ΝΙΚΟΣ ΒΕΡΓΕΤΗΣ
Τορκί μπαρ
εκδ. Ερμα, σελ. 200
Τέσσερις άντρες τα πίνουν στο Τορκί μπαρ. Τα αδέλφια Αγρα και ο Αρης Χρήστου ακούν τον Σκωτσέζο μπάρμπαν Τζίμι Μακ Νίκολ να αφηγείται την καλύτερη ιστορία της ζωής του. Τους λέει πώς την άνοιξη του 1987 η Τορκί Γιουνάιτεντ, στην οποία κάποτε αγωνιζόταν, κατάφερε να αποσοβήσει τον αποκλεισμό της από την τέταρτη κατηγορία της Αγγλίας. Εκείνο το βράδυ τα δύο αδέλφια αποφάσισαν να δώσουν τέλος στην ιδιότυπη επιχείρησή τους, που διοργάνωνε ευφρόσυνα μνημόσυνα. Ο Αρης ακούγοντας τη θριαμβική εξιστόρηση του παλαίμαχου ποδοσφαιριστή, ξέχασε για λίγο την κηλίδα αίματος, όπου ξάπλωναν νεκρές η κόρη του και η γυναίκα του.
Ο Νίκος Βεργέτης είναι γνωστός σε εκείνους που ενθουσίασε το πρώτο του βιβλίο, το «Χόλι Μάουντεν» (2017). Το τωρινό μυθιστόρημά του είναι γεμάτο ιστορίες που διακλαδίζονται σε πολλαπλές μικροϊστορίες. Το «ιστορικό» φορτίο των τεσσάρων αντρών βουλιάζει το μαλακό κυλινδρικό μαξιλάρι που περιτρέχει την μπάρα του Τορκί μπαρ, ένα απάγκιο για καημούς και εκμυστηρεύσεις. Αρπαγμένοι από την μπάρα, οι ξεβρασμένοι της νύχτας, «καβαλούσαν τον κεραυνό και ξεκινούσαν για το όνειρο». Τα αδέλφια Αγρα κατανοούσαν τη σημασία μιας όμορφης ιστορίας. Αυτό ακριβώς πρόσφεραν στους νεκρούς που δέχονταν τις φροντίδες τους. Τους έδιναν την ευκαιρία να μεγαλουργήσουν μετά θάνατον. Διότι πίστευαν ότι ακόμα και ένας νεκρός δεν είναι μια τελειωμένη ιστορία, αλλά μια προοπτική. «Γιατί ένας άνθρωπος δεν είναι μόνο αυτά που έκανε, αλλά και αυτά που δεν κατάφερε να κάνει. Και αυτά που δεν κατάφερε να κάνει είναι και αυτά που φτιάχνουν τις καλύτερες ιστορίες».
Εκείνο το βράδυ ο Αρης, με την ψυχή του διαλυμένη, «έμοιαζε με άνθρωπο που βρίσκεται σε συνεχή διάλογο με τον θάνατό του». Μολονότι δεν το γνώριζε, ήταν τυχερός που είχε βρει μια παρέα που εκτιμούσε τις καλές ιστορίες. «Είχε την ανάγκη να ξαναπιστέψει σε ψέματα, γιατί αυτά που είχε πειστεί ότι ήταν αληθινά στη ζωή του τα είχε πάρει ο διάολος». Μάλιστα είχε από τώρα επιλέξει τον επικήδειό του. «Θέλω να με θυμάστε σαν μια προοπτική, σαν κάτι που δεν μπόρεσα ποτέ να γίνω, σαν μια ανεκπλήρωτη ιστορία· μόνο με αυτό τον τρόπο θα συνεχίσω να υπάρχω».
Στην προμετωπίδα κάθε κεφαλαίου είναι ζωγραφισμένη μια κατσαρίδα που, όπως μαθαίνουμε έπειτα από αρκετές σελίδες, εξεικονίζει το μυαλό του Αρη. Ο τελευταίος ένιωθε την κατσαρίδα να σκάβει τα σωθικά του και να θεριεύει μες στο μυαλό του. Μια κηλίδα αίματος στο σχήμα της Κρήτης είχε σβήσει καθετί όμορφο από τη ζωή του. Η κατσαρίδα που εκκόλαπτε μέσα του ήταν ένας εκπληρωμένος φόβος. Ο φόβος για τον χαμό της ομορφιάς είχε συντρίψει την ύπαρξή του. Ωστόσο, ο Αρης παρέμενε μέρος μιας πλατύτερης μυθιστορίας, στον βαθμό που οι τρεις άγνωστοι με τους οποίους μοιραζόταν το χειρότερο βράδυ του, κουβαλούσαν ερήμην του κομμάτια του εαυτού του.
Ο Νίκος Βεργέτης συνθέτει με ευφορική διάθεση την πολυσυλλεκτική μυθοπλασία, που σφύζει από σπαράγματα ετερόκλητων βίων, αλλά η περιρρέουσα ιλαρότητα δεν αποκρύπτει τον μόχθο και τη μεθοδικότητα της σύνθεσης. Ο Βεργέτης δεν φτιάχνει μια αρμαθιά ιστοριών, αλλά υποδεικνύει τους άπειρους τρόπους επαφής μιας άφατης ιστορίας με μια άλλη, ήδη αφηγημένη. Ετσι, οι εξιστορήσεις του βιβλίου αντί να δείχνουν έρμαια μιας άνευ λόγου και αιτίας αδολεσχίας, προβάλλουν σοφά συνενωμένες, σφηνωμένες η μία μέσα στην άλλη. Κάθε ζωή εκβάλλει σε μια άλλη και κάθε αφήγηση διαρρέει άπειρες αφηγήσεις. Το Τορκί μπαρ θα μπορούσε να είναι μια εκλεκτή λέσχη δημιουργικού λόγου.