δεδομένα του παρόντος και στα ανθρώπινα επιτεύγματα του παρελθόντος.
Εχοντας ως δεδομένο την καταστροφή του πλανήτη Γη, αν όχι από τους ίδιους τους ενοίκους του αλλά από «φυσικά αίτια» σε μερικά δισεκατομμύρια χρόνια, ο Μίκιο Κάκου βλέπει τη συνέχιση της ζωής στο Διάστημα. Σε κάθε κεφάλαιο, αφού μας δώσει την απαραίτητη επιστημονική πληροφορία τού σήμερα, ο συγγραφέας μπαίνει σε μια άλλη διάσταση, αυτή του μέλλοντος. Ο Μίκιο Κάκου εικάζει πώς θα έμοιαζε η ζωή σε ένα αστρόπλοιο, με ποιον τρόπο θα μπορούσε να γίνει η γαιοπλασία του πλανήτη Αρη, πού θα χρησίμευαν τα «αυτο-αναπαραγόμενα ρομπότ», περιγράφει πώς θα ήταν δυνατόν ένα διαστρικό ταξίδι μέσω μιας «σκουληκότρυπας», τι θα σήμαινε ένας προηγμένος ανθρώπινος πολιτισμός Τύπου ΙΙΙ, αν η συνείδησή μας μπορεί να ταξιδέψει στον Γαλαξία χωρίς το σώμα μας, αλλά και πώς θα μπορούσε ο άνθρωπος να «θεραπεύσει» τη μεγαλύτερη απειλή: τον θάνατο. Ο συγγραφέας ανήκει σε εκείνους τους επιστήμονες που υποστηρίζουν την ανάγκη δημιουργίας μιας αποικίας στον αφιλόξενο Αρη και εναποθέτει τις ελπίδες του όχι τόσο στη NASA όσο στους επιχειρηματίες της Σίλικον Βάλεϊ και κυρίως στη γνωστή τριάδα δισεκατομμυριούχων, τους Τζεφ Μπέζος, Ελον Μασκ και Ρίτσαρντ Μπράνσον.
Μέσα στις σελίδες του ογκώδους βιβλίου παρελαύνουν οι Ισαάκ Ασίμοφ, Ολαφ Στάπλεντον, Ιουλιος Βερν και άλλοι συγγραφείς επιστημονικής φαντασίας με τα βιβλία τους (π.χ. η τριλογία «Θεμέλιο» ή «Ο κατασκευαστής των άστρων») και βέβαια ταινίες, από τα κλασικά «Σταρ Τρεκ» και «2001: Οδύσσεια του Διαστήματος» μέχρι τον «Εξολοθρευτή» και το «Ιντερστέλαρ». Πολλές φορές διαπιστώνουμε πως οι συγγραφείς είδαν πολύ μπροστά από την εποχή τους και η επιστήμη ακολούθησε, λύνοντας τα μεγάλα τεχνικά προβλήματα που εκείνοι κατάφερναν να τακτοποιήσουν με την ευρηματικότητά τους. «Το κενό που χωρίζει τις εικασίες του Ασίμοφ και του Στάπλεντον από την πραγματικότητα μπορεί να γεφυρωθεί από την εκπληκτική και ραγδαία πρόοδο της επιστήμης», γράφει ο Μίκιο Κάκου.
Θα ήταν λάθος να υποβαθμίσουμε το βιβλίο σε ένα μελλοντολογικό πόνημα αυθαίρετων εικασιών, αλλά πρέπει να σημειώσουμε ότι ορισμένα κεφάλαια μπορεί να ξενίσουν τους καθαρόαιμους αναγνώστες επιστημονικών έργων ή τους αναγνώστες εκλαϊκευμένης (υπαρκτής) επιστήμης, καθώς ο συγγραφέας ακροβατεί στα όρια επιστήμης και επιστημονικής φαντασίας. Αυτή είναι όμως και η μαγεία του βιβλίου και το μεγάλο, ανείπωτο, ερώτημα που το διατρέχει. Πότε η φαντασία γίνεται επιστήμη;